تراژدی یونان سابق در نمایشنامه‌ آمریکایی «گوریل شمالو»

«گوریل پشمالو» نمایشنامه‌ای اکسپرسیونیستی اثر یوجین اونیل است که در آن زندگی هولناک گروهی از کارگران کشتی که کارشان سوخت رسانی به کوره آتشخانه کشتی است را روایت می‌کند. 

این نمایشنامه، داستان زندگی مردی به نام ینک است که در آتشخانه ی کشتی کار می کند؛ و به خاطر شغلش فیزیکش تغییر کرده (سیاه و خمیده) و شبیه گوریل شده است. ینک در توهم این است که همه کاره ی کشتی است زیرا که سوخت به کشتی می دهد و باعث حرکت کشتی می شود. در نهایت به دلیل مزاحمت به زندان می افتد و حتی اسم خودش را فراموش می کند و خودش را گوریل پشمالو معرفی می کند. بعد از بیرون آمدن از زندان به باغ وحش می رود تا گوریل را از نزدیک ببیند و شباهتش به گوریل را پیدا کند. ینک برای یکی شدن با گوریل در قفس را باز می کند و گوریل استخوان هایش را می شکند و فرار می کند و ینک در قفس گوریل بر زمین می افتد.

این نمایشنامه لایه های سیاسی، روان شناختی، جامعه شناختی، زیبایی شناسی دارد ولی حرفش را با یک بیان دراماتیک و تئاتری مطرح کند.

پایان نمایشنامه گوریل پشمالو اما، در واقع آغاز درام است که تفکر را بر می انگیزد. به تعبیری، در پایان با انسان و انسانیتی رو به رو هستیم که در قفس مرده است.

یوجین اونیل با آشنایی زدایی از مفهوم انسان، حیوان و در کنارش مفهوم جامعه ی مدرن، فاجعه ای انسانی، اجتماعی و سیاسی را که در واقع نوعی تراژدی مدرن است با رگه های کمیک و طنز، در می آمیزد.

«گوریل پشمالو» توسط بهزاد قادری ترجمه و از نشر بیدگل منتشر شده است. «آنا کریستی» و «نخستین آدم» به همراه «گوریل پشمالو» تریلوژی یوجین اونیل محسوب می‌شوند که در سبک و سیاق تراژدی یونان باستان است. سوای درون‌مایه‌های تراژیک و اگزییستانسیالیستی «گوریل پشمالو»، جنبه‌های تجربی سبک اکسپرسیونیسم این اثر آن را برای دانشجویان و خوانندگان علاقمند جذاب می‌کند.