در این نشست دکتر سید علی طباطبایی استاد دانشگاه در حوزه روابط بین الملل با موضوع پیامدهای الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی در حوزه صنایع غذایی مطالبی را ارائه داد.
وی در خصوص مختصات ویژگی های تحولات اقتصادی بین الملل گفت: بر خورداری از ابعاد و مختصات جهانی، تاثیر پذیری مستقیم و غیر مستقیم کشورها از تحولات، چند وجهی بودن تحولات، تاثیر گذاری و تاثیر پذیری تحولات و ابعاد آنها در یکدیگر، پیوند ارگانیک درونی اقتصادی و سیاسی کشورها با تحولات اقتصادی بین الملل، همچنین نقش مکمل نهادها و سازمان های اقتصادی بین الملل در تحولات، در هم آمیزی نظام های اقتصادی و سیاسی ملی و شکل گیری نظام نوین با ویژگی خاص و استمرار و افزایش روز افزون سرعت تحولات از جمله مختصات ویژگی های تحولات اقتصادی بین الملل هستند.
دکتر طباطبایی در خصوص واردات و صادرات گفت: از سال 2009 تا 2014 در واردات مواد غذایی با 7/6 درصد از رشد صعودی برخوردار شدیم و در همین سال از 5/3 درصد به 6 درصد صادرات رشد داشتیم.
وی در ادامه در خصوص فرصت های ورود به سازمان تجارت جهانی گفت: این فرصت ها، موجب افزایش رقابت پذیری و صادرات صنایع غذایی می شود. دسترسی به بازار جهانی جدید، گسترش فعالیت بخش خصوصی همراه با سرمایه گذاری های خارجی از جمله این فرصت ها است. همچنین به دلیل فشرده شدن رقابت و افزایش رقبا در عرصه بین المللی، تولید کننده ها برای بقا ناچار به بهبود و ارتقاء کیفیت محصولات خود هستند. سازمان جهانی تجارت دروازه ای برای جهانی شدن است. ورود و جذب سرمایه های خارجی قطعا وضعیت برای صنایع غذایی را تغییر می دهد. و سازمان جهانی تجارت اصلاحات اساسی در زیر ساخت ها را طلب می کند. بنابر این بهبود زیر ساخت ها به کاهش هزینه ها منجر می شود. تولید محصولات با کیفیت و متناسب با سلیقه و نیاز بازار جهانی نیز منجر به افزایش صادرات محصولات غذایی می شود.
وی از کاهش حمایت های دولت و در نتیجه عدم توانایی برخی از شرکت ها برای رقابت با شرکت های دیگر، سنتی بودن تولید صنایع غذایی، عدم توانایی شرکت ها در رقابت با شرکت های خارجی و در نتیجه ورشکستگی این شرکت ها، الحاق به سازمان جهانی تجارت، گشودن دروازه های کشور بر روی محصولات متنوع خارجی، تسهیل در واردات کالاهای ارزان قیمت و عدم امکان رقابت برخی تولیدکنندگان جزء داخلی یا رقبای خارجی و بیکاری گسترده در اثر تعطیلی صنایع کوچک به عنوان چالش های ورود به سازمان تجارت جهانی نام برد.
دکتر طباطبایی در پایان ارائه پیشنهاداتی از جمله آمادگی کلان کشور جهت ادغام در اقتصاد جهانی با اتخاذ استراتژی های متناسب نرم افزاری و سخت افزاری، آمادگی صنعت و تجارت کشور برای عضویت در سازمان تجارت جهانی، انجام مطالعات پژوهشی و ارائه راهکارهای اجرایی برای ادغام صنعت مواد غذایی در WTO، توجه به کیفیت در مقیاس جهانی و برندینگ سخنرانی خود را به پایان رساند.
همچنین در این نشست دکتر مسعود نیک افروز مشاور معاون اقتصادی سازمان منطقه آزاد کیش با موضوع رقابت پذیری صنایع غذایی ایران در روند الحاق به سازمان تجارت جهانی سخنرانی کرد .
وی گفت: به نظر می رسد جمهوری اسلامی ایران با حضور به عنوان ناظر در سازمان تجارت جهانی عزم خود را جزم کرده تا به این سازمان ملحق شود. الحاق به این سازمان هر چند دارای مزایای زیادی است اما نیازمند آمادگی کلیه صنایع جهت حضور در عرصه های بین المللی است.
دکتر نیک افروز افزود: ایران نزدیک به 20 سال است که خواستار عضویت در سازمان تجارت جهانی است و اکنون به عنوان عضو ناظر در جلسات این سازمان شرکت می کند.
وی ضمن اشاره به مزایا و معایب پیوستن به سازمان تجارت جهانی، و اعلام اینکه مسئولان مربوطه درکشور در خصوص عضویت در این سازمان اتفاق نظر دارند، گفت: در بسیاری از زمینه ها تولیدات ایرانی قدرت رقابت با رقبای خارجی را ندارند و موضع ایران در الحاق فعلا منفعلانه است.
وی افزود: با ورود گسترده تر رقبای خارجی، بازار داخلی برای کالاهای ساخت ایران چندان مطلوب نخواهد بود اما با توجه به توان تولیدی کشور صنایع غذایی، قطعه سازی خودرو، صنایع دارویی، صنایع پایین دستی پتروشیمی و ماشین سازی از قابلیت و پتانسیل بالاتری برای ورود به رقابت در بازار های بین المللی برخوردار است.
دکتر نیک افروز مشکلات رقابت در صنایع غذایی را مداخلات سیاسی، تعریف بازار، قدرت خریدار، اهمیت لیبل های خصوصی و حل مناقشات دانست.
وی در پایان یاد آور شد: با تاکید بر شاخص های اصلی رقابت پذیری در صنایع غذایی پس از الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی، بنگاه هایی قادر به رقابت در عرصه های بین المللی خواهند بود که بتوانند با استفاده از مزایای نسبی، به خلق مزیت رقابتی پرداخته و با افزایش بهره وری و توسعه سرمایه های انسانی خود نه تنها به بقاء ادامه دهند بلکه به توسعه و رقابت در بازار های جهانی نیز بپردازند.
دکتر حمیدرضا شیرزاد معاون سرمایه گذاری معاونت اقتصادی سازمان منطقه آزاد کیش نیز با موضوع ارتقاء جایگاه ایران در زنجیره ارزش جهانی صنایع غذایی مطالبی را ارائه داد.
دکتر شیرزاد ضمن اشاره به اینکه بزرگترین چالش ایران در قرن بیست و یکم، باز تعریف کشور در تقسیم کار بین المللی است، گفت: یافتن جای درست صنایع رقابتی کشور و درست وارد شدن در اقتصاد جهانی و تبدیل اقتصاد نیمه صنعتی–نیمه سنتی متکی به درآمدهای نفتی و منابع نا پایدار این چالش را به وجود آورده است و باید با ابزار راهنمای تحلیلی ورود به زنجیره های ارزش جهانی از این چالش گذر کرد.
وی گفت: زنجیره ارزش به توصیف مجموعه کاملی از فعالیت ها در طی چرخه عمر محصول می پردازد. این محصول و یا خدمات باید از مراحل مفاهیم اولیه، فازهای اولیه تولید، تحویل به مشتری نهایی و باز یافت محصول پس از پایان عمر مفید و دور اندازی آن عبور کند.
دکتر شیرزاد با بیان اینکه ما در عصر جهانی شدن و جهانی شدن اقتصاد و قدرت به سر می بریم، افزود: بسیاری از بازندگان از کشورهایی بوده اند که بی محابا و بدون برنامه به فرایند جهانی شدن پیوسته اند. آنهایی که از جهانی شدن به دور مانده اند و ضربه خورده اند و آنهایی که منفعت برده اند ولی همچنین فقیرند. پس مهم، جهانی شدن هوشمندانه و بازیگری خوب در این عرصه است و ابزار درک و تحلیل استراتژی جهانی شدن زنجیره های ارزش جهانی است.
وی در پایان از شیوه های ارتقاء از جمله ارتقای فرایند، محصولات، کارکردی و زنجیره برای رسیدن به زنجیره ارزش جهانی صنایع غذایی نام برد.