ترجمه قرآن باید یک گام از زبان روز بالاتر باشد

به گزارش خبرگزاری برنا از قم، غلامعلی حدادعادل در جلسه نقد و بررسی ترجمه قرآن که به همت انجمن قلم حوزه علمیه قم در ساختمان انجمن‌های علمی حوزه برگزار شده بود گفت: نقد، نشانه زنده بودن جامعه است.

وی با بیان اینکه نباید در برابر انتقادها از خود ناراحتی نشان دهیم اظهار کرد: در زمینه ترجمه قرآن اگر نیتمان خالص باشد نباید از نقد ناراحت شویم چون هدف مترجم و منتقد هر دو این است که کمک کنیم مردم بهتر قرآن را بفهمند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به ویژگی‌های یک جلسه استاندارد نقد ترجمه ابراز کرد: در جلساتی که با هدف بررسی و نقد ترجمه‌ها برگزار می‌شوند نباید وارد مباحث مبانی و مباحث موردی شد چون این دو امر جلسات جداگانه و مفصلی نیاز دارند و چیزهایی نیستند که بتوان در یکی دو ساعت آنها را مطرح کرد.

حداد عادل مصاحبه خود در مجله ترجمان وحی را مورد توجه قرار داد و گفت: بنده در مصاحبه‌ای 70 صفحه‌ای با مجله ترجمان وحی بسیاری از نکات مربوط به مباحث مبنایی و موردی را مطرح کرده‌ام و علاقه‌مندان می‌توانند به آن مراجعه کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ویژگی‌های ترجمه استاندارد را برشمرد و گفت: ترجمه قرآن باید به گونه‌ای باشد که خواننده هم آن را بفهمد و هم لذت ببرد بنابراین هم قالب ترجمه مهم است و هم محتوای آن.

حدادعادل با بیان اینکه ترجمه هر کتابی جایگاه خاص خود را دارد ابراز کرد: ترجمه قرآن مانند ترجمه هر کتاب دیگری باید نکاتی که ویژه آن کتاب هستند را دارا باشد و رعایت کنند، بنده هدفم این بود که ترجمه‌ای متناسب با زبان امروزی ارائه دهم اما برخی از اساتید تذکر دادند که مبادا قرآن را کوچه‌بازاری ترجمه کنی.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه این تذکر کاملا به جا و درست است تاکید کرد: هرچند ترجمه قرآن باید به زبان روز باشد اما در عین حال انتظار می‌رود که ترجمه کتاب مقدس دارای فخامت باشد و یک گام از زبان روز بالاتر باشد.

وی ابراز کرد: بر این باورم که در ترجمه قرآن نباید در پی این باشیم که به کسی که عربی بلد نیست این زبان را بیاموزیم و باید ترجمه‌ای ارائه دهیم که در عین دقیق بودن، روان و زیبا باشد.

حداد عادل با تاکید بر لزوم حفظ بیان قرآن در ترجمه اظهار کرد: قرآن کتاب هدایت است و مترجم باید برخی از تاکیدات و بیانات خاص آیات را در ترجمه بیاورد تا غرض اصلی سخن محقق شود نه اینکه برای خوش‌آمد خواننده از ادبیاتی استفاده کنیم که مفهوم اصلی کلام خدا را نرساند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به برخی از موارد خاص در ترجمه خود تصریح کرد: بنده واژه جاهل را در همه آیات، نادان ترجمه کردم درحالی که جهل فقط در برابر دانایی نیست بلکه گاهی در برابر عقل یا مهربانی نیز می‌آید اما واژه نادان در زبان فارسی به گونه‌ای است که می‌تواند همه معناهایی که کلمه جاهل آنها را می‌رساند بدهد و دهخدا نیز این را تایید کرده است.

حدادعادل دلیل استفاده اندک از نشانه‌های سجاوندی را مورد توجه قرار داد و گفت: علت این کار این بود که نمی‌خواستم صفحه قرآن از این نشانه‌ها پر و بیهوده شلوغ شود.

وی با اشاره به ترجمه واژگان فقهی در قرآن ابراز کرد: واژگانی همچون صلاة و صیام و زکات هم دارای معنای فقهی هستند و هم دارای معنای عرفی، مثلا واژه صلاة در فقه به معنای نماز است اما در عرف مردم عرب معنای دعا می‌دهد؛ قرآن کریم در برخی از آیات معنای فقهی را اراده کرده و در برخی آیات معنای عرفی، بنده در این زمینه برای ترجمه مناسب واژگان این چنینی از تفسیر بهره بردم.