مقررات جدید برای کاهش موانع اجرایی و تسهیل ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر

براساس ماده (۱۴) جدید، با توجه به تولیت وزارت نیرو در مدیریت حریم رودخانه‌ها و دریاها، اخذ مجوز مربوط به رعایت حریم رودخانه‌ها صرفاً در قالب فرآیندی درون‌سازمانی میان بخش آب و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی (ساتبا) انجام خواهد شد. در این راستا، سازمان حفاظت محیط‌زیست تکلیفی در خصوص پیگیری این مجوز نخواهد داشت.

در ماده (۱۵)، به دلیل ماهیت پاک نیروگاه‌های خورشیدی و بادی که بدون انتشار آلاینده، مصرف مواد اولیه یا تولید پسماند فعالیت می‌کنند، اجرای ماده (۱۵) قانون هوای پاک در خصوص الزام به احداث ۱۰ درصد فضای سبز برای این نیروگاه‌ها موضوعیت نخواهد داشت. با این حال، در صورت پاک‌تراشی پوشش گیاهی منطقه، سرمایه‌گذاران مکلف خواهند بود در زمان برچیدن تأسیسات، پوشش گیاهی را با گونه‌های بومی بازسازی کنند.

این تغییرات با هدف تسهیل فرآیندهای اجرایی، کاهش موانع احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر و بهینه‌سازی سیاست‌های زیست‌محیطی تصویب شده است.
پیش از این نیز هیئت وزیران، اصلاح آیین نامه رفع موانع احداث نیروگاه های تجدید پذیر را به منظور تسهیل و رفع موانع طرح احداث ظرفیت (۳۰) هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر به تصویب رسانده بود

براساس ماده ۲ اصلاحیه آیین‌نامه رفع موانع احداث نیروگاه های تجدیدپذیر و با هدف تأمین زمین مورد نیاز احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، وزارت نیرو از طریق سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره‌وری برق ایران (ساتبا) مکلف است ظرف مدت دو هفته از تاریخ ابلاغ این آیین نامه نسبت به معرفی مناطق مستعد برای احداث نیروگاه های تجدید پذیر به وزارت جهاد کشاورزی، اقدام و همچنین درخواست واگذاری و تغییر کاربری زمین مورد نیاز ساختگاه های مورد نظر را به دبیرخانه های کمیسیون تبصره (۱) ماده (۱) قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها در استان‌ها ارسال کنند.

این گزارش حاکی است پیش از این و در اواخر سال 1402 هیئت وزیران به پیشنهاد مشترک وزارت نیرو و جهاد کشاورزی، آیین نامه رفع موانع ساخت نیروگاه های تجدیدپذیر را تصویب و ابلاغ کرد و بر این اساس واگذاری زمین به اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی برای ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر بادی و خورشیدی با رعایت شرایطی که در آیین نامه قید شده، از شمول ممنوعیت واگذاری بیش از یک بار، موضوع ماده( 15) دستور العمل اصلاحی ضوابط واگذاری اراضی منابع ملی و دولتی برای طرح های کشاورزی و غیر کشاورزی خارج شده است.

بر اساس آیین نامه ابلاغ شده، اهلیت سنجی متقاضی و دریافت تضمین لازم برای اجرا و اتمام پروژه بر طبق زمان بندی سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق(ساتبا) صورت می گیرد و در صورت اقدام نشدن لازم از سوی متقاضی ظرف یکسال پس از تحویل زمین و تشخیص تعلل و تاخیر وی، قرارداد منعقد شده توسط هیئت نظارت، فسخ و اراضی مسترد می‌شود.

برای اراضی مذکور، الزامی به طی شدن تشریفات سامانه پنجره واحد مدیریت زمین نیست و علاوه بر آن، پس از تخصیص اراضی توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، صرفا استعلام از سازمان محیط زیست انجام می شود و سازمان محیط زیست موظف است پاسخ استعلام را ظرف حداکثر یک هفته ارائه کند.