نام «کاوه دیلمی» در موسیقی آوازی ماند

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ سی‌امین سلسله نشست های «آیین آواز» در فرهنگسرای ارسباران با هشت بخش مجزا برگزار شد. در ابتدای برنامه، مژگان رسولی، در بخش تازه‌ تاسیس نشست یعنی «متولدان و درگذشتگان ماه» ضمن یادکرد از آوازخوانان درگذشته و طلب آمرزش برای روح آنان از متولدان زنده بهمن نیز نام برد و با آرزوی سلامتی برای آنان گفت: امید داریم  که با وجود این هنرمندان، چراغ آواز ایران همواره روشن بماند .

رسولی همچنین در بخشی دیگر، سخنانی در سوگ زنده‌ یاد کاوه دیلمی که به تازگی در دوازدهم بهمن بر اثر سکته قلبی درگذشته بود ایراد کرد و با پخش کلیپی شامل یکی از آثار این خواننده بی‌حاشیه و کم‌ادعا، این بخش را به پایان برد.

در ادامه حمید سهرابی مجری نشست، پشت تریبون قرار گرفت و از نوجوانی که یکی از پدیده‌های نوظهور آواز ایرانی است به روی صحنه دعوت کرد. به این ترتیب امیرمهدی زمانی در همراهی با داود شیرزادخانی (نوازنده تار) به اجرای آواز در ابوعطا پرداخت که پایان بخش آن نیز به بازخوانی تصنیف قدیمی نسیم سحر اختصاص داشت. اجرای این خواننده نوجوان که فقط 14 سال دارد، بارقه‌های از امید را در دل حاضران در ارسباران به آینده آواز ایرانی پدید آورد و منجر به تشویق ممتد این هنرمند توسط مخاطبان آیین آواز شد. 

بخش بعدی نشست شامل اجرای آواز با عنوان «دردواره‌های قیصر» دربرگیرنده سروده‌ای از زنده‌یاد قیصر امین‌پور به خوانندگی مسعود اعرابی حاصل تلاش یک گروه در پایتخت ایران برای نوآوری در آواز ایرانی با اجرای اشعار نوپردازانه بود. این اجرا با تنظیمی پذیرفتنی نشان از تمرین‌های مرتب و طولانی مدت گروه برای حضور در آیین آواز داشت.

اعضای گروه همراه مسعود اعرابی عبارت بودند از: سرپرست گروه و نوازنده تار ماهور صفری، نوازنده سنتور علیرضا عرفانی، نوازنده کمانچه فرشته یاراحمدی، نوازنده بم‌تار عرفان حسام‌پور و نوازنده تمبک امین زارع. این اجرا در بیات اصفهان ارائه شد و در پایان، اعرابی از حاضران خواست تا اجرایش را نقد کنند و به این ترتیب به همراه ماهور صفری و همچنین حمید سهرابی (مجری نشست) روی صحنه منتظر بیان نظرات حضار ماند. 

بخش بعدی برنامه به اجرای آواز توسط داود مسلمی (آواز) در کنار مهدی صادقیان (تار) در دستگاه شور اختصاص داشت. داود مسلمی، متولد ۱۳۲۶ «دشت مُشا»ی دماوند، با صدای جاندارش ضرب‌المثل دود از کنده بلند می‌شود را تداعی کرد. وی از سن هفده سالگی در تهران در محضر استاد مهرتاش آواز را شروع کرد و در محضر استادان قوامی و بهاری فراگیری تکنیک و ردیف را کار ادامه داد. مسلمی همچنین در سال 1353 در ویژه‌برنامه آوازی‌نمایشیِ شب چهارشنبه‌سوری در کنار محمدرضا شجریان و محمد منتشری در بخش کوزه‌اندازی به بازیگری و آوازخوانی توأمان (به رهبری استاد اسماعیل مهرتاش) مشغول شد. بخش نخست این نمایش تلویزیونی به کلیدساز معروف شده و از شهرت بیشتری برخوردار است و هنوز در بین دوستداران موسیقی و آواز طرفداران بسیاری دارد و فایل‌های آن در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود.

بحث فنی و کارشناسی این ماه با حضور بهمن کاظمی مدرس و آوازپژوه به بررسی آوازهای دوره اول ضبط صفحه های موسیقی ایرانی اختصاص داشت. کارشناس مجری این بخش، جاوید عباسی فلاح خواننده و مدرس آواز ایرانی بود. بهمن کاظمی ابتدا به طور اجمالی به معرفی آوازهای دور اول صفحات موسیقی ایرانی که از سال‌های بین 1284 تا 1291 به یادگار مانده پرداخت.

وی با پخش تعدادی از مهم‌ترین صفحه‌های باقیمانده و کمتر شنیده شده از دوره نخست ضبط صفحه در ایران یادآور شد که اساسا بخش مهمی از گنجینه آواز ایرانی هنوز به درستی شنیده نشده است. بخشی که باید در جای خودش مفصل به آن پرداخت، برای یک‌یک آثارش سمینار و کنگره و پنل فنی برگزار کرد و به ویژگی‌های اختصاصی و ظرافت‌های ویژه و البته ظرفیت‌های بالا و والای آن در مسیر رشد و تعالی هنر گران سنگ آواز ایرانی حسابی پرداخت.

کاظمی گفت: «یک مشکل مهم در بازخوانی و بازنمایی تاریخ یکصد و سیزده ساله هنر آواز ما آن است که متاسفانه وقتی عزیزی که حتما هم با اطلاعاتی خوب اما ناکافی پشت یک تریبون قرار می‌گیرد و می‌خواهد درباره آواز ایرانی سخنی بگوید و مطلبی را گوشزد کند آن را به تمامی موجودیت این هنر تعمیم می‌دهد. در حالی که چنین کاری در مسیر بازشناسی و بازنمایی آنچه ما می‌خواهیم از هنر آوازمان به دست دهیم بر نگاه مخاطب لطمه وارد خواهد کرد؛ چرا که دقیق نیست و نابسنده است.

وی افزود: بنابراین وقتی اثر آوازی بخصوصی را بازشنوی می‌کنیم و برای دیگران می‌خواهیم درباره آن اثر و حداکثر دوره‌ای که اثر در آن تولید و عرضه شده صحبت کنیم، بهتر است بگوییم مثلا برخی آوازهای رادیو ایرانی در دوره گل‌ها این‌گونه بودند یا اینکه مثلا صدای فلان خواننده آوازهایش چنین حال و هوا و مختصاتی داشت.

بخش بعدی نشست به اجرای آواز توسط امیر عبدالعظیمی (آواز) به همراه محمدحسین مجد (نوازنده سنتور)، میلاد قریشی (نوازنده سازهای کوبه‌ای)، احسان بسی‌خواسته (نوازنده کمانچه) و سعید میرزاحسینی (نوازنده نی) در دستگاه شور اختصاص داشت. خواننده صدای با حس و حالی داشت و گروه نیز نسبتا هماهنگ نشان دادند. این اجرا با تصنیف‌هایی نیز همراه بود، ضمن اینکه حس و حال آواز هرچند کوتاه او در دوبیتی بسیار بالا بود بر مخاطبان برنامه تاثیر گذاشت. اجرای آواز و چند ضربی‌خوانی در ابوعطا توسط بهمن کاظمی با سه‌تارنوازی خواهرش ژاکلین کاظمی نیز حسن ختام نشست این ماه بود.

میلاد کیایی، مرتضی غزنوی، امیر مداح، محمدرئوف قنبری، سیدحسین جعفری، شیرین حیات‌بخش، محمدباقر جعفری حاتم‌آبادی، حسام صحرایی، مجتبی قارداشی، علی اصغر میرآخوری، حامد شکراللهی، محمود حشمت، هوشنگ حسینی، سعید ناظمی، بیژن محمدی لویه، سروش رحمانی، کاوه اسدی، مریم سلیمانی، محمدرضا رحمانی، مسعود عرب، امیراحسان آقایی و علی اکبر کهربایی از هنرمندان و فرهیختگان حاضر در نشست بهمن‌ماه بودند.

ضمن اینکه در پایان، حمید سهرابی مجری برنامه اعلام کرد که سی و یکمین نشست آیین آواز ساعت 18 سه‌شنبه 14 اسفند در فرهنگسرای ارسباران برگزار خواهد شد.

سلسله نشست‌های ماهانه و تخصصی آموزشی آیین آواز، ابداعی است از باشگاه موسیقی ارسباران که در طی دو سال و نیم گذشته معمولا در یکی از سه‌شنبه‌های هر ماه برگزار می‌شود و همواره با استقبال علاقه‌مندان روبه‌رو شده است.