یادداشتی از جواد شرف‌خانی
سرمایه‌ها و توسعه پایدار
راهکار اصلی دستیابی به توسعه پایدار، رویکرد یکپارچه مبتنی‌بر پارادایم مدیریت انعطاف‌پذیر است. در این پارادایم که در یک دهه اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته، سیاست‌گذاران به جای پاسخ مثبت به ابهامات، به دنبال ارائه پاسخ‌های متعدد و چندگانه هستند.
برنا-ایلام;مفهوم توسعه پایدار، مفهومی بسیار مهم است، زیرا دربرگیرنده اصولی است که شناخت، تحقق و حتی درک آنها، آینده‌ای روشن و بهتر را به ارمغان می‌آورد و ندانستن آنها، نابودی محیط زیست و حتی بشریت را به دنبال دارد. در فرایند توسعه پایدار، رشد اقتصادی و دسترسی به استانداردهای بهتر زندگی بدون ازدست‌دادن منابع کمیاب طبیعی مدنظر است. درواقع توسعه پایدار را می‌توان تلاش برای حمایت از آینده در زمان حال دانست.توسعه پایدار شامل یک مجموعه مفروضات و ایده‌آل‌هاست که عبارت‌اند از:
۱-عدالت اجتماعی؛ همه مردم دارای حق برخورداری از محیطی هستند که بتوانند در آن محیط رشد و شکوفایی داشته باشند.
۲- کیفیت زندگی؛ تعریف کامل و گسترده‌تری از رفاه اجتماعی باید ارائه شود، به‌گونه‌ای که از این محدوده باید فراتر رود.
۳- یکپارچگی اجتماعی - محیطی؛ تمامی تصمیمات اقتصادی باید با توجه به آثاری که روی محیط زیست می‌گذارند اتخاذ شوند.
۴- مشارکت؛ نهاد‌ها باید دوباره سازماندهی شوند تا از طریق آنها زمینه شنیدن صداهای مختلف در فرایند تصمیم‌گیری فراهم شود.
۵- حفاظت محیطی؛ حراست از منابع و حمایت از حیات جانوری و گیاهی از ضروریات به حساب می‌آید.
۶- تعهد بین‌نسلی؛ تصمیماتی که اتخاذ می‌شود باید با توجه به آثاری باشد که بر محیط زیست نسل‌های آینده دارند.
برای توسعه پایدار باید سرمایه‌های کشور حفظ شوند و از آنها استفاده بهینه شود. بر اساس مدل سین (SCENE) سه شکل سرمایه - پایداری
(Sustainability-Capital) تعریف شده است:
سرمایه اجتماعی، سرمایه محیطی و سرمایه اقتصادی.هرکدام از حوزه‌های سرمایه فوق تعدادی مؤلفه عام دارد؛ مثلا در بحث سرمایه‌های اجتماعی می‌توان به سطح کیفیت زندگی، حقوق‌بشر، اشتغال و رویه‌های کار، مشارکت اجتماعی و توسعه اجتماعی، اعتماد عمومی، رعایت اخلاقیات، رعایت و تبعیت از قوانین و مقررات، فساد و رشوه‌خواری و پول‌شویی اشاره کرد یا برای سرمایه اکولوژیکی، کیفیت اکولوژیکی، تنوع گونه‌های زیستی و منابع طبیعی، انتشار گازها، فاضلاب و ضایعات، اثرات زیست‌محیطی تولید و رعایت قوانین و مقررات زیست‌محیطی یا اینکه برای سرمایه اقتصادی، حیات اقتصادی، سرمایه‌گذاری‌ها، مالیات، بازارهای کارا و رشد اقتصادی مطرح می‌شود. در این مدل هرکدام از مؤلفه‌ها از چهار منظر مورد بررسی قرار می‌گیرد که عبارت‌اند از: کیفیت، کمیت، کارکرد و قلمرو آن. مفهوم توسعه پایدار به دنبال این موضوع است که ملاحظات مربوط به اکولوژی حتما باید در فعالیت‌های اقتصادی و عمرانی لحاظ شود و این ملاحظات شامل ایده ایجاد محیطی منطقی است که در آن ادعای توسعه به منظور تحقق اهداف کیفی تمامی جنبه‌های زندگی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.امروزه این مفهوم به‌عنوان یک دغدغه اساسی در تمامی دنیا مطرح شده است و انتظار می‌رود دولت دوازدهم با استفاده بهینه از تمامی سرمایه‌های ملی از جمله سرمایه‌های اکولوژی، اجتماعی و اقتصادی بتواند ایران را به سمت توسعه پایدار سوق دهد.
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی