نوروز باشکوه پیروز

پرده یکسو زنید از رخ مهتاب

جبر هر تعریفی که داشته باشد چون مامایی سال کهن را که آبستن سال نو است از بار خود فارغ می سازد و در آستانه همین میلاد است که ایرانیان از دوران باستان با برگزاری یک سنت ملی آن را جشن می گیرند. سفره هفت سین، حنابستن، افروختن آتش، کاشت سبزه، گره زدن سبزه، دید و بازدید از جمله سنت های ملی است که باید چون مردمک چشم از آن حفاظت کرد و رسالت ادامه آن را به نسل جوان سپرد. حتی اگر پخت کماچ سهن و سمنو و ساخت قوتو، رنگ زدن تخم مرغ و عیدی دادن را به آن اضافه کنیم زیباتر می شود.

 جبر پدیده های طبیعت را باید از جبر پدیده های اجتماعی متمایز کرد. جبر طبیعت بدون سلیقه ما و جشن و شادی ما عمل می کند. بهار می آید و درختان قبای سبز بر تن می کنند و این زمین باز هم دورخویش و دور خورشید می گردد. اما جبر در پدیده های اجتماعی در گرو اعمال و مناسبت ماست. ولی هر دو نوع تغییر، زیبا هستند. به قول برشت «ای تغییر که گهگاه در جامعه و براساس یک قانون در طبیعت رخ می دهی تو امید دل مردمی» (دایره گچی قفقاز)

هر سال در عید نوروز سخن از سنت به میان می آید ولی این سنت با آن سنت هایی که آزادی و شادی جوانان را محدود می کند فرق دارد. سنت هرگز به صورت خالص و یکدست وجود ندارد اینک در زمان ما سنت در چرخ دنده تحول گرفتار است اما هر تحولی در خود سنت قرار دارد و جدا کردن آن دو فقط یک عمل انتزاعی است.

دید و بازدید عید نوروز و تبریک گفتن را چه رسم اجتماعی و چه میثاق اجتماعی و یا آداب اجتماعی بدانیم زیبا هستند. بی شک با تکامل ابزار تولید تغییراتی به ناچار در این مراسم به وجود می آید. اگر تا نیم قرن پیش کارت تبریک چاپ می کردند و در کلاسهای انشاء دانش آموزان تبریک گفتن به پدر  مادر و عمو و خاله را تمرین می کردند و کارت پستال رواج داشت امروز تلفن همراه جای آن را گرفته است و حتی پیامک های تبریک جای دیدارها را گرفته است. عید نوروز با زیبایی همراه است. ما انسان ها هم براساس پایگاه طبقاتی که داریم به نحوی زیبایی را می آفرینیم. با اینکه هنوز تعریف استانداردی از زیبایی نشده است اما زیبایی طالب زیادی دارد. شاید باروخ اسپنوزا، فیلسوف هلندی درست گفته است که ما یک چیز را به علت زیبایی آن نمی خواهیم بلکه برعکس چون ما آن را می خواهیم زیبا می شود و آئین باستانی عید نوروز زیباست و ما باید آن را با احترام برگزار کنیم. برگزاری مراسم سال تحویل ارج نهادن به یک سنت ملی است. فراموش نکنیم که ایرانیان همین عید و مراسم آن را از دل سال های جنگ و سیاه که مشتی بی فر هنگ وحشی و غارتگر قصد نابودی آن را داشتند سالم حفظ کردند. پس سفره هفت سین را برپا کنید. سبزه بکارید. تخم مرغ رنگ بزنید و هنگام سال تحویل حافظ را فراموش نکنید. هر چند بسیاری هستند که شاهنامه می خوانند.

در بگشایید/ شمع بیارید/ عود بسوزید/ پرده یکسو زنید از رخ مهتاب/ شاید/ این از غبار راه رسیده/ آن سفری همنشین گمشده باشد