عقب نشینی آمریکا و برخورداری تهران از تمام کارت‌های مذاکره

همایون برخور - خبرنگار بین‌الملل؛ هرکس که ذره‌ای شخص «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا و کتاب مشهور او به اسم «هنر معامله» (The Art of the Deal) را بشناسد، می‌داند که «تهدید» و لفاظی یکی از سیاست‌های اصلی او برای «ترغیب و ایجاد ترس» در طرف مقابل در جهت کسب سوداورترین معامله است.

این تهدید‌ها و لفاظی‌های ترامپ به ایران محدود نشده و از زمان بازگشت او به کاخ سفید، حتی متحدان کلاسیک آمریکا نیز با تهدیدات او مواجه و در نهایت، مقابله کرده و رئیس جمهور آمریکا را به عقب نشینی وادار کردند.

این مسئله در مسئله جنگ اقتصادی ترامپ به وضوح مشخص است. پس از سقوط ارزش دلار در سراسر جهان و خروج سرمایه‌گذاران خارجی از بازار‌های آمریکا، رئیس جمهور آمریکا برای حفظ چهره خود، مدعی خواست بسیاری از کشور‌ها برای توافق شد و پس از آن، تعرفه‌های خود را به مدت ۹۰ روز متوقف کرد.

قمار ترامپ دربرابر ایران و عقب‌نشینی راهبردی کاخ سفید

اما همانطور که چهره‌های سیاسی نزدیک به ترامپ درباره تهدیدات او علیه ایران هشدار داده‌اند، باید تصریح کرد که ایران در طول تاریخ خود، هرگز دربرابر قلدری، تهدید و تجاوز خارجی سر خم نکرده و با ایستادگی در برابر فشار‌های خارجی، طرف مقابل را وادار به عقب‌نشینی کرده است و شرایط کنونی بسیار متفاوت از گذشته است.

به اذعان نشریات آمریکایی، برنامه هسته‌ای کشورمان بسیار توسعه‌یافته‌تر از گذشته است و اقتدار نظامی ایران در صورت تحریک شدن، می‌تواند اقتصاد جهانی را نابود کند.

در همین راستا، شامگاه جمعه و یک روز پیش از شروع گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم مقامات تهران و واشنگتن، شاهد عقب‌شنینی راهبردی و ضمنی آمریکا از مواضع تمامیت خواهانه پیشین خود بود. «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه ترامپ در گفت‌و‌گو با نشریه آمریکایی «وال‌استریت‌ژورنال»، خط قرمز واشنگتن در گفت‌و‌گو‌های امروز را «تسلیحاتی شدن برنامه هسته‌ای ایران» معرفی کرد.

ویتکاف همچنین با اشاره به خواسته ترامپ برای «برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران» بدون اذعان مستقیم به غیرممکن بودن این امر، فقط گفت: «برای رسیدن به توافق حاضر به مصالحه با ایران هستیم.»

این مسئله توجه تحلیلگر وال‌استریت ژورنال را به خود جلب کرده است. به‌طوریکه نشریه آمریکایی نوشت: «مبادلات دیپلماتیک اخیر بین ایران و ایالات متحده در عمان یک واقعیت تلخ را آشکار کرده است: درحالی که ایران شرایط را دیکته می‌کند، واشنگتن از موضع ضعف در حال مذاکره است. دولت ترامپ خواسته‌های حداکثری خود در مورد برنامه هسته‌ای ایران را کنار گذاشته و اکنون تنها بر جلوگیری از "تسلیحاتی شدن برنامه هسته‌ای ایران" متمرکز شده است.»

ترامپ در سال ۲۰۱۸، به امید رسیدن به توافقی «بهتر»، برجام را پاره کرد. او پس از پاره کردن برجام، در اقدامی غیرقانونی، کارزار فشار حداکثری خود علیه ایران را آغاز کرد. اما خروج یکجانبه آمریکا از برجام و فرصت دهی تهران به واشنگتن پیش از کاهش مرحله‌ای تعهدات برجامی خود، به ایران این فرصت را داد تا با نشان دادن بلوغ سیاسی خود برای دیپلماسی، به‌طور همزمان برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد.

همین مسئله باعث شده تا مسئله «برچیده شدن کامل تأسیسات هسته‌ای ایران» غیرممکن و دانش هسته‌ای ایران نابودناپذیر باشد.

به اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز، تحریم یا اقدام نظامی نمی‌تواند تأسیسات یا دانش هسته‌ای ایران را نابود کند.

از طرفی دیگر، کاخ سفید متوجه این مسئله است و همین باعث شده تا همانطور که «رویترز» گزارش کرده، در گفت‌و‌گو‌های امروز، فقط مسئله هسته‌ای ایران بررسی شود و برنامه موشکی یا دیگر خواسته‌های آمریکا در این سطح کنارگذاشته شوند.

به اذعان وال‌استریت‌ژورنال، عقب نشینی «تاریخی» آمریکا، «نشان می‌دهد که ایران در این دوئل هسته‌ای» پیروز شده است.

براساس گفته محققین موسسه «گلدمن ساکس»، در صورت شروع جنگی تمام عیار بین ایران، اسرائیل و آمریکا، ظرف چند روز قیمت نفت به بیش از ۲۰۰ دلار خواهد رسید. علاوه‌بر افزایش قیمت نفت که روی هزینه زندگی شهروندان غربی تأثیر مستقیم دارد، خطوط کشتیرانی نیز بیش از گذشته با بحران رو‌به‌رو می‌شود.

«مایکل کوریلا» فرمانده ستاد فرماندهی نظامی مرکزی آمریکا نیز در اظهاراتی، اذعان کرد: «ایران می‌تواند حملات موشکی تازه‌ای آغاز کند که حملات آن در ۱۴ آوریل (وعده صادق ۱) در مقایسه با آن هیچ باشد.»

در چنین شرایطی، ایران با آگاهی کامل نسبت به توانایی‌های نظامی خود، راه دیپلماسی را انتخاب کرده است. زیرا تهدیدات آمریکا پیرامون «اقدام نظامی در صورت شکست دیپلماسی» یا «بمباران ایران»، به نفع هیچکس نخواهد بود. اما انتخاب ایران برای آزمایش آمریکایی‌ها در مسیر دیپلماسی، از قوای نظامی کشور به‌عنوان یکی از پشتوانه‌های اصلی ایران در میز مذاکرات کم نمی‌کند.

تنگای آمریکا در مذاکرات

با این تفاسیر، اقدام نظامی علیه ایران، به‌معنای خودکشی اقتصادی غرب خواهد بود. از طرفی، به اذعان «نیویورک‌تایمز»، موفقیت محدود موشک‌های سنگرشکن آمریکا در یمن، باعث شده تا آمریکایی‌ها نسبت به کارآمدی این موشک‌ها علیه تأسیسات ایران که «بسیار عمیق‌تر و مستحک‌تر از تأسیسات حوثی‌ها» است، ابراز نگرانی کنند.

جنگ اقتصادی ترامپ علیه چین نیز باعث شده تا علاوه‌بر تضعیب جایگاه آمریکا در جهان به‌عنوان «شریکی مطمئن»، پکن حامل‌های انرژی بیشتری از ایران خریداری کند و با توسعه یافتن ساختار مالی بریکس، در آینده‌ای نزدیک، تحریم‌های کشور‌های غربی کارآمدی کنونی خود را از دست خواهند داد.

در چنین شرایطی، حتی فردی مثل ترامپ می‌داند که نمی‌تواند با سیاست همیشگی خود با تهران وارد مذاکره شود و برای رسیدن به هرگونه توافقی با ایران، باید قلدری خود را کنار گذاشته و همانطور که ویتکاف، تصریح کرد، مصالحه کند.

انتهای پیام/