اروپا نگران پرستیژ خود در جهان/ دو برنامه مهم آمریکا برابر ایران

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، سیاستی که ایالات متحده این روزها علیه جمهوری اسلامی ایران دنبال می کند، فشار حداکثری بر مردم است. در این راستا مقامات آمریکایی دو برنامه اصلی در دستورکار خود قرار داده اند. «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، «محمدبن سلمان»، ولیعهد سعودی و «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، به‌دنبال فشار حداکثری به مردم و در پی آن فروپاشی داخلی و تغییر رژیم هستند. دستور کار بعدی که «دونالد ترامپ» و «برایان هوک»، نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، دنبال می کنند، وادار کردن ایران برای نشستن پای میز مذاکره است.

اقدامات آمریکا علیه ایران

رئیس جمهور ایالات متحده برجام را نقطه قوت ایران تلقی می‌کند و بر این باور است محدودیت‌‌های ایران کم بوده و تحریم‌های برنامه‌های هسته‌ای ایران رو به اتمام است و اینکه چرا به ایران اجازه فعالیت در زمینه موشکی داده شده است.

کاخ سفید در این مدت برای اعمال فشار حداکثری بر ملت ایران کم نگذاشته و علاوه بر اینکه تحریم‌ها را برگردانده، بر اجرایی شدن تحریم‌ها سخت‌گیری می‌کند. در این راستا «اوفک» به کشورها هیات می‌فرستد و یا با افراد مختلف تماس می‌گیرد تا مانع فعالیت اقتصادی ایران شود. در ادامه نیز آمریکا کشورها را برای همکاری با ایران در حالت معلق نگه داشته است؛ برای مثال کالاهای انسانی شامل تحریم نمی‌شود در برابر آن هم برای همکاری برخی شرکت‌ها با ایران در زمینه حمل و نقل، بیمه و بانکی هیچ پاسخی نمی‌دهد. این ابهام از خود تحریم بدتر است. از دیگر اقدامات آمریکا برای اعمال فشار می‌توان به موضوع حقوق بشر، دو تابعیتی‌ها و برنامه موشکی ایران اشاره کرد. اتفاقات پاریس و دانمارک هم از دیگر خرابکاری‌های آمریکا علیه ایران است.

بازگشت ناپذیری تحریم‌ها علیه برنامه موشکی ایران از نقاط ضعف برجام از سوی ترامپ است. در قطعنامه جدید کار بزرگی که صورت گرفت این بود که از ایران درخواست می‌کند روی موشک بالستیک که قابلیت حمل سلاح هسته‌ای دارد، کار نکند و هیچ منعی جز این وجود ندارد. موضوعی که از سوی برایان هوک به تمسخر گرفته شد؛ او گفت: «از ایران درخواست می‌کنند روی موشک کار نکند و هیچ الزامی در کار نیست!»

درخواست کاخ سفید از ایران

تنها راه خروج از این فشار حداکثری مقاومت است تا آمریکا و هم‌پیمانان از دو خواسته خود یعنی تغییر رژیم در ایران و وادار کردن کشورمان برای مذاکره مجدد ناامید شوند. مذاکره مجدد با آمریکا قطعا شرایط را برای ایران بدتر خواهد کرد و باید امتیازاتی بیشتری به ایالات متحده داد. قطعا در مذاکره با ایران آنها درخواست خواهند کرد تا غنی سازی ایران به صفر برسد و ایران فعالیت خود را در منطقه کاهش دهد که نظام تن به این زیاده خواهی نخواهد داد. البته این مسیری که کاخ سفید طی می‌کند شکست خورده است زیرا «باراک اوباما»، رئیس جمهور پیشین آمریکا، هم این مسیر را دنبال کرد و در نهایت پای میز مذاکره با ایران نشست. اگر تحریم و به صفر رساندن غنی سازی ایران امری شدنی و باعث شکست جمهوری اسلامی ایران می‌شد، مقامات پیشین آمریکا دو سال و نیم زمان برای مذاکره با کشورمان نمی‌گذاشتند.

وضعیت ایران در فضای بین الملل پس از خروج از برجام

وضعیت ایران در منطقه و جهان بهتر از گذشته است. در گذشته اجماع جهانی علیه ایران وجود نداشت و برای توقف برنامه هسته‌ای ایران حتی برخی کشورهای متحد امروز علیه ایران، موضع‌گیری می‌کردند. قطعنامه شورای امنیت علیه ایران منتفی است و دنیا برنامه هسته‌ای ایران را به رسمیت شناخته است. همچنین از فشار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران کمتر شده و تلاش اسرائیل و آمریکا با ارائه اسناد جدید با شکست مواجه شده است. همچنین در جلسه شورای امنیت همه یک‌صدا از برجام دفاع کردند.

بنابراین وضعیت ایران در فضای بین‌الملل بهبود یافته و تنها مشکل در پی خروج از برجام رفع موانع اقتصادی است. ایران در مسیر حل مشکلات اقتصادی استوار است و از هر روزنه‌ای استفاده خواهد کرد. نظام و مردم 40 سال است که با تحریم زندگی می‌کنند و با راه‌های خروج از این وضعیت آشنا هستند. قطعا خروج از برجام برای ایران کار سختی نخواهد بود اما باید سود و زیان را در نظر گرفت. در حال حاضر مزایای برجام به دلیل همراهی اروپا و جامعه جهانی و همچنین بازنگشتن تحریم‌های شورای امنیت بسیار مهم است که در صورت بازگشت قطعا علاوه بر مشکلات اقتصادی درگیر مسائل سیاسی و داخلی خواهیم شد.

نقش اروپا در زمان تحریم ایران

اروپا از زمان خروج آمریکا از برجام در کنار ایران بوده هرچند این همراهی برای متحد اصلی آمریکا آسان نیست. اروپا برای همکاری با ایران باید مقابل، متحد اصلی خود بایستد و این کار برای آنها هزینه دارد. اروپا این روزها با مشکلات زیادی مانند درگیری میان مسکو و اوکراین دست به گریبان است. فرانسه درگیر با «جلیقه زردها»، صدراعظم آلمان درگیر پناهجویان و انگلیس درگیر خروج از برگزیت است اما با همه این مشکلات همچنان در کنار ایران ایستاده‌اند. همچنین موضوع برجام برای اروپا جنبه امنیتی دارد زیرا هرگونه مشکل در منطقه مانند القاعده و داعش و پناهجویان این قاره را با چالش‌های جدی‌تری مواجه خواهد کرد. همچنین اروپایی‌ها که نقش اصلی را در مذاکره با ایران در برجام ایفا کردند، احساس می‌کنند درصورت خروج ایران از توافق هسته‌ای وجهه آنها زیر سوال خواهد رفت که یک توافقی که با اجماع آنها حاصل شده بود، شکست خورد و دیگر کسی به آنها اعتماد نخواهد کرد. همچنین کل اروپا درگیر مسائلی چون پیمان آب و هوایی، ناتو و ... هستند اما هرگز دست از حمایت ایران برنداشتند.

SPV و تاثیرات آن بر اقتصاد ایران

بانک‌های ایران با چند چالش برای اجرایی شدن سازوکار مالی اتحادیه اروپا مواجه هستند. تحریم‌های اولیه، تحریم‌های هسته‌ای، FATF و اینکه ایران در فهرست کشورهای غیر همکار قرار گیرد از جمله مشکلات کشورمان است. به همین منظور ایران و اروپا تصمیم گرفتند با ایجاد این سازوکار و جلوگیری از اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا از سازوکار مالی جدید استفاده کنند هرچند راه سختی در پیش خواهند داشت.

سازوکار مالی اتحادیه اروپا با ایران با پیچیدگی‌های فنی و حقوقی مواجه است و قطعا رسیدن به نتیجه مطلوب با اعمال فشار و نظارت آمریکا آسان نخواهد بود. در ابتدا بین ایران و اروپا اجرایی شده و در ادامه سایر کشورها هم به آن ملحق خواهند شد؛ هرچند تعدادی کشور مانند پاکستان و افغانستان خواستار ایجاد چنین سازوکاری میان ایران و کشور خود هستند. برای اینکه آمریکا تحریم‌های خود را علیه این شرکت اعمال نکند راه سختی در پیش است و یک کشور باید به عنوان میزبان تعیین شود.

طی آخرین اخبار و پس از رَد این درخواست توسط اتریش، آلمان و فرانسه درخواست میزبانی داده‌اند و باید دید رایزنی‌ها به کجا خواهد رسید. هر سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس حتی پس از خروج از اتحادیه اروپا مصمم به اجرایی شدن این ساز و کار هستند. انگلیس برجام را همچنان حلقه اتصال خود با اروپا می‌داند. نکته قابل تامل این است که هیچ معجزه‌ای در این مسیر ایجاد نخواهد شد و تنها مسیر برای خرید و فروش کالا تسهیل خواهد شد.