آمارمهاجرت جوانان تحصیل کرده لرستان نگران کننده وآفت زا است /ضعف وکم کاری دستگاه های متولی فرهنگ در استان نسبت به جوانان آشکار است

خبرگزاری برنا لرستان – گروه جوانان : چالش های متعددی حیات جوانی در لرستان را تهدید می کند ،چالش های که هرکدام از آنها نیازمند واکاوی و شناخت عمیق  صد البته از سوی  نخبگانی است که خود جوان محسوب شده  و به تعبیری بیشترین قرابت را با نسل جوان دارند و به شکلی درک می کنند در فضای زندگی جوانان لرستان چه می گذرد واز طرفی با ظرفیت ها وپتانسیل های جوانان استان نیز آشنایی کامل را دارند.

دکتر  بهزاد مومنی مقدم از جمله چهره های جوان و در عین حال مطرح فضای سیاسی و اجتماعی استان است که با اندوخته های علمی و تجربه خردمندانه کارسیاسی و اجتماعی به سوالاتی در خصوص وضعیت کنونی نسل جوان  پاسخ می دهد بدون شک  در  پاسخ های دکتر مومنی مقدم می توان به چشم اندازی عقلانی  از مشکلات جوانان دست یافت:

* جناب دکتر بهزاد مومنی مقدم از اینکه این فرصت فراهم شده که در خدمت شما باشیم، خرسندم. در ابتدا از شما این سوال را دارم که تعریف و نگاه شما به مقوله جوانی چیست؟

- بنده هم از اینکه این فرصت فراهم گردیده تا در خدمت شما باشم و در موضوع جوانی گپ و گفت وگویی با هم داشته باشیم، خوشحالم و در آغاز بحث بر خود لازم می دانم  با اینکه روز خبرنگار را پشت سر گذاشته ایم  این روز را به شما و همکارانتان و همه کسانی که در این وادی ارزشمند و آگاهی بخش فعالند، تبریک عرض نمایم.

جوانی مقطعی بسیار مهم و حیاتی در طول دوران عمر هر فرد در مسیر زندگی می باشد و مقوله جوانی بر گرفته از شور و نشاط، پویایی و بالندگی است و هر کجا که جوان حضور دارد مشخصا نشاط و سرزندگی نیز توامان برآن فضا و محیط به ویژه محیط خانواده و جامعه حکم فرماست، پس بنابراین جوانی مقطعی بسیار مهم و سرنوشت ساز در تصمیم هر فرد برای رقم زدن آینده ای توام با موفقیت و درخشش در عرصه های مختلف زندگی می باشد.

*همان طوری که اشاره کردید دوران جوانی، دوران بالندگی و شور و نشاط می باشد، به نظر شما این نگاه و رویکرد که نفس جوان بودن و مقطع جوانی را آبستن بحران و مشکل می داند، چگونه می بینید؟

- متاسفانه برخی نگاه ها و رویکردها بعضا حتی در میان مسئولین وجود دارد که جوانی یعنی نگرانی اجتماعی، و بر همین اساس مجموعه نیازها و مطالبات آنها را به عنوان بحران های جامعه تفسیر و وظیفه خود را در نهایت حل و پاسخگویی به این بحران ها معطوف می دانند و از طرفی دیگر برخی از صاحب نظران بر این باورند که جوانی یک فرصت و یک سرمایه اجتماعی می باشد و با این نگاه خواسته ها و نیازهای جوانان را مقبول و مشروع می دانند و وظیفه هر حکومت و دولت را به رسمیت شناختن حقوق و نیازهای طبیعی آنها فرض می کنند و هر گونه برخورد آمرانه و قیم مابانه را قبول نداشته و نقش دولت را به عنوان یک راهنما و تسهیل کننده و مشاور  در کنار جوان می بینند و  این اعتقاد و شعار را  مبنی بر جوان باوری و جوان یاوری قائل هستند و به وجود و نقش آنها در مشارکت و ساختن آینده مطلوب و شایسته توجه دارند.

*به نظر حضرت عالی مهم ترین مشکلات و چالش هایی که جوانان در استان با آن مواجه بوده و از آن رنج می برند و در اولویت قرار دارد، چه می باشد؟

- همان طور که می دانیم جوانی سرشار از نیرو و انگیزه است و در این مقطع و بازه زمانی جوان می تواند مسیر زندگی و آینده خویش را رقم زند. و این امر مستلزم خود کفا و مستقل بودن جوان به لحاظ اقتصادی و درآمدی می باشد، پس بنابراین برای نیل به این مقصود به صورت طبیعی جوان نیازمند به شغل و کسب درآمد می باشد، در فقدان این عامل و فاکتور مهم قطعا جوان موفق به تشکیل خانواده و رقم زدن آینده ای بهتر در مسیر زندگی برای خود نخواهد بود.

با توجه به این وضعیت، به طور طبیعی مهم ترین چالش و آسیب در استان معضل "بیکاری "می باشد که متاسفانه گریبان گیر اغلب جوانان و خانواده ها به ویژه قشر تحصیل کرده را گرفته که به یک آفت و دل مشغولی اکثریت جوانان و خانواده های آنها مبدل گشته که به دنبال آن می تواند پیامدهای سوء و روانی بر محیط خانواده ها  و روح و روان جوان حاکم نماید.

* جناب دکتر با توجه به اینکه شما مهم ترین مشکل و معضل را در استان بحث بیکاری نام بردید، این مسئله چه پیامدها و اثرات منفی و آسیب هایی را می تواند به دنبال داشته باشد؟

- بیکاری یکی از مهم ترین و اساسی ترین مشکل در سطح استان می باشد که متاسفانه علی رغم شعارها و وعده های فرآوان و تغییر دولت های مختلف، لرستان عزیز و جوانان برومند آن همچنان با این معضل درگیر و مواجه اند ؛ به ویژه آمار بیکاری جوانان تحصیل کرده بسیار نگران کننده و واقعا ناراحت کننده می باشد،جوانانی که با هزاران امید به دنبال تحصیلات عالیه دانشگاهی رفته و در این راه زحمات و کوشش های فرآوان نموده اند ولی متاسفانه امروز شرایط و بازار کار مناسب در جهت جذب آنها مهیا نمی باشد و همان طور که می دانیم بیکاری به دنبال خود می تواند انگیزه فرد را کاهش داده بزرگ ترین و خطرناک ترین رهاورد این معضل، ناامیدی و بی آتیه بودن می باشد که فرد را در معرض انواع آسیب ها چه به لحاظ روحی و یاآسیب های اجتماعی و خطر اعتیاد... تهدید می کند.

یعنی جوانی که سرشار از امید و نشاط می باشد در شرایط و وضعیتی قرار می گیرد که برای تسلا و فرار از بیهودگی، خدایی نخواسته به سمت مواد مخدر گرایش پیدا می کند و این نیروی عظیم و بالنده که می تواند نقش اساسی و مهمی در شکوفایی و تعالی شهر  و استان مان داشته باشد، پژمرده  و بی رمق می شود و از دیگر اثرات منفی بیکاری مهاجرت بی رویه جوانان جویای کار به شهر ها و استان های دیگر می باشدکه در تازه ترین آمار، متاسفانه لرستان در صدر مهاجرت جوانان تحصیل کرده در کشور، رتبه اول را به خود اختصاص داد، که بسیار نگران کننده و آفت زا می باشد که همین وضعیت خود شاهد و مدعایی است بر نبود فضا و شرایط کسب و کار و فقدان آن در استان که از معضلات جدی می باشدو نفس مهاجرت و دور بودن فرد از محیط خانواده عوارض نامطلوب و مشکل زایی  در دراز مدت به دنبال داردو  بزرگ ترین سرمایه اجتماعی و نیروی بالنده کار که همانا جوانان می باشد، این چنین در معرض تهدید و آسیب قرار می گیرد و به صورت مفت و ارزان بر اثر سوء مدیریت ها و ناکارآمدی های گذشته از پتانسیل و ظرفیت های ارزشمند و اثر گذار آنها محروم می شویم.

 *جناب آقای دکتر مومنی شما به عنوان یک حقوقدان و فعال اجتماعی نقش دستگاه های فرهنگی را در غنی کردن اوقات فراغت جوانان  لرستانی، چگونه ارزیابی می کنید؟

- بر این باورم ضعف و کم کاری دستگاه های متولی فرهنگ در استان بسیار محرز و آشکار است. متاسفانه مدیران فرهنگی در بخش های مختلف فرهنگی و ورزشی با روزمرگی و سیاست زدگی مواجه اند، و در این بین می بایست از تجارب متخصصان در عرصه های مختلف فرهنگ و هنر در استان استفاده لازم را ببرند تا شاهد بالندگی و غنی کردن اوقات فراغت جوانان هم استانی باشیم.

 *جناب دکتر مومنی مقدم موضوعی که امروزه مطرح است ، شکاف و تفاوت دایره گفتمانی نسل امروز و نسل گذشته در باورها و آرمان ها ست  که به آن اشاره می شود، به طوری که یک تعارض بنیادین را در رویکرد نسل جدید به گذشته شاهدیم، به نظر شما این شکاف که از آن به عنوان شکاف نسلی یاد می شود، چقدر جدی بوده و چه تبعاتی می تواند به دنبال داشته باشد؟

 - همان طور که می دانیم چارچوب و شاکله ی تفکری و شعاع فکری هر فرد نسبت به زندگی در دوران جوانی شکل می گرد، یعنی در این دوران و مقطع از زندگی است که فرد چارچوب شخصیت اش در توجه به آمال و آرزوها شکل می گیرد. با توجه به شناختی که از نسل گذشته داریم، نسل گذشته در شرایطی به سر برده که به لحاظ داده ها و امکانات امروزی که در دسترس نسل جوان امروز قرار دارد در مضیقه و فضایی حداقلی تر به لحاظ دسترسی به اطلاعات و منابع مختلف بوده که همین ویژگی باعث شده که نسل گذشته به مراتب به لحاظ تفکری و اندیشه ای ایدئولوژیک تر بیندیشند و این واقعیتی است که ما در دهه اول انقلاب با  التهابات و تخاصمات و مرز بندی هایی در حوزه روابط اجتماعی و سیاسی مواجه بوده، ولی امروز نسل جوان با توجه به امکانات وافر و داده های فرآوان و فاصله داشتن از مناسبات گذشته به مراتب نسبت به موضوعات، نگاه و مواضعی منعطف تر و ملایم تری به موضوعات گوناگون دارد و همین تفاوت نظام اندیشگی در میان این دو نسل است که باعث تعارض و بعضا فاصله در میان باورهای این دو نسل مشاهده می شود.

*جناب دکتر، اشارات خوبی داشتید به زمینه های شکل گیری شکاف نسلی، ولی آنچه که امروز بیشتر ملموس تر و عینی تر می باشد در حوزه باور به جوانان و فراهم نمودن فضا برای قبول مسئولیت در عرصه های مدیریتی می باشد که کمتر شاهد به کارگیری جوانان و اعتماد به آنان هستیم ، به نظر شما چرا این بی اعتمادی نسبت به جوانان وجود دارد؟

-  به سوال خوبی اشاره کردید، امروزه ما با نسلی مواجه هستیم که در اوان انقلاب متولد شده و حتی نسل دهه 60 و 70 نیز به این نسل اضافه شده ولی متاسفانه در حوزه مدیریت و مسئولیت کمتر شاهد به کارگیری جوانان و اعتماد به قابلیت های آنان در عرصه های گوناگون هستیم.

همان طور که می دانیم نسل گذشته در سنین 25تا30 سالگی به نمایندگی مجلس و استانداری و وزیری هم می رسیدند که از آیتم ها و مولفه های مدیریتی کمتر برخوردار بودند ولی امروزه نسل جدید از تحصیلات عالیه دانشگاهی برخوردار بوده ولی نسبت به نسل گذشته کمتر در مناصب مدیریتی و زمینه های حضورآنان فراهم است، همین فرآیند می تواند بسیار آسیب زا و خطر آفرین باشد. چون که نسل گذشته در فضایی متفاوت از خواسته های نسل جوان امروز قرار دارد و به سن میان سالی و کهن سالی رسیده و در حوزه مدیریتی هر آنچه که از آن برخوردار بوده عرضه کرده و در این سن و سال مشخصا از قابلیت ها و ویژگی  های کمتری برای تحول و تغییر برخوردار بوده و به خاطر شرایط سنی تمایل به محافظه کاری و عدم ریسک پذیری در آنها بالاست. که به دنبال آن می تواند فضایی مبتنی بر انجماد، رکود سیاسی و فقدان خلاقیت به در حوزه مدیریتی در ساختار دولت را به همراه داشته باشد، در صورتی که در نسل جوان به خاطر نیرو و انگیزه ذاتی آن، میل به تحول و کارآمدی بیشتر وجود دارد.

همچنین در پیمایش ملی ارزش ها که توسط پژوهشگران در سالیان گذشته از جوانان در مورد حال و هوای اجتماعی شان و اعتماد آنان به محیط پیرامونی شان سوال شده بود بر اساس این پژوهش 69 درصد از جوانان معتقد بودند که به این قشر در واگذاری مسئولیت ها اعتماد نشده است که پیامد آن عدم مشارکت جوانان در فعالیت های اجتماعی و بحران مشارکت جوانان را می تواند، تشدید نماید که از عوارض منفی آن می توان مسئولیت پذیری اجتماعی و اعتماد اجتماعی را کاهش دهد. در صورتی که همواره در سخنان مقام معظم رهبری تاکیدات و عنایت ویژه ایشان نسبت به مقوله جوانی و نیروی عظیم آن و ضرورت به کارگیری آنها در مناصب گوناگون را گوشزد می نمایند.

که پیرو فرمایشات رهبری معظم باورمندی به آنان می تواند نسل جوان  امروز را برای مدیریت فردای جامعه آماده و مهیا کند و عدم توجه به آن می تواند خسارت بار و زیان آفرین باشد.

*دکتر مومنی مقدم در پایان چه توصیه و پیامی برای تقویت روحیه و نشاط جوانی با توجه به خطرات و آسیب هایی که می تواند نسل جوان را تهدید نماید، دارید؟

- بهترین محیط و فضا برای تقویت روحیه و خلاقیت های نسل جوان، شرکت و مشارکت در امور عام المنفعه و مساجد، خیریه ها و تشکل های مردم نهاد می باشد که در صورت جدی گرفتن این کانون ها و  تشکل ها و ضرورت زمینه سازی و فضا برای حضور داوطلبانه جوانان با توجه به روحیه آرمان خواهی و نیک خواهی که در نسل جوان وجود دارد، می تواند در قالب تشکل های مردم نهاد در کارهای مشارکتی و جمعی باعث تقویت روحیه کار جمعی و قبول مسئولیت و تعهدات شهروندی در فرد ایجاد  انگیزه نماید.

بر اساس آمار ی که در گذشته توسط سازمان ملی جوانان سابق و معاونت جوانان صادر شده متاسفانه در بهترین شرایط برای هر 35 هزار نفر یک سازمان مردم نهاد وجود دارد که این رقم در سال های اخیر به ازای هر 50 هزار نفر یک سازمان مردم نهاد کاهش پیدا کرده ، در حالی که در کشورهای توسعه یافته به طور متوسط حداقل به ازای هر 100 نفر یک سازمان مردم نهاد وجود دارد. در صورتی که در کشور به ازای هلال احمر برای هر 10هزار نفر یک سازمان مردم نهاد داریم.

بی توجهی به نقش و جایگاه جوانان و عدم شرایط مطلوب و شایسته برای مشارکت جمعی آنها می تواند به سردرگمی و ناامیدی در میان نسل جوان دامن زده شود.

امیدوارم که مسئولین و دست اندر کاران تمام وجه همت و تلاش خود را در مسئولیت ها و سیاست گذاری های کلان در توجه و عنایت به نیازها و مطالبات طبیعی جوانان معطوف نمایند و این سرمایه های ارزشمند و گران سنگ که بی شک موتور محرکه قوی و تحول آفرین در عرصه پیشرفت و توسعه هستند، را جدی گرفته و هر جا که به جوانان اعتماد شده، شاهد فعالیت و جهش و شکوفایی زاید الوصفی در عرصه های علمی و گوناگون ... بوده ایم.

در پایان از حوصله شما و سعه صدری که در طرح سوالات داشتید، کمال تشکر و قدردانی را دارم وامیدوارم که در عرصه انعکاس اخبار و دفاع از حقوق مردم موفق و سربلند باشید.

گفت و گو : عاطفه صادقی – خبرگزاری برنا لرستان