خبرنگار یا بولتن تبلیغاتی روابط عمومی ها

متاسفانه این روزها علیرغم کثرت فراوان و مجوز های فله ی و غیر کارشناسانه هیات نظارت بر مطبوعات در استانهای مختلف و "بالتبع لرستان اوضاع جامعه رسانه ی در لرستان حال روز خوشی نداشته و کمیت به معنی واقعی جای کیفیت و نقادی را گرفته و بسیاری از رسانه ها و کانال های خبری لرستان به شکل بسیار عجیب و قابل نقدی به تریبون و بولتنی برای روابط عمومی های ادارات مبدل شده  و شان ومنزلت مقدس قلم و خبرنگاری به شکل بسیار بدی تنزل یافته و محدود رسانه های منتقد و تاثیر گذار استان هم در سایه رسانه های فربه و مجیز گو به بوته فراموشی سپرده شده اند .

البته برخی دوستان رسانه ی با بیان وضعیت بسیار بد اقتصادی و مشکلات شدید مالی این روزهای رسانه ها انعکاس تریبون گونه اخبار ادارات  و سازمان ها و عدم نقد منصفانه دستگاههای اجرایی را توجیه مناسبی برای حیات خود می دانند .

استان لرستان از دیرباز دارای خبرنگاران و روزنامه‌نگاران برجسته و معروفی در سطح کشور بوده است که از مهمترین آنها می‌توان سید فرید قاسمی که از وی بعنوان حافظه مطبوعاتی ایران یاد می‌شود نام برد.

 و در گذشته نه چندان دور حضور بزرگان رسانه ی قابل احترامی همچون ،هوشنگ بیرانوند ،عزت اله چنگایی ، محد فیضی ،براداران مرادی ،برادران فولادوند ،حسن نجف وند،نور محمد سپهوند و......با وجود مشکلات فراوان در آن دوران همواره تاثیر رسانه در استان به شکل بسیار قابل احترامی و  ملموسی در توسعه استان تاثیر گذاربوده و با وجود تعداد قلیل و اندک رسانه همواره شاهد احترام خاص مدیران به نقد های آن دوران رسانه ها بودیم .

 اما متاسفانه در یکی دو سال گذشته تعدادی از خبرنگاران لرستانی با فراموش کردن رسالت اصلی خود که همان توجه به خواسته‌های عمومی و پرداختن به مشکلات جامعه و پیگیری برای حل این مشکلات است،به بازیچه دست مدیران تبدیل شده‌اند و شرایط نامناسبی را در رسانه‌های استان لرستان بوجود آورده‌اند.

خبرنگاران باید از چنان استقلال و صلابتی برخوردار باشند که مسئولان و سایر اقشار جامعه متاثر از شان و جایگاه آنان شوند؛متاسفانه در برخی موارد در حوزه های خبرنگاری با چند چالش اساسی و عمده مواجه هستیم.

نخست آنکه بیشتر خبرنگاری ها در حد روابط عمومی ادارات شهرستان و استان تنزل یافته و در واقع به بلندگوئی برای تشریح اوامر و دستورات برخی مدیران قرار گرفته اند و تنها به پوشش خبری فعالیتهای برخی مسئولان و ادارات می پردازند و در بقیه ی موارد انگار هیچ گونه خبر و اتفاقی برای اطلاع رسانی نیست .

دوم آنکه برخی از خبرنگار ها با جهت گیریهای سیاسی و یا شخصی بر عکس مسیر بالا را می پیمایند آنان انگار تنها وظیفه ی تخریب رقبای خود را دارند، این گروه از طریق تنظیم اخبار خاص و یا نقاط ضعف و اشتباهات دیگران سعی در تخریب و حمله به رقبای خود را دارند؛اینان موفقیتها و عملکردهای مثبت رقبای خود را کمرنگ و نقاط ضعف و اشتباهات آنان را با آب و تاب اطلاع رسانی می کنند.

گروه سوم کسانی هستند که مستقل از تمام این جهت گیری ها تنها به تنظیم و اطلاع رسانی حقیقی اخبار و اتفاقات جامعه می پردازند و هیچگونه تجزیه و تحلیل دیگری پیرامون آن ارائه نمی دهند.

متاسفانه تقلیل جایگاه برخی خبرنگاران به روابط عمومی برخی ادارات بدعت نامبارکی است که ساحت مقدس خبرنگاری را با چالش اساسی مواجه کرده است.

هیچ روابط عمومی برای تنظیم اخبار و اطلاعات خود مستقل نیست بلکه تابع شرایط و ضوابط مدیران دستگاه ذیربط می باشد تقریباً تمامی اخبار و اطلاعات تدوین شده که بر خروجی روابط عمومی نقش می بندد باید بیان کننده نقاط قوت و عملکردهای مثبت مدیران باشد و از انتشار اشتباهات ، نواقص ، سوء مدیریت ها و... به شدت جلوگیری می شود (برای اثبات این ادعا اگر دوستان عزیز تا به حال در خروجی سایت روابط عمومی ادارات مختلف خبری که حکایت از نقاط ضعف دستگاه مربوطه است را پیدا کردند این حقیر را نیز مطلع فرمایند )البته این موضوع فی نفسه اشکالی ندارد شاید فلسفه ی ایجاد روابط عمومی ، اطلاع رسانی از اقدامات و فعالیتهای دستگاههای مختلف باشد اما همیشه با دخالت روسا و مدیران ، روابط عمومی ها به ابزاری در اختیار مطامع و اوامر آنان تبدیل شده اند.

متاسفانه اگر به برخی ازرسانه های مکتوب ،کانال ها ، خبرگزاری ها ی مختلف حتی سایت های خبری لرستان نیز نظر افکنیم بیشتر آنان به تابلوی اعلاناتی برای انتشار اخبار روابط عمومی ادارات تنزل پیدا کرده اند و این همان تهدیدی است که کیفیت کار خبرگزاری ها و خبرنگاران را با چالشی اساسی مواجه کرده است.

اخبار روابط عمومی ادارات مملو از اغراق و آمار و ارقام غیر واقعی است و سایر خبرگزاری ها هم بدون انجام کار خبری تنها از تابلوی اعلانات سایت روابط عموی ها این اخبار را کپی و درسایت خود منشتر می کنند این همان بیراهه ای است که در مسیر صحیح خبرنگاری ایجاد شده است،با کمال تاسف در این استان مدعی علم گرائی و نخبه پروری هیچ وقت شاهد برگزاری همایشی جهت هم اندیشی خبرنگاران ، روابط عمومی ها ، نویسندگان و وبلاگ نویسان نبوده ایم به جز در موارد انگشت شمار بیشتر خبرنگاران ، سایت های خبری ، نویسندگان و وبلاگ نویسان برای مردم لرستان ناشناخته هستند و کسی از هویت آنان اطلاع درستی ندارد.

 متاسفانه برخی مسئولان و مدیران استان نیز در به بیراهه رفتن این خبرنگارها نقش قابل توجهی دارند .

 این خبرنگارها که از آنها تحت عنوان خبرنگارهای اجاره‌ایی و یا خبرنگاران درباری یاد می‌شود معمولا بر اساس روابط سیاسی و یا سفارشات خاص و حتی روابط  قومی و فامیلی و یا به دلیل منفعت طلبی با برقرای ارتباط ‌های خاص و منفعت جویانه ، ضمن اینکه بوسیله درج آگهی‌های سفارشی از ادارات خاص به اهداف مالی خود می‌رسند ‌با چشم پوشی از حقایق و گاها ناکارآمدی مدیران و پیگیری مطالبات مردم، به نوعی در حق جامعه نیز اجحاف می‌کنند.

 خبرنگاران اجاره‌ایی این روزها به وفور در ادارات مختلف پرسه می‌زنند تا به نوعی با فریب مدیران به خواسته‌های خود برسند، بی‌شک در قبال جامعه و چشم پوشی به حقایق و مشکلات موجود در استان نیز باید پاسخگو باشند.

البته تجربه نشان داده که اکثر مدیران نیز به شدت از این خبرنگاران استقبال نموده و به نوعی با اجاره کردن آنها خیال خود را از بابت انتقاد برخی رسانه‌های مردمی راحت می‌کنند چرا که همین خبرنگاران اجاره‌ایی در مواقع ضروری با تشکیل یک تیم رسانه‌ایی و دریافت حق الزحمه مناسب به داد مدیران می‌رسند و به این ترتیب نقش روابط عمومی ادارات را ایفا می‌کنند که این موضوع مورد استقبال بسیار شدید مدیران نیز قرار می‌گیرد.

 اما کار به همین جا ختم نمی‌شود، چنانکه مشاهده شده در برخی موارد خبرنگاران اجاره‌ایی یک مدیر خاص، در مقابل انتقادهای یک رسانه مردمی از مدیر یا همان رئیسشان تاب نیاورده و در شرایطی که خود اداره و مدیر مورد نظر قصد پاسخگویی به رسانه مطالبه‌گر را داشته است،خبرنگاران درباری تحت هر شرایطی مدیر را مجاب کرده‌اند که از رسانه انتقاد کننده شکایت کند تا درس عبرتی باشد برای سایر رسانه‌هایی که می‌خواهند مطالبه‌گری کنند.

خبرنگاران باید از چنان استقلال و صلابتی برخوردار باشند که مسئولان و سایر اقشار جامعه متاثر از شان و جایگاه آنان شوند؛متاسفانه در برخی موارد در حوزه های خبرنگاری با چند چالش اساسی و عمده مواجه هستیم.

یادداشت :محمود داودی نژاد