پیام‌های روشن سفر رییس جمهور به اروپا برای آمریکا

سفر رییس جمهور کشورمان به اتریش و سوییس در این مقطع تاریخی بسیار پر اهمیت می تواند باشد. پر اهمیت از این جهت که آمریکا درصدد بوده یک اجماع جهانی علیه ایران ایجاد کند و برای آمریکا بسیار مهم است که اتحادیه اروپا هم از این اجماع جهانی حمایت کند. اگر آمریکا حمایت اتحادیه اروپا را داشته باشد طبیعتا آن اجماع به صورت نسبی ایجاد می شود. اما خوشبختانه اروپایی ها هم به دلیل منافع خودشان و هم به دلیل جذابیت های اقتصادی ایران، تاکنون حداقل از منظر سیاسی موافق این اجماع نبودند.

موضع گیری مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سایر مسئولان اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه برجام حفظ خواهد شد هم بیانگر این نکته کلیدی است که اروپایی ها می خواهند برجام را حفظ کنند. به هر حال اروپایی ها درک می کنند که ایران می تواند در مورد حل مشکلاتی مانند مواد مخدر و تروریسم که در اتحادیه اروپا وجود دارد، نقش کلیدی داشته باشد و با اروپا همکاری کند. زیرا خود ایران هم قربانی تروریسم است و هم در صف اول مبارزه با مواد مخدر قرار دارد. منهای این دو موضوع ظرفیت هایی در نفت، گاز، پتروشیمی و صنعت خودروی ایران وجود دارد که برای شرکت های اروپایی فوق العاده جذاب است.

از اینکه بگذریم اگر آمریکایی ها موفق شوند که در مورد ایران، اروپا را با خود همراه کنند. طبیعی است که بعد از این مرحله به سراغ بقیه مسایل اروپا خواهند رفت. زیرا ترامپ شخصیتی نیست که فقط به مساله ایران بسنده کند و مجموعه مواضعی که ترامپ در جهان در یکی دو سال گذشته اتخاذ کرده از جمله تعرفه بر فولاد، تعرفه بر آلومینیوم، خروج از تفاهم نامه آب و هوایی پاریس، خروج از سازمان تجارت جهانی و مجموعه ای از این مسایل نشان می دهد که ترامپ فرد ماجراجویی است. البته همان شعاری که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری داد مبنی بر اینکه اول آمریکا و بعد سایر کشورها نشان داد که وی به دنبال این هست که سیاست های خود در جهان و سیاست تک ابرقدرتی خود در جهان را حاکم کند و این موضوع را اتحادیه اروپا به خوبی درک کرده و شاید به همین دلیل فدریکا موگرینی تاکید کرده که برجام حفظ خواهد شد.

در این شرایط این سفر رییس جمهور به سوییس و اتریش این پیام را برای ترامپ خواهد داشت که اتحادیه اروپا دنباله روی سیاست آمریکا نخواهد بود. به عبارت ساده تر با این سفر، شکاف و انشعابی که بین اروپا و آمریکا وجود دارد، عمیق تر خواهد شد. لذا ممکن است دستاوردهای اقتصادی سفر حسن روحانی به کشورهای سوییس و اتریش کم باشد ولی دستاوردهای سیاسی این سفر می تواند بسیار پراهمیت باشد. در واقع اگر ایران بتواند با لابی سیاسی فعال تر عمل کند، عوارض تحریم های یک جانبه آمریکا فقط شاید در همین یک سال اول کمی برای اقتصاد ایران شدید باشد و بعد از یک سال ما شاهد فروپاشی تحریم های یک جانبه آمریکا خواهیم بود؛ البته اگر جهان و اتحادیه اروپا با آمریکا همکاری نکنند.

در حقیقت زمانی آمریکا می تواند موفق باشد و تحریم ها برای ایران اثرگذار باشد که دیگر کشورها با او همکاری کنند و اگر دیپلماسی ایران این موفقیت را داشته باشد که سایر کشورهای موثر مانند اتحادیه اروپا، هند، چین و روسیه همراه آمریکا نشوند و شکاف موجود بین آمریکا و این کشورها بیشتر شود، مطمئنا عوارض تحریم های یکجانبه آمریکا به حداقل ممکن خواهد رسید. راهکار اینکه این شکاف هم ایجاد شود همین سفرهای سیاسی است که رییس جمهور، وزیر امور خارجه و سایر مقامات کشور در حال انجام آن هستند. در واقع باید کاری کنیم که به جای اینکه یک اجماع علیه ایران ایجاد شود، در دنیا باید یک اجماع علیه سیاست های افراطی و تبعیض گرایانه ترامپ و آمریکا به وجود بیاید تا عوارض تحریم های یک جانبه آمریکا علیه کشورمان به حداقل ممکن برسد.