تفاوت‌های بسیار در جشن‌ها و جشنواره‌های یک سال گذشته سینمای ایران

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، جشن خانه سینما پس از گذشت بیست‌ویک دوره، دیگر یکی از مهم‌ترین جشن‌های سینمایی و حتی هنری کشور محسوب می‌شود که با داوری فیلم‌های اکران شده در یک سال گذشته برگزیدگان خود را انتخاب می‌کند. قطعاً همیشه اینگونه انتخاب‌ها و جشن‌ها با حواشی و انتقادهایی همراه است که در ادامه به بررسی کلی این جشن می‌پردازیم.

خانه سینما مدتی است که با حواشی بسیاری روبه‌رو است و یکی از اصلی‌ترین آنها مسأله ثبت صنوف است و این حواشی مثل همیشه در وضعیتی قرار گرفته که نگاه‌های جناحی بر خانه سینما حاکم شده است. امروز همانطور که انتظار می‌رود جبهه مقابل ثبت صنوف سینمایی جبهه‌ای است که پیش از این در رأس قدرت بوده و از آنجا که خانه سینما در آن زمان تعطیل شده، حال احساس می‌کند برای دفاع از خود باید به اتفاقات امروز در خانه سینما حمله‌ور شود و می‌بینیم این حمله در جشن خانه سینما نیز وجود دارد و یک روز پس از برگزاری جشن خانه سینما شاهد اخبار و تحلیل‌های عجیبی در رسانه‌های مختلف هستیم که همواره با نگاهی سانسورچی و تخریب‌گرانه همراه بوده و مانع پیشرفت و شکوفایی هنر کشور شده است.

در جشن خانه سینما همانطور که از یک هنرمند انتظار می‌رود برخی هنرمندان با بیان انتقاداتی به برخی مسائل، موضوعاتی را مطرح کرده‌اند که متأسفانه ابزار دست برخی رسانه‌ها قرار گرفته تا بتوانند به حواشی خانه سینما دامن بزنند.

قطعاً برخی انتقادات به عملکرد خانه سینما را می‌توان بدون غرض‌ورزی‌های جناحی انتقاداتی به جا و حتی سازنده دانست اما متأسفانه اکثر این انتقادات به دلیل سطحی بودن و سطحی مطرح شدن بیشتر در راستای تخریب جبهه مقابل و تأیید منافع خودی بیان می‌شوند.

فارغ از این مسأله که خود قطعاً موضوع مهمی است بیست‌ویکمین جشن خانه سینما با انتخاب‌های متفاوتی همراه بود و فیلم‌هایی در این آکادمی موفق به کسب جایزه شدند که شاید در جشنواره‌ها و جشن‌های دیگر چندان موفق عمل نکرده‌اند.

طی یک سال گذشته می‌توان چهار جشن را عنوان کرد که آثار سینمایی اکران شده را مورد داوری قرار داده و جوایزی به برخی آثار تعلق گرفته که نکته جالب توجه تفاوت‌های بسیار این جشن‌ها و جشنواره‌ها با هم در انتخاب‌هایشان است.

اگر انتخاب جشن‌های «حافظ»، «سینماسینما» و جشنواره «فجر» را در قیاس با یکدیگر قرار دهیم و جشن انجمن منتقدان را نیز در این قیاس مورد توجه داشته باشیم تنها فیلم سینمایی «مغزهای کوچک زنگ‌زده» است که توانسته دو بار جایزه بهترین فیلم را دریافت کند. این فیلم یک بار در جشن سینماسینما و یک بار دیگر در جشن انجمن منتقدان سینما جایزه بهترین فیلم را از آن خود کرده که البته در جشن انجمن منتقدان سال گذشته سه فیلم مدعی دیگر در رقابت نبودند.

در این دوره از جشن خانه سینما جایزه بهترین فیلم به جدیدترین اثر سینمایی نیما جاویدی رسید. فیلم سینمایی «سرخ‌پوست» برای اولین بار در یک رویداد هنری در سینمای ایران توانست جایزه بهترین فیلم را از آن خود کند. این نکته در نوع خود بسیار اتفاق جالب توجهی است. پیش از این در سال‌های گذشته نهایتاً دو فیلم بودند که در رقابت‌ها جوایز بین این دو اثر تقسیم می‌شد و حتی برخی مواقع یک فیلم در جشن‌ها و جشنواره‌های مختلف بهترین جوایز را از آن خود می‌کرد اما امسال در چهار جشن سالانه سینما چهار فیلم مختلف جایزه بهترین فیلم را دریافت کرده‌اند. «متری شیش‌ونیم»، «شبی که ماه کامل شد»، «مغزهای کوچک زنگ زده» و «سرخ‌پوست» را می‌توان چهار فیلم مهم اکران شده در سال گذشته دانست.

قطعاً هر جشن یا جشنواره‌ای سیاست‌های منحصر به خود را دارد. در جشنواره‌ای چون جشنواره فجر که قطعاً یک رویداد دولتی محسوب می‌شود و یک گروه چند نفره داوری، بهترین اثر را انتخاب می‌کنند امکان تفاوت در انتخاب‌ها بیشتر است و کاملاً قابل پیش‌بینی است که فیلم سینمایی «شبی که ماه کامل شد» برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر شود اما در جشن‌های حافظ، سینماسینما و جشن خانه سینما تفاوت‌های مشهود جالب و عجیب به نظر می‌رسد. در این بین نباید این نکته را فراموش کرد که هر کدام از این جشن‌ها نیز امروز تفاوت‌های بسیاری در داوری‌هایشان به چشم می‌خورد و تفاوت‌ها در انتخاب‌هایی که می‌بینیم با در نظر گرفتن این موضوع طبیعی است و نشان از تنوع در بین آثار سینمایی ایران دارد.

جشن حافظ توسط چند داور برگزیدگان خود را انتخاب می‌کند، آکادمی سینماسینما برگزیدگان خود را با آرای 85 نفر از اهالی سینما که مربوط به همه اقشار سینمایی می‌شوند انتخاب می‌کند و جشن انجمن منتقدان نیز همانطور که از نامش مشخص است، برگزیدگان خود را توسط آرای اعضای خود انتخاب می‌کند. اما جشن خانه سینما در داوری وضعیت پیچیده‌تری دارد.

نامزدها در این جشن، توسط اعضای آکادمی انتخاب می‌شوند و توسط کمیته صیانت از آرای انجمن عالی هنرها و فنون سینمایی متشکل از آقایان: عبداله اسکندری، حسن حسندوست، سعید رشتیان، رضا مقصودی (اعضای کمیته صیانت)، مرتضی رزاق کریمی (نماینده هیات مدیره)، رامین حیدری فاروقی (رئیس انجمن عالی هنرها و فنون سینمای ایران) و مازیار میری (مدیر اجرایی انجمن عالی هنرها و فنون سینمای ایران) بررسی و اعلام می‌گردند.

انتخاب «سرخ‌پوست» به عنوان بهترین فیلم حتی اگر با این رویکرد که این فیلم نیز در داخل کشور جایزه‌ای دریافت کرده باشد، می‌تواند یک اتفاق خوشایند باشد چرا که قطعاً «سرخ‌پوست» فیلم با ارزشی است و حتی می‌توانست مورد توجه دیگر جشن‌ها و جشنواره‌ها نیز قرار بگیرد. «سرخ‌پوست» برای اولین بار توانست در این جشن جایزه بهترین فیلم از یک جشن یا جشنواره را دریافت کند.

جایزه بهترین فیلمنامه برای «آشغال‌های دوست‌داشتنی» دومین جایزه‌ای بود که این فیلم برای فیلمنامه‌اش می‌گرفت و فیلم محسن امیریوسفی که امسال پس از سال‌ها اکران شد توانست در جشن سینماسینما نیز جایزه بهترین فیلمنامه را از آن خود کند. با توجه به این مسأله به نظر می‌رسد که فیلم محسن امیریوسفی جزو کاندیداهای اصلی جایزه بهترین فیلمنامه در جشن انجمن منتقدان پیش رو باشد. اگر توجهی به شباهت انتخاب‌های آکادمی سینماسینما و جشن انجمن منتقدان داشته باشیم متوجه می‌شویم که احتمال موفقیت این فیلم در این جشن بسیار بالا است.

انتخاب بهترین کارگردانی در جشن خانه سینما سعید روستایی برای فیلم «متری شیش‌ونیم» بود و این جایزه دومین جایزه‌ای است که سعید روستایی برای کارگردانی این فیلم دریافت کرده است. فیلم سینمایی «متری شیش‌ونیم» در جشنواره فیلم فجر نیز توانست جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کند و به نظر می‌رسد که شانس زیادی در جشن انجمن منتقدان نیز داشته باشد.

نوید محمدزاده سومین جایزه‌اش را از جشن خانه سینما گرفت. این جایزه اولین جایزه‌ای است که نوید محمدزاده برای بازی در فیلم سینمایی «سرخ‌پوست» دریافت کرده است.

فرهاد اصلانی نیز توانست برای بازی در نقش مکمل این فیلم جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از آن خود کند. فرهاد اصلانی و نوید محمدزاده در فیلم سینمایی «مغزهای کوچک زنگ زده» نقش‌های متفاوتی را بازی کرده‌اند که با وجود رقابت با دیگر بازیگران که طی یک سال گذشته جوایز را از آن خود کرده‌اند همچنان بازی فرهاد اصلانی در این فیلم سینمایی مورد توجه جشن‌های سینمایی کشور قرار می‌گیرد.

جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن امسال به سارا بهرامی برای بازی در فیلم سینمایی «دارکوب» رسید. بهرامی پیش از این در جشن انجمن منتقدان و سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر نیز این جایزه را برای بازی در این فیلم از آن خود کرده بود و پس از گذشت یک سال و در رقابت با بازیگران دیگری که به زیبای ایفای نقش کرده‌اند توانست این جایزه را از آن خود کند. قطعاً شیرین یزدان‌بخش، الناز شاکردوست و باران کوثری دیگر گزینه‌هایی بودند که شاید میشد آن‌ها را برنده این جایزه دانست.

شاید تنها بازیگری که طی یک سال گذشته بدون هیچ رقیبی جدی در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن می‌تواند جوایز هر جشن یا جشنواره‌ای را از آن خود کند فرشته صدرعرفایی برای بازی در فیلم سینمایی «شبی که ماه کامل شد» دانست. فرشته صدرعرفایی در جشنواره فیلم فجر نیز توانست جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن را از آن خود کند.

نکته جالب توجه در بیست‌ویکمین جشن خانه سینما برگزاری بزرگداشت‌هایی بود که به شکل متفاوتی انجام می‌شد.