فارسی، زبان دوم جهان اسلام

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ ​ساعد باقری شاعر سرشناس و سرآینده سرود ملّی کشورمان که پیش از این در سحرهای ماه مبارک رمضان و امسال بویژه برنامه سحرگاهی شبکه چهار سیما با عنوان «سحوری» را اجرا می کند، در سحرگاه امروز چهارشنبه 1 خرداد ماه پس از مقدمه و خوانش غزل در ابتدای برنامه، باتوجه بیانات مقام معظم رهبری درخصوص پاسداشت زبان فارسی، با شیوایی و بلاغت بیان همیشگی خود، نکاتی را بیان کرد که شرح آن را می خوانید:

زبان همچون رابطه روح است با جسم

درباره سخن و ابزار بیان سخن فراوان گفته اند. زبان همچون رابطه روح است با جسم، باطن است با ظاهر. به طور مثال وقتی بخواهند عمل واجبی را نگاه ندارند می گویند دلت پاک باشد. جمله درستی است ولی در معنا در اینجا کاربرد ندارد. عرفا گفته اند آنچه که درخت از ریشه اش می گیرد در میوه  و برگ و بارش آشکار می شود. چگونه ممکن است میوه درختی فاسد باشد و بگوییم به میزان کافی آب و غذا دریافت کرده است.

در کشف المحجوب آمده است، در زمان پیامبر (ص) یک عده نزد حضرت آمدند و گفتند ما به جایی رسیده ایم که ما را نماز نباشد. پیامبرفرمودند چگونه؟ گفتند: مگر نه اینکه نماز وصل می باشد ما را فراغی رخ نمی دهد با خداوند که به وصل نیاز افتد. پیامبر فرمودند نرسیدید؛ مگر به جهنم؟

باقری افزود: از پیامبر(ص) بالاتر در عبادت و غرقه و متصل به خداوند نداریم به گونه ای که خداوند پیامی فرستاد که ما این ها را نازل نکرده ایم که تو را به مشقت بیندازد.

دراین باره شاید هرجایی صحبت از رقابت شریعت و طریقت آمده، عرفا وارد شده اند و گفته اند هر کس این معانی را در رقابت با هم بکار برند به کنه مطلب راه نبرده اند.

باقری افزود: موضوع زبان هم این چنین است به لطف خدا توفیق داشته ایم در سحرهای ماه مبارک رمضان در این برنامه از متون منظوم و منثور فارسی استفاده کنیم و حکایت ها، اشعار و احادیث مندرج در متن های فارسی را تقدیم حضورتان کرده ایم.

در واقع زبان هرملتی نمایانگر روح و روان حکما، شعرا و سخنوران آنهاست. ما زبان بسیار خوش آوایی داریم. سالها پیش در یک جشنواره جهانی در مالزی شرکت کردم و در آنجا غزلی خواندم: 

تا چند بسته ماندن در دام خودفریبی

با غیر آشنائی ، با آشنا غریبی

از داغ می سرائی وز سوز بهره ات نیست

آوازخوان دردی وز درد بی نصیبی

که توجه همه شاعران به این آوا و آهنگ جلب شده بود و در آنجا یک شاعر مصری به من گفت،که استاد من به ما آموخته است: شعر فارسی را زیاد گوش دهید چرا که از آن صدای پرندگان به گوش می رسد.

ان شاالله قدر این زبان را بیشتر بدانیم. بنده امروز با چند نفر از دوستان شاعرم صحبت می کردم و همه آنها  از سخنان شب گذشته رهبری در خصوص زبان و اهمیت زبان ، لزوم سلامت زبان و گلایه هایی که مطرح کرده بودند برانگیخته و به وجد آمده بودند.

زبان شیرین فارسی، زبان دوم جهان اسلام است

مجری «سحوری» افزود: چرا مدیران فرهنگی ما به این مقوله توجه نمی کنند، اتفاقا جزو آن کارهایی نیست که زحمت زیادی طلب کند. در رسانه خودمان صدا و سیما هم باید توجه بسیار کنیم. یک کودک چگونه آوا و لهجه و دستور زبان را می گیرد؟ ابتدا درستش را می شنود و سپس بازگو می کند و مسلما درست ترین راه این است که در ابتدا مردم درست بشنوند. زبان شیرین فارسی زبان دوم جهان اسلام است و بسیاری از مطالب مهم جهان اسلام از این زبان به زبان عربی و سایر زبان ها منتشر شده است.

ساعد باقری ادامه داد: همه ما شرایط حساس کشورمان را می شناسیم و درجریان اتفاق هایی که درمنتطقه رخ می دهد هستیم و در چنین شرایطی رهبر ما در مورد زبان چنین هشدار و زنهاری را می دهند. پس چرا نباید این همت و همیت در مدیران فرهنگی ما باشد 

باقری در ادامه از خاطره اجرای اولین برنامه برای ماه مبارک رمضان گفت: در سال حدود 70، که نخستین بار قرار شد اولین برنامه برای ماه مبارک را بنویسم و اجرا کنم زمان کمی داشتیم و و بیم آن می رفت که دم افطار و توده ی مردم با متونی به زبان قرن 4 و 5 هجری؟!

خداوند را شاکرم که کار و شغل و تفریحم با هم منطبق است و حتی اگر شغل دیگری نیز داشتم باز اوقات فراغتم را با حافظ و سعدی و کشف المحجوب ... می گذراندم. این آیینه و انعکاس و پیوندی که ادبیات فارسی ما با قرآن کریم و احادیث دارد، را در هیچ کجای دیگری نمی توان پیدا کرد.

باقری افزود: ببینید گذشتگان ما چگونه این زبان را برای ما حفظ کرده اند، دوستان جوان ما زبان فارسی ما با هوشیاری زنده مانده است و الا چه بسا ما نیز، هم اکنون مثل مصری ها زبان خود را از دست می دادیم. در دوره سامانیان نیز در ابتدا از ترجمه کلام خداوند به فارسی شروع کردند چرا که قبل از آن زبان دیوانی آنها عربی بود و به طور مثال خرید و فروش هایشان با زبان عربی نوشته می شد و در غیر اینصورت قانونی نبود و این چنین 40 تن از دانشمندان را جمع کردند و زبان فارسی را در دسترس ما قرار دادند.

چنان که باید و شاید هوای زبان فارسی را نداشته ایم!

مجری «سحوری» ادامه داد: متن های فارسی قرن چهارم بسیار ساده و روان بودند و حتی بنده دریک زمانی به دوستان خود می گفتم این متن ها جزو رادیویی ترین متن هاست. و متن های قرن چهارم به طبیعت زبان بسیار نزدیک بود و چگونه شد که اینقدر فاصله ایجاد شد؟ زبان رفته رفته تخریب شده و متاسفم که باید این را بگویم ما چنان که باید و شاید هوای زبان فارسی را نداشته ایم. کار سختی نیست کافی است مردم زبان درست را بشنوند و بخوانند. این البته مسئولیت کسانی که  زبان را منتشر می کنند بسیار سخت تر می کند.

برنامه های آموزشی هم خوب است. یک زمانی در صدا و سیما کسانی که با زبان سر و کار داشتند مثل تهیه کنندگان، مجریان و گویندگان برای ارتقاء شغلی باید در آزمون زبان فارسی شرکت می کردند. در همان سالها در یکی از کلاس ها یک خانم 60 ساله ای نیز شرکت می کرد و در آن موقع می گفت این دستور زبان ها به چکار می آید. همین فرد بعد از بازنشستگی با خواهش از من درخواست شرکت در همین کلاس ها را داشت و می گفت بسیار برایم شیرین و جذاب شده است.

اگر حافظ بود در می ماند که چگونه زبان فارسی به این شکل در آمده است!

استاد باقری گفت: من امیدوارم مدیران فرهنگی، مدیران رسانه بیشتر توجه کنند و هرچه بیشتر این متن های زیبای دل انگیز به گوش آدم ها برسد و امیدواریم جعلیات و فارسی های برساخته ای که نمی دانیم از کجا آمده است، کمتر بشود. گاهی اوقات با خود می گویم حتی اگر حافظ زنده شود، در می ماند که چگونه زبان فارسی به این شکل در آمده است.

از مرحوم جلال الدین همایی پرسیدند چطور زبان سعدی از خیلی از افراد بعد از خودش، زبانش به ما نزدیکتر است؟ وی پاسخ داد: این طور نیست که زبان سعدی به زبان ما نزدیک تر باشد. در واقع این ماییم که زبان سعدی را برای حرف زدن انتخاب کرده ایم و برای همین آن را هموار می بینیم.

او افزود: آیا امروز زبان سعدی برای دانش آموزان ما هموار است؟ در قدیم افرادی که به مکتب می رفتند گلستان می خواندند. پدر من با اینکه 6 ابتدایی تحصیلاتش بود همه کتاب گلستان را بدرستی می خواند و این دریغ و افسوس است که دانشجویان ما و حتی دانشجوی رشته ادبیات مقدمه کتاب گلستان را نیز اشتباه می خواند.

باقری در پایان گفت: امیدوارم در چنین شرایطی که رهبری چنین هشداری را درخصوص زبان فارسی داده اند، به چند بخش نامه صادر کردن خلاصه نشود و ببینیم چه کسانی همت می کنند تا راجع به زبان فارسی این گنجینه گران بها فکر درستی بکنند.

«سحوری »در 30 قسمت 90 دقیقه ای محصول گروه فرهنگ و اندیشه شبکه چهار سیما است که به تهیه کنندگی امیرقمیشی و محمد تربتی هرسحر رمضان ساعت سه بامداد به روی آنتن می رود.