پارادوکس خاراندن؛ دشمنی که تبدیل به ناجی پوست می‌شود

خاراندن تنها یک عادت ناخوشایند نیست، بلکه یک مکانیسم دفاعی سیستم ایمنی محسوب می‌شود.

به گزارش ساینس دیلی، اگرچه این عمل باعث افزایش التهاب می‌شود، اما هم‌زمان با جذب سلول‌های ایمنی به پوست، به مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کند. دانشمندان اخیراً مکانیسم این فرایند پارادوکسیکال را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند راه را برای درمان‌های بهتر خارش مزمن هموار کند.

دوگانگی خاراندن: بین التهاب و ایمنی

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که خاراندن پوست، تأثیرات دوگانه‌ای دارد؛ از یک سو التهاب را تشدید می‌کند، اما از سوی دیگر به سیستم ایمنی در مقابله با عفونت‌های باکتریایی کمک می‌کند. این مطالعه برای نخستین بار مسیر زیستی مشخصی را معرفی می‌کند که توضیح می‌دهد چرا خاراندن، هم از نظر تکاملی مفید بوده و هم می‌تواند به پوست آسیب برساند.

چرخه خارش و اثرات آن

خاراندن یک واکنش طبیعی و غریزی در برابر خارش است. این عمل نقش مهمی در بیماری‌های پوستی مانند درماتیت و نیش حشرات دارد، جایی که خارش مداوم باعث ناراحتی شدید بیماران می‌شود. با این حال، خاراندن می‌تواند این شرایط را بدتر کند و یک چرخه معیوب «خارش-خاراندن» ایجاد کند، به طوری که هرچه فرد بیشتر پوست خود را بخاراند، خارش بیشتری احساس خواهد کرد.

برخلاف درد که مانع از تکرار یک رفتار می‌شود، خاراندن اغلب حس لذت ایجاد می‌کند؛ موضوعی که نشان می‌دهد این عمل ممکن است فراتر از یک واکنش ساده، دارای کارکردی تکاملی باشد. اما تاکنون، مکانیسم دقیق این فرایند و فواید احتمالی آن مشخص نبود.

بررسی مکانیسم‌های زیستی خاراندن

برای بررسی این موضوع، پژوهشگران به سرپرستی اندرو لیو از یک مدل موش اصلاح‌شده ژنتیکی استفاده کردند تا نقش نورون‌های خاصی به نام NP۲ را در ارتباط بین خارش، خاراندن و التهاب ارزیابی کنند. یافته‌های این مطالعه نشان داد که خاراندن باعث فعال شدن نورون‌های حساس به درد می‌شود که یک ماده شیمیایی به نام سابستنس P (SP) آزاد می‌کنند. این ماده، سلول‌های ایمنی خاصی به نام ماست‌سل‌ها را تحریک کرده و با جذب نوتروفیل‌ها (نوعی گلبول سفید)، باعث ایجاد التهاب در پوست می‌شود.

فواید غیرمنتظره خاراندن

با وجود تأثیر منفی خاراندن در تشدید بیماری‌های التهابی پوست مانند درماتیت، این مطالعه نشان می‌دهد که خاراندن می‌تواند به دفاع ایمنی بدن نیز کمک کند. این عمل ممکن است باعث کاهش باکتری‌های مضر مانند استافیلوکوکوس اورئوس در محل آسیب شود. همچنین، خاراندن احتمالاً ترکیب میکروبیوم پوست را تغییر داده و از عدم تعادل میکروبی جلوگیری می‌کند، گرچه در بیماری‌های مزمنی مانند درماتیت آتوپیک این تعامل پیچیده‌تر می‌شود.

دیدگاه تکاملی و آینده تحقیقات

محققان معتقدند یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که خاراندن تنها یک رفتار آزاردهنده نیست، بلکه یک مکانیسم دفاعی تکامل‌یافته برای مقابله با عفونت‌ها محسوب می‌شود. آرون ور هیول، که دیدگاهی مرتبط با این مطالعه ارائه کرده، می‌گوید این نتایج می‌توانند زمینه‌ساز توسعه روش‌های درمانی جدیدی برای افرادی باشند که از خارش مزمن رنج می‌برند.

مطالعه با عنوان «خاراندن باعث التهاب آلرژیک و دفاع ایمنی از طریق فعال‌سازی عصبی ماست‌سل‌ها می‌شود» توسط اندرو دبلیو. لیو و همکاران، در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ در ژورنال Science منتشر شده است.

انتهای پیام/