اسلام‌زاده: «هلال» روایت قصه‌های بین‌المللی در فضای خانوادگی است

محسن اسلام‌زاده، تهیه‌کننده برنامه «هلال»، در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا، درباره تغییرات امسال این برنامه توضیح داد: برنامه «هلال» سال‌های گذشته از شبکه یک سیما پخش می‌شد و رویکرد جهانی داشت، اما امسال ما تغییراتی اساسی در ساختار آن ایجاد کردیم. اولین تغییری که در برنامه امسال اعمال کردیم، خانوادگی شدن آن بود. برای همین، یک زوج مجری یعنی ستاره سادات قطبی و شهرام شکیبا را انتخاب کردیم. دکور برنامه هم یک خانه در نظر گرفته شده است؛ خانه‌ای با اتاق‌های متعدد، آشپزخانه، کتابخانه، حیاط، حوض و طبقه دوم که محل پذیرایی از مهمانان است. این تغییرات باعث شده که برنامه از حالت رسمی و استودیویی خارج شده و حس زندگی واقعی در آن جریان داشته باشد.

تمرکز بر خانواده‌های دارای تجربه بین‌المللی

اسلام‌زاده در ادامه بیان کرد: در انتخاب مهمانان، به جای دعوت از افراد خاص، سراغ خانواده‌هایی رفتیم که تجربه حضور بین‌المللی دارند. یعنی یا هر دو نفر زوج ایرانی هستند ولی مدتی در خارج از کشور زندگی کرده‌اند و با مسلمانان دیگر در تعامل بوده‌اند، یا یکی از آنها ایرانی و دیگری غیرایرانی است که به نوعی با ایران پیوند دارد، یا هر دو غیرایرانی هستند، اما ارتباطی با ایران دارند و زبان فارسی را بلد هستند.

رویکرد قصه‌محور و روایی برنامه

وی درباره ساختار محتوایی «هلال» افزود: یکی از ویژگی‌های مهم این فصل، تمرکز ویژه بر قصه‌ها و روایت‌های مهمانان است. فرم برنامه تا حدی نمایشی شده، به این معنی که مجریان در برنامه به‌گونه‌ای حضور دارند که انگار واقعاً در آن خانه زندگی می‌کنند و منتظر مهمان هستند، نه اینکه صرفاً مقابل دوربین پلاتو بگویند. در برنامه «هلال» استیج نداریم و گفت‌و‌گو‌ها در فضا‌های مختلف خانه انجام می‌شود. برای این گفتگوها، تیم سردبیری ما ساعت‌ها با مهمانان صحبت کرده تا قصه‌هایشان را استخراج کند. هر مهمانی که به برنامه دعوت می‌شود، داستان زندگی ویژه‌ای دارد.

نمونه‌هایی از مهمانان و قصه‌های آنها

این مستندساز برخی از مهمانان برنامه را معرفی کرد و گفت: در قسمت اول، یک زوج خلبان را دعوت کردیم؛ یکی ایرانی و دیگری اهل اندونزی. خانم این زوج یک‌بار در جریان سقوط هواپیمای آموزشی، جان سالم به در برده و سپس با وجود تمام سختی‌ها، خلبان هواپیمای مسافربری شده است؛ اما بعد از مادر شدن، شغلش را برای حفظ خانواده‌اش کنار گذاشته است. از دیگر مهمانان ما خانم زهرا گنزالس، یکی از بومیان آمریکا، است که در یک مسیر خاص سر از ایران درآورده و زندگی متفاوتی دارد.

وی درباره نحوه پیدا کردن چنین سوژه‌هایی توضیح داد: ما به دلیل تجربه‌ای که در کار‌های بین‌المللی داریم، از کانال‌های مختلفی مانند NGO ها، گروه‌های فعال بین‌المللی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سفارتخانه‌ها و شبکه‌های دوستان استفاده کردیم تا شخصیت‌های مناسب را پیدا کنیم. به عنوان مثال، یکی از مهمانان ما یک پزشک بنگلادشی است که در اوایل انقلاب، زمانی که ایران در حوزه پزشکی دچار کمبود بود، به ایران آمد و در بیمارستان‌های صحرایی جبهه‌ها مشغول طبابت شد. او بعداً با یک خانم ایرانی ازدواج کرد و اکنون در بنگلادش یک بیمارستان بزرگ دارد.

ساخت آیتم‌های ویژه برای مستندسازی قصه‌ها

تهیه‌کننده برنامه «هلال» درباره وجه تصویری و مستندگونه برنامه توضیح داد: ما فقط به گفت‌و‌گو‌های داخل خانه اکتفا نکرده‌ایم، بلکه تیم‌های تصویربرداری ما به مکان‌های مرتبط با مهمانان رفته و بخش‌هایی از زندگی آنها را ثبت کرده‌اند. مثلاً درباره آقای آلتون که یک مهمان ویژه است، تیم ما به شهر محل زندگی والدین او سفر کرده و قصه‌ای تصویری از گذشته‌اش تهیه کرده است. مادر این مهمان ۳۰ بار قرآن را به زبان روسی خوانده و همین عامل سبب اسلام‌آوردن او شده است.

تفاوت برنامه «هلال» با دیگر برنامه‌های بین‌المللی

اسلام‌زاده درباره تفاوت این برنامه با سایر برنامه‌های مشابه گفت: در حال حاضر، کار‌های زیادی در حوزه بین‌المللی ساخته می‌شود، اما وجه تمایز ما این است که به مهمانان فرصت می‌دهیم تا خودشان قصه‌شان را تعریف کنند. قصه‌ها اصل ماجرا هستند و ما به آنها تکیه کرده‌ایم. به همین دلیل، تیم سردبیری ما با حساسیت زیادی انتخاب شده و زمان زیادی صرف تحقیق و مصاحبه اولیه با مهمانان شده است.

وی به نقش سعید شمس، کارگردان برنامه، اشاره کرد و گفت: ایده خانوادگی بودن برنامه و تأکید بر روابط عاطفی از طرف سعید شمس که کارگردان برنامه است، مطرح شد. او معتقد بود که عشق درون خانواده می‌تواند منجر به عشق‌های عمیق‌تری، مانند عشق به قرآن یا اسلام، شود. به همین دلیل، ساختار برنامه بر این مبنا شکل گرفته و روایت‌های احساسی و انسانی در آن پررنگ شده است.

انتخاب مجریان؛ ترکیب تجربه، قصه‌گویی و ارتباط عاطفی

محسن اسلام‌زاده درباره انتخاب مجریان برنامه «هلال» توضیح داد: برای انتخاب مجری‌ها چند نکته مهم را در نظر گرفتیم. از آنجایی که «هلال» یک برنامه ماه رمضانی است، فضای آن نیاز به آرامش، روایت‌گری و قصه‌گویی داشت؛ بنابراین نمی‌خواستیم دو بازیگر بیاوریم که صرفاً نقش یک زوج را بازی کنند، بلکه به دنبال زوجی بودیم که واقعی باشند، زندگی مشترک داشته باشند و بتوانند در فضای برنامه، ارتباطی صمیمی و باورپذیر برقرار کنند. چون ماه رمضان بهار قرآن و طبیعت است، زمینه‌ای برای شعر و روایت‌های معنوی فراهم می‌شود. پس انتخاب ما باید به گونه‌ای می‌بود که مجریان بتوانند این حال و هوا را منتقل کنند.

چرا شهرام شکیبا و ستاره سادات قطبی؟

وی درباره انتخاب شهرام شکیبا و ستاره سادات قطبی به عنوان مجریان برنامه گفت: ما به افرادی نیاز داشتیم که پختگی کافی داشته باشند، چرا که «هلال» برنامه بسیار سختی است. من حالا که دو سوم برنامه را ضبط کرده‌ایم، می‌بینم که چه لحظات ویژه و چالش‌برانگیزی در برنامه وجود داشته که نیاز به توانایی بالای مجری برای مدیریت آنها بوده است. شهرام شکیبا، به عنوان یک شاعر و نویسنده، تسلط فوق‌العاده‌ای بر قصه‌گویی و ایجاد ارتباط با مخاطب دارد. ستاره سادات قطبی هم، علاوه بر تجربه اجرا، بازیگر بوده و مهارت ویژه‌ای در برقراری ارتباط صمیمی با مهمانان دارد. مهم‌تر از همه، ایشان به‌عنوان یک مجری محجبه، کاملاً در فضای برنامه قرار گرفت و نیازی نبود که نقش خاصی را بازی کند؛ بلکه خودش بود و همین ارتباط را طبیعی‌تر و دلنشین‌تر کرد.

نقش کلیدی مجریان در موفقیت برنامه

اسلام‌زاده درباره تأثیر حضور این زوج مجری در برنامه گفت: همین حالا که وارد فضای ضبط شده‌ایم، می‌بینم چقدر حضور این دو نفر ارزش افزوده برای برنامه داشته است. اجرای «هلال» واقعاً سخت است و هر کسی از پس آن برنمی‌آید. به نظرم کمتر کسی می‌توانست این کار را به درستی انجام دهد. در برنامه‌ای که پر از لحظات خاص و احساسی است، مجری باید بتواند فضا را مدیریت کند، احساسات را به درستی هدایت کند و اجازه دهد مهمانان قصه‌هایشان را روایت کنند. اینجا دیگر وظیفه تهیه‌کننده تمام نمی‌شود، ما فقط بستر را فراهم می‌کنیم، دکور خوب می‌سازیم، شرایط را تنظیم می‌کنیم، تیم حرفه‌ای را کنار هم قرار می‌دهیم، اما از جایی به بعد، همه چیز به دست مجری سپرده می‌شود. خوشبختانه، آقای شکیبا و خانم قطبی این مسئولیت را عالی انجام دادند و توانستند «هلال» را به یک برنامه متفاوت و اثرگذار تبدیل کنند.

وضعیت تصویربرداری و ادامه پخش برنامه

اسلام‌زاده در مورد روند تولید و پخش برنامه توضیح داد: تصویربرداری همچنان ادامه دارد، اما برنامه به‌صورت روزانه ضبط نمی‌شود. ما از ابتدا یک فورس زمانی داشتیم، اما علاوه بر آن، خودمان هم می‌خواستیم ضبط برنامه نزدیک ماه مبارک رمضان باشد تا حال و هوای طراوت و تازگی در آن احساس شود. برنامه تا پایان ماه رمضان ادامه دارد و ان‌شاءالله در عید فطر هم یک قسمت ویژه را به‌صورت زنده روی آنتن خواهیم برد.

تغییر ساعت پخش و بازخورد مخاطبان

وی درباره تغییر ساعت پخش برنامه و تأثیر آن گفت: برنامه «هلال» امسال از زمان افطار به ساعت ۱۱ شب منتقل شد، که به نظرم این تغییر خیلی به فضای برنامه کمک کرده است. این برنامه حال و هوای یک شب‌نشینی را دارد؛ دیگر دغدغه زمان‌بندی افطار و محدودیت‌های آن را نداریم و اجازه می‌دهیم که مهمان‌ها قصه‌هایشان را بدون عجله تعریف کنند. بازخوردی که در همین دو شب از مخاطبان داشتیم، نشان می‌دهد که این تغییر، تصمیم درستی بوده است.

فضایی برای روایت کامل قصه‌ها

تهیه‌کننده «هلال» به اهمیت ایجاد فضایی برای روایت‌های واقعی و کامل اشاره و بیان کرد: یکی از مشکلاتی که در برخی برنامه‌های تلویزیونی وجود دارد این است که مهمانان به برنامه دعوت می‌شوند، اما فرصت کافی برای بیان داستان‌هایشان پیدا نمی‌کنند. در همین چند روز گذشته، یکی از مهمانان برنامه‌های دیگر با واسطه به ما پیام داد و گفت که در برنامه‌ای دیگر دعوت شده بود، اما نتوانسته بود قصه‌اش را کامل بگوید. این برای ما خیلی مهم بود که در «هلال» اجازه دهیم هر مهمان به طور کامل داستان زندگی‌اش را روایت کند. به لطف خداوند و دعای خیر مردم عزیز، احساس می‌کنم که برنامه «هلال» به یک نقطه بلوغ رسیده است و جایگاه خودش را پیدا کرده است.

انتهای پیام/