محبعلی: دیپلماسی قوی ایران می‌تواند فضا را به نفع فلسطین تغییر دهد/ اجماع عملیاتی و حقوقی کشورهای اسلامی، آمریکا را منزوی خواهد کرد

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، «قاسم محبعلی»، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امورخارجه، درباره تحلیل خود از تصمیم اخیر دونالد ترامپ در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی گفت: آمریکایی ها و اسرائیلی ها از دیرباز به دنبال این بودند که بیت المقدس شرقی را که از سال 1967 و در پی جنگ اعراب و رژیم جعلی اسرائیل اشغال کردند، به سرزمین های اشغالی منضم بکنند. اینها به دنبال یک فرصت مناسب می گشتند و شرایط اخیر خاورمیانه این فرصت را برای آنها فراهم کرده است؛ اختلافات، جنگ ها، درگیری ها، بی کنشی دولت های خاورمیانه ،جنگ های فرقه ای و ناصبی و جنگ های نیابتی که بین کشورهای منطقه است و به ویژه ایران، عربستان، ترکیه و قطر همه در آن درگیر هستند باعث شده یک وضعیت ضعیفی در طرف عربی و اسلامی ایجاد شود.

وی افزود: در این شرایط آشفته طرف مقابل از فرصت استفاده کرد که یک گام دیگر پیش برود و بیت المقدس شرقی را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت بشناسد. چون دو قسمت است. قدس غربی در جنگ های 1948 به اشغال صهیونیست ها درآمد که بعد از آن جامعه بین المللی و برخی کشورهای عربی این بخش را به عنوان قسمتی از خاک رژیم صهیونیستی پذیرفتند اما قدس شرقی در شکست اعراب در جنگ های 1967 اشغال شد که فلسطینی ها و اعراب نپذیرفتند و  الان دونالد ترامپ از این فرصت استفاده کرده و لایحه ای که در سال 1995 در کنگره آمریکا تصویب شده و موکول به تصمیم رئیس جمهور شده بود تا در شرایطی که مسئله ای امنیت آمریکا را تهدید نکند، آن را اجرا کند، به اجرا درآورد.

محبعلی در پاسخ به این سوال که چه رویکردی در اجلاس سران کشورهای اسلامی در تقابل با تصمیم آمریکا باید اتخاذ شود؟ گفت: باتوجه به شرایط موجود راه حل این است که کشورهای اسلامی مشکلات و تفرقه ای که بین شان وجود دارد را کاهش دهند و یا متوقف کنند و به مسئله اصلی  و موضع مشترکی که بین همه کشورهای منطقه هست بپردازند چراکه هم بین کشورهای عربی و اسلامی و هم گروه های مختلف اسلامی در این مسئله اشتراک نظر وجود دارد. شاید در بسیاری از مسائل دیگر با یکدیگر اختلاف داشته باشند اما چون بیت المقدس به فلسطینیان و مسلمانان کل جهان تعلق دارد همه جریانات اسلامی سر این با یکدیگر اتفاق نظر دارند.

این کارشناس مسائل منطقه درباره تاثیر حضور حسن روحانی و رجب طیب اردوغان در این نشست و در حل مسئله فلسطین تصریح کرد: تشکیل سازمان همکاری های اسلامی یک سابقه تاریخی دارد که دقیقا برمی گردد به وقایعی که پیرامون شهر قدس و بعد از جنگ های 1967 و آتش زدن مسجد الاقصی رخ داده است.

وی تاکید کرد: اگر هدف مشترکی باشد و همه کشورهای اسلامی روی آن اتفاق نظر داشته باشند، مسئله قدس است. کشورهای اسلامی و عربی حتی بر سر به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی با یکدیگر اختلاف دارند؛ به عنوان مثال این جمهوری اسلامی ایران هست که این رژیم را به رسمیت نشناخته ولی خود فلسطینی ها به رسمیت شناخته اند و برخی دیگر هم به صورت مشروط به رسمیت شناخته یا نشناخته اند. اجلاس سران کشورهای اسلامی تنها جایی هست که می توان روی این موضوع اتفاق نظر ایجاد کرد و اگر ایران، ترکیه و کشورهای بزرگ اسلامی مثل عربستان سعودی، پاکستان، مصر، اندونزی، مالزی، الجزایر و مراکش، که به نسبت کشورهای باثبات تری هستند، در این موضوع اتفاق نظر کنند و براساس واقعیت، نه سیاست های غیر عملیاتی که جواب نمی دهد و اجماعی روی آن صورت نخواهد گرفت، می توانند فضای منطقه را به سمت دیگری سوق دهند.

وی در محکومیت حقوقی اقدام آمریکا، دفاع حقوقی مشترک را مولفه ای مهم در سیاست کشورهای اسلامی در رابطه با بیت المقدس خواند و افزود: قدس متعلق به همه مسلمانان است و کاری که آمریکا صورت داده خلاف قوانین بین المللی و برخلاف منشور سازمان ملل و برخلاف عهدنامه های سازمان ملل است. منشور سازمان ملل می گوید هیچ سرزمینی را نباید به زور به کشور دیگری الحاق کرد و به رسمیت شناخت. موضع مشترک کشورهای اسلامی اصلی بنیادین در حل این مشکل است. اگر آمریکایی ها این را نپذیرفتند راه های عملی وجود دارد که چگونه این کشورها رابطه شان را با آمریکا محدود کنند، اقداماتی شبیه به تحریم نفتی که در دهه 70 رخ داد. اینها اقدامات عملی است که می تواند بر سیاست های آمریکا تاثیر بگذارد و امکان عملی را از این کشور بگیرد.

محبعلی درباره موضع عربستان در رابطه با مسئله فلسطین تاکید کرد: این مسئله متفاوت است. کشورهای مختلف در موارد گوناگون با یکدیگر اختلافات و اشتراکات دارند. اختلافاتی که بین ایران و عربستان وجود دارد تاکنون حل نشده است؛ مسائلی مانند یمن، سوریه، عراق، بحرین و جاهای دیگر. اگر بخواهند مجددا در این اجلاس راجع به آنها صحبت کنند طبیعی است به نتیجه نمی رسند. در رابطه با مسئله قدس، طبیعتا عربستان حمایت خواهد کرد و مانع نخواهد شد. اگر کشوری در این بین مسائلی را مطرح کند که بیش از توان توافقاتی میان سایر کشورها باشد قطعا به نتیجه نمی رسد.

وی ادامه داد: کشورهای عضو سازمان همکاری کشورهای اسلامی باید از همه توان و امکانات شان در این باره استفاده کنند چراکه آمریکایی ها اکنون در منطقه حضور دارند و کشورهای منطقه به نوعی امنیت و منافع شان وابسته به آمریکاست و آمریکایی ها از این ابزار استفاده می کنند. به عنوان نمونه بعد از به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی یک بیانیه دادند و از عربستان سعودی خواستند محاصره یمن را بشکند چراکه عربستان در یمن به شدت محتاج حمایت آمریکاست و با این سیاست آمریکا به عربستان سعودی فشار وارد می کند تا اگر بخواهد تغییر موضع بدهد در یمن به سعودی ها فشار می آورد و یا بیانیه ای دادند خطاب به مسلمانان روهینگیا و کشورهایی مثل بنگلادش و کشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا و افکار عمومی آنجا را تحت فشار قرار دادند که مسئله فلسطین را برایشان کم اهمیت جلوه دهند. بنابراین آمریکا با همه توان آمده تا کشورهای اسلامی نتوانند به اجماع برسند.

مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه در ادامه افزود: این ما هستیم که باید پیشگام باشیم و ایران نقشی کلیدی در این عرصه دارد. توافق حداقلی بهتر از آن است که یک سیاست های افراطی داشته باشیم و با سایر کشورهای اسلامی به توافق نرسیم. مسلمانان باید نشان دهند با وجود تفاوت های دیگر روی یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن مسئله قدس است. اگر این توافق را در بیانیه صراحتا اعلام کنند و با سیاستی میانه رو به اقدامات عملیاتی دست بزنند می توانند موفق شوند در غیر اینصورت به عنوان مثال قطع رابطه با آمریکا که عملیاتی نیست و عراق همچنان از نظر امنیتی وابستگی دارد و سوریه به نیروهای روس وابسته است و در نهایت عربستان و کشورهای خلیج فارس و افغانستان همین وضعیت را دارند.

وی در پایان درباره برگ برنده ایران در اجلاس پیش رو گفت: ایران اگر به کمک ترکیه، پاکستان، اندونزی، مالزی و حتی عربستان سعودی و مصر و الجزایر یک هماهنگی به وجود بیاورد و یک بیانیه قوی و موثر بدهند کمک می کند این مسئله ادامه پیدا نکند. ما باید بگوییم درست است رژیم صهیونیستی یک منطقه دیگر را اشغال کرده اما این مسئله هیچ مالکیت حقوقی ایجاد نمی کند و این را باید با صدای بلند اعلام کنیم و این را به شورای امنیت ببریم و کشورهای اسلامی از ابزار بین المللی خود استفاده کنند و با کشورهای اروپایی، که مخالف سیاست های ترامپ هستند، تعامل کنند و باعث انزوای آمریکا در منطقه شوند و نگذارند این سیاست جدید آمریکا جنبه عملیاتی پیدا کند.