
چگونه کودکمان را متقاعد کنیم وقتی ما خودمان گوش نمیدهیم؟ بیشتر مواقع والدین فکر میکنند که فقط باید صحبت کنند و کودک گوش دهد. اما واقعیت این است که گوش دادن فعال، اولین گام در مسیر متقاعد کردن کودک است. زمانی که شما با دقت و علاقه به حرفهای فرزندتان گوش میدهید، در واقع به او نشان میدهید که نظرش مهم است. این کار باعث شکلگیری حس احترام و اعتماد میشود و زمینه را برای متقاعدسازی فراهم میکند.
بچهها وقتی احساس کنند که شنیده میشوند، آماده میشوند که شنونده نیز باشند. اگر فرزندتان از یک موضوع ناراحت است یا با اضطراب اجتماعی در کودکان درگیر است، قبل از هر پیشنهادی، او را بشنوید. این کار نوعی حمایت احساسی به شمار میرود.
کودکان نیز مانند بزرگترها، به اهداف نیاز دارند تا جهتگیری درستی در کارها پیدا کنند. اگر میخواهید فرزندتان را برای انجام کاری متقاعد کنید، باید اول با او هدف مشخصی تعیین کنید. مثلا بگویید: «اگر هر روز تکالیفت رو به موقع انجام بدی، آخر هفته میریم پارک!» این هدف، کوتاهمدت، ملموس و قابلدسترس است.
بچهها نیاز دارند که بدانند دقیقاً از آنها چه خواستهای دارید و نتیجهی آن چیست. تعیین اهداف باعث میشود فرزندتان احساس کند کنترل بیشتری بر زندگی خود دارد و انگیزهاش برای همراهی افزایش یابد.
یکی از روش های متقاعد کردن کودک از نظر روانشناسی نیز دقیقاً به همین موضوع اشاره دارد: ایجاد انگیزه از طریق هدفگذاری. وقتی اهداف با مشارکت کودک تعیین شوند، تعهد بیشتری نسبت به آنها احساس میکند.
پاداش دادن به کودک وقتی کار مثبتی انجام میدهد، بسیار مؤثر است. این تشویق میتواند کلامی، فیزیکی یا حتی احساسی باشد. مثلاً گفتن «بهت افتخار میکنم» یا یک آغوش گرم بعد از انجام یک کار خوب، معجزه میکند.
برخلاف تصور بعضیها، پاداش همیشه به معنای جایزه مادی نیست. بیشتر اوقات، بچهها فقط میخواهند دیده شوند. و این دیده شدن، یکی از بهترین روشها برای متقاعد کردن فرزندان به رفتار مناسب است. کودکانی که پاداش دریافت میکنند، کمکم یاد میگیرند که رفتار مثبت، بازخورد مثبت دارد. پس برای تکرار آن تلاش میکنند.
کودکان ذاتاً روحیه رقابت دارند. اگر بتوانید این روحیه را به شکل سالمی جهت دهید، تبدیل به یک ابزار مؤثر برای متقاعدسازی میشود. مثلاً بگویید: «ببین خواهرت چطور اتاقش رو جمع کرده، تو هم میتونی!» اما دقت کنید، هدف مقایسه نیست؛ هدف الهامبخشیست.
رقابت سالم، یکی از پاسخها به این سوال است که چطور بچه ها را متقاعد به گوش دادن کنیم؟ چون وقتی کودک احساس کند که دیگران در حال پیشرفت هستند، دوست دارد عقب نماند. این یک میل طبیعیست که اگر به درستی هدایت شود، بسیار مفید خواهد بود.
وقتی کودک در تصمیمگیریها مشارکت داشته باشد، احتمال اینکه متقاعد شود بسیار بیشتر است. او احساس میکند بخشی از فرایند است و این حس مالکیت، انگیزه درونی ایجاد میکند.
این روش، یکی از اصولیترین راهکارهایی برای متقاعد کردن بهتر کودک است. تصمیمگیری مشترک، علاوه بر اینکه باعث شکلگیری مهارتهای اجتماعی میشود، استقلال و اعتماد به نفس را نیز بالا میبرد. از نظر روانشناسی، کودکان زمانی که احساس کنند حرفشان شنیده میشود، بیشتر به والدین خود گوش میدهند.
کودکانی که برنامه روزانه دارند، کمتر مقاومت میکنند. زیرا میدانند چه چیزی در انتظارشان است. ساختار، باعث میشود که کودک احساس امنیت کند و کمتر دچار استرس یا بینظمی ذهنی شود.
این موضوع مخصوصاً برای کودکانی که با adhd چیست مواجهاند، حیاتیست. زیرا ذهن آنها به نظم نیاز دارد. برنامهریزی باید به شکل انعطافپذیر، اما روشن باشد. مثلاً بگویید: «بعد از ناهار، یک ساعت استراحت میکنی و بعد تکالیفت رو مینویسی.» کودکی که میداند چه زمانی باید چه کاری انجام دهد، راحتتر متقاعد میشود.
کودکان از طریق بازی، جهان را درک میکنند. اگر میخواهید چیزی را به آنها یاد دهید یا آنها را به انجام کاری متقاعد کنید، آن را تبدیل به یک بازی کنید. مثلاً اگر میخواهید مسواک بزند، با او مسابقه بدهید که چه کسی زودتر تمام میکند.
بازی، یکی از پاسخهای اصلی به این سوال است که بهترین روش برای متقاعد کردن فرزندان چیست؟ زیرا کودک در فضای بازی، هم شاد است و هم پذیراتر. نکته مهم این است که بازی را متناسب با سن و علاقهی کودک طراحی کنید.
داستانها به شکل غیرمستقیم، پیامهای تربیتی عمیقی منتقل میکنند. وقتی شما از طریق قصه به کودک یاد میدهید که باید دستهایش را بشوید، تأثیر آن چند برابر میشود. داستانها کمک میکنند کودک با شخصیتها همذاتپنداری کند. این کار، یکی از اصول روش های متقاعد کردن کودک از نظر روانشناسی است. زیرا کودک به جای شنیدن «باید این کار را انجام بدهی»، تجربهی آن را لمس میکند.
اگر میخواهید کودک با ادب باشد، باید اول خودتان محترمانه صحبت کنید. اگر میخواهید او کتاب بخواند، بگذارید ببیند که شما هم کتاب به دست میگیرید. الگوسازی، یکی از بیصداترین اما قدرتمندترین ابزارهای متقاعدسازیست. کودک بدون اینکه متوجه شود، در حال تقلید از شماست. بنابراین هر رفتار خوب یا بد شما، در ذهن او ثبت میشود.
گاهی اوقات، همه روشها را امتحان میکنید و باز هم نتیجه نمیگیرید. در چنین مواقعی، کمک گرفتن از مشاور کودک میتواند راهگشا باشد. مشاوران با بررسی رفتار کودک، مشکلات پنهان را شناسایی میکنند. مثلاً ممکن است مسالهای مثل adhd یا اضطراب اجتماعی مطرح باشد.
متخصصان همچنین با ارائه روشهای متقاعد کردن کودک از نظر روانشناسی، میتوانند شما را به مسیر درست هدایت کنند. این کار نه تنها فشار از دوش والدین برمیدارد، بلکه کودک نیز در محیطی امنتر و حرفهایتر تربیت میشود.
متقاعد کردن کودک، یک هنر است نه اجبار. اگر میخواهید فرزندی داشته باشید که گوش دهد، همراهی کند و رشد سالمی داشته باشد، باید با او همدلانه و آگاهانه رفتار کنید. از روشهای روانشناختی، تعامل سازنده و حتی داستان و بازی بهره بگیرید تا هم کودک شاد بماند و هم تربیتش بهدرستی شکل بگیرد.
رپورتاژ