منشور حقوق شهروندی ،عمل رئیس جمهور حقوقدان به یک وعده

علیرضا انصاری-معاون سیاسی،اجتماعی فرمانداری رودبار

شاید آن روزی که جناب آقای دکتر روحانی در مناظره ی تلویزیونی با صدای رسا اعلام کردند 《 من سرهنگ نیستم من حقوق دانم .》معنا یا بهتر بگویم فایده ی حقوق دان بودن رئیس جمهور برای بسیاری از مخاطبان روشن و ملموس نبود . اما امروز رونمایی از منشور حقوق شهروندی توسط ریاست محترم جمهوری تفاوت یک رئیس جمهور حقوق دان را با سایرین معنا می بخشد .

 اگر نهضت مشروطیت را مبدا قانون گرایی و قانون خواهی ایرانیان بدانیم بیش از یک قرن از این مطالبه می گذرد . قطعا پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و به دنبال آن تدوین قانون اساسی به عنوان میثاق ملی تحقق بخش این آرزوی ملت ایران است .

البته در برخی از دوره ها به ویژه در دولت یازدهم اجرای کامل و بدون تنازل قانون اساسی به عنوان یکی از وعده ها در آستانه ی انتخابات مطرح شد اما سازوکار عملی و اجرایی آن  از طریق منشور حقوق شهروندی رونمایی شد .

گرچه برخی افراد که در نیت خوانی ید طولائی دارند این اقدام رییس جمهور را تبلیغاتی و معطوف به انتخابات پیش رو دانسته اند اما صرف نظر از این تلقی باید گفت تدوین و انتشار حقوق شهروندی به منزله ی آگاه کردن مردم از حقوق اساسی خود در مناسبات و تعاملات فی مابین دولت - ملت از این جهت یک اقدام ارزشمند به حساب می آید که در واقع رئیس جمهور محترم خود بیشتر از هر کس دیگری واقف است که وقتی مردم با حقوق خود آشنا شوند و مطالبه گر و پیگیر آن باشند دست آن دسته از مدیران سودجو و فرصت طلب از حریم شهروندان کوتاه و دامنه ی اختیاراتشان محدود می شود .

 برخی در انتقاد از این اقدام گفته اند اصولی که در حقوق شهروندی ذکر شد چیز تازه ای نیست و غالبا همانطور که در ارجاعات آمده ناظر به اصول متعدد قانون اساسی است اما باید گفت اولا اصول برشمرده در منشور به خاطر اینکه از اصول قانون اساسی اقتباس شده یک سند محکم و غیرقابل مخدوش است . ثانیا آگاهی و آشنایی از اصول قانون اساسی منحصر به محافل حقوقی و مختص حقوق دانان است اما با این اقدام ارزشمند دانش حقوق در عرصه ی عمومی و در محافل عام تری تسری می یابد .

خوشبختانه اعلام آمادگی فراکسیون امید مجلس برای تصویب قانون مورد نیاز برای این منشور نشان از اهتمام و همراهی قوه مقننه با قوه ی مجریه در این امر مبارک دارد . البته ذکر همه فواید و برکات این اقدام در این مقال و مقاله نمی گنجد اما یکی از برکات مهم انتشار این منشور به شرط اینکه به یک فرهنگ و گفتمان فراگیر تبدیل شود می تواند راه را برای رفتارها و اقدامات مردم فریبانه ببندد . چرا که مردم خواهند توانست تفاوت دو رویکرد  عقل گرا و عوام گرا را تشخیص دهند و خود را از آفت پوپولیسم و رفتار های نمایشی در امان نگه دارند و فریب ژست مردم دوستی عوام گرایان را نخورند .

البته خوانندگان فهیم خود واقفند که تحقق این حد آگاهی در آحاد جامعه مستلزم فراگیری و وزیدن موج آگاهی در عرصه ی عمومی است . و این امر نیز از طریق ی جنبش و حرکت خودجوش از ناحیه ی نخبگان امکان پذیر خواهد بود . از اینرو هدف اصلی راقم این سطور دعوت از همه ی دانایان و دلسوزان صرف نظر از هر مرام و سلیقه ی سیاسی به منظور روشنگری و پرتوافکنی بر زوایای منشور حقوق شهروندی به منظور آگاهی بخشی ، گفتمان سازی و بصیرت افزایی است . پر واضح است که قانون داری و قانون مداری مردم به خیر و صلاح همه ی جریانات سیاسی و فعالان فرهنگی و اجتماعی و موجب رشد و ترقی شهر ،  شهرستان و کشور است که جا دارد همه ی اندیشمندان و دلسوزان در نشریات ، رسانه ها و در محافل علمی ، دانشگاهی و گروه های اجتماعی و فضای مجازی به جای تعریف و تمجیدهای غلوآمیز و یا تخطئه های غرض آلود و بدور از حب و بغض  در یک فضای آرام ، امید آفرین و آگاهی بخشی به طرح و گفتگو پیرامون این منشور و اصول برشمرده بپردازند چرا که بهترین ضمانت اجرای این قانون و هر قانونی آشنایی و آگاهی مردم از آن قانون است .