ترکیب تدبیر، امید و اعتدال در دیپلماسی ورزش ایران

دیپلماسی ورزشی به عنوان یکی از وجوه دیپلماسی عمومی توانایی نقش‌آفرینی ارزنده در معرفی تمدن غنی و فرهنگ اصیل ایرانی را داشته است، آنجا که تدبیر دولت ایران در اجازه ورود به کشتی‌گیران امریکایی برای حضور در کرمانشاه به دلیل شرکت در رقابت‌های جام جهانی کشتی آزاد در جامعه جهانی، بازتابی از صلح‌جویی ایران و تمایل به برقراری ارتباط با مردم و جامعه امریکا داشت.

این تصمیم دولت در مقابل اقدام نژادپرستانه دولت ترامپ در منع ورود مهاجران و اتباع هفت کشور مسلمان، اقدامی مناسب و در شأن فرهنگ ملت ایران بود و دیپلماسی موفق ورزشی را به منصه ظهور رساند که در همان برهه کشتی‌گیر نامدار ایالات متحده هم در برخورد اتفاقی از من به نمایندگی از دولت تقدیر و ملت ایران را تحسین کرد و به نوعی به مقابله با سیاست‌های خصمانه و کینه‌توزانه دولت امریکا برخاست.

در همان ایام قبل از مسابقات نیز فدراسیون کشتی امریکا خواهان حضور در این رویداد شده بود و به صراحت در نامه‌نگاری‌های خود سیاست‌های دولت متبوعشان را نقد کرده بودند.این رخداد، بازتاب مثبتی در جامعه بین‌الملل داشت و کشتی در عرصه دیپلماسی ورزشی ، صلح‌جویی دولت و ملت ایران را به جهانیان در دنیای واقعیت نشان داد.

این اتفاق واقعیت دیگری را نیز به اثبات رساند وهمچنان که دکتر روحانی رئیس جمهوری در سازمان ملل تأکید کرده بود: «ایران آمده است تا بگوید صلح در دسترس است» ونیز اینکه  ائتلاف برای صلح پایدار باید صورت بگیرد و باید فرهنگ و تمدن غنی ایران را در دیپلماسی ورزشی به دید جهانیان رساند و در عین حال نشان داد ایران کشوری است که با عزم و اراده جدی مقابل استکبار جهانی قرار می‌گیرد و در رویارویی با سیاست‌های خصمانه یک دولت زیاده‌خواه کوتاه نمی‌آید و به حفظ منافع کشور می‌پردازد اما در عین حال با مردم و جوامع و ملت‌های دیگر مشکلی ندارد و از همه مهم‌تر  برهمبستگی جهانی علیه خشونت و افراط تأکید می‌کند. آنچه مسلم است، وزارت ورزش و جوانان به عنوان عضوی از دولت در تلاش بوده که ترکیب امید، تدبیر و اعتدال را به عنوان رویکرد مهم دولت تدبیر و امید در عرصه داخلی و خارجی محقق سازد و در این زمینه به ایجاد و پایداری صلح و دوستی در میان کشورها از طریق ورزش رو آورده است.

در این بین معتقدیم ایران کشوری با قدمت و تمدن غنی و فرهنگی اصیل در عرصه‌های مختلف، اعتبار بین‌المللی به ارمغان آورده است که بیانگر موفقیت‌های سیاسی، نظامی، علمی، ورزشی و اجتماعی است. هشت سال دفاع مقدس پیروزی بزرگ نظامی ایران را در برابر ابرقدرت‌های دنیا برای کشورمان به ارمغان آورد. 30 ماه مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 موفقیت سیاسی را برای ما به دنبال داشت و موفقیت‌های علمی، هنری و ورزشی نیز در نوع خود اعتبار ایران را دوچندان کرد و اکنون رویکرد وزارت ورزش و جوانان نیز ارتقای پرستیژ و اعتبار بین‌المللی به عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی منافع ملی کشورهاست. بر همین اساس همچنان ورزش را محل تجلی بروز و ظهور توانمندی ایرانیان در دنیا می‌دانیم. عرصه‌ای که در کنار دیگر موفقیت‌های کشورمان می‌تواند موجبات افزایش غرور ملی را فراهم سازد. مقوله ورزش با غرور ملی، افتخار، شکوه و اعتبار ارتباط مستقیم دارد و موفقیت‌های بزرگ در صحنه‌های بزرگ ورزشی برای کشورمان می‌تواند به کسب اعتبار بین‌المللی منجر شود. هدفی که محقق شده و افتخارات ورزشکاران به این اعتبار ارزش بخشیده است اما آنچه اهمیت دارد، ارتقا و استمرار این اعتبار است. آنچه مسلم است، جام جهانی فوتبال عرصه رقابتی قوی و معتبر برای رقابت بین کشورهای مختلف است. در این مهم شکی نیست که رسیدن به این مرحله نیز می‌تواند به خودی خود برای ایران اعتبارآفرین باشد اما از آنجا که شأن ورزش ایران، دولت و ملت را فراتر از حضور می‌یابیم، به همین دلیل حمایت از این تیم را نیز برای حضور قدرتمندانه در هماوردی با تیم‌های بزرگ دنیا یک اصل برای اعتبار جدید کشورمان قلمداد می‌کنیم.

بنابراین یک بار دیگر دیپلماسی ورزشی را در قالب دیپلماسی عمومی به خدمت گرفتیم و پیامد دیدار دکتر روحانی رئیس جمهوری ایران و رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در حاشیه اجلاس فوق‌العاده سران سازمان همکاری کشورهای اسلامی ،این بار فوتبال را در دیپلماسی ورزشی مشارکت دادیم تا منجر به گسترش روابط ورزشی دو کشور ایران و ترکیه شود.

در قالب این دیپلماسی ورزشی روابط ایران و ترکیه در عرصه ورزش بعد از نزدیک به نیم قرن با برپایی بازی تدارکاتی ایران- ترکیه رقم خورد و اتفاقاً دستاوردهای فنی خوبی هم برای فوتبال ایران قبل از آوردگاه جام جهانی روسیه به همراه داشت. واقعیت آن است که از این دیپلماسی عمومی دولت تدبیر و امید، ورزش نیز بهره برد و از مزیت قابل توجه دیپلماسی ورزش که تحقق آن نیازمند هزینه‌های چندان زیادی هم نیست، استفاده کردیم تا در گذار از برخی تفاوت‌های فرهنگی نتایج قابل توجهی از جمله آمادگی بیشتر تیم ملی فوتبال ایران را به دست آوریم. رقابت‌های ورزشی بویژه در سطوح بالا همچون جام جهانی شاید به تعبیری جنگ سرد بین کشورها باشد اما ما آن را مرگ و زندگی نمی‌دانیم اما رویکرد ما این است که از طریق ورزش و ظرفیت بالای آن در ابعاد تبلیغاتی، هنر و توانمندی خود را برای افزایش اعتبار و پرستیژ بین‌المللی به منصه ظهور برسانیم. عرصه ورزش را برای تجلی توانمندی ایران اسلامی باور داریم و به همین منظور از ظرفیت‌های مختلف از جمله دیپلماسی ورزشی نیز بهره می‌بریم. دیپلماسی ورزشی ایران نه تنها در ابعاد فنی به سود ورزش ایران است بلکه مهم‌تر آن است که اقتدار و عظمت ایران را در زمینه سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و...به دلیل گستره وسیع تبلیغاتی در دید جهانی جلوه‌گر می‌سازد.