
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ خانه موزههای تهران از جمله مکانهایی است که یاد و نام و خاطره شخصیتهای تاثیرگذار معاصر را زنده نگه میدارد چرا که میتوان از نزدیک محیط و فضای زندگی این افراد را مشاهده کرده و با سبک زندگی آنان بیشتر آشنا شد. در این نوشتار قصد داریم تا خانه موزههای چهار شخصیت تاثیرگذار سالهای انقلاب را معرفی کنیم.
خانه موزه دکتر شریعتی
خانهای دو طبقه و ویلایی در نزدیکی مرکز شهر که چهرهاش از تعلق خانه به دهه سی و چهل میگوید. حیاطی حدودا ۶۰ متری با گیاههای رونده و گلهای طبیعی. ساختمان اصلی پنجرههای بزرگ با چهار چوب فلز که تقریبا تمامی دیوار آفتابگیر خانه را در بر گرفتهاند چند پله که خانه را از محوطه حیاط جدا میکند و پلههایی که به سمت زیرزمین میروند. تراس طولی که مقابل طبقه اول و دوم کشیده شده با نردههایی معمولی و سرمهای رنگ.
خانه دکتر علی شریعتی در سال 1376 توسط شهرداری از خانواده وی به منظور بهرهبرداری با عنوان «خانه موزه» خریداری شد و در اسفندماه سال 1385 تحت عنوان خانه موزه دکتر شریعتی افتتاح شد. این خانه، از جمله بناهای احداث شده در حد فاصل سالهای 1335 تا 1340 است که صرفا به لحاظ شخصیت علمی، اجتماعی و ملیاش که مدتی در آن ساکن بوده در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و فاقد ارزش معماری یا تزئینات و طراحی ویژه است.
در این خانه موزه، نهایت کوشش شده تا اتاق کار شخصی دکتر شریعتی عینا بازسازی شود. از جمله آثاری که در این بنا نگهداری میشود میتوان به اسناد و مدارکی از دوران تحصیل، مکاتبات محرمانه ساواک درباره فعالیتهای دکتر شریعتی و نیز بازنشستگی اجباری وی با سمت معلم اشاره کرد. در کتابخانه موزه، آثار او و نیز کتابهایی که درباره وی نوشته شده فراهم آمده است.
دکتر شریعتی به علت دستگیریهای فراوان، مجموعا دو سال در این خانه زندگی کرد. آیتالله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب، یک بار پس از آزادی از زندان، برای دادن خبر سلامتی دکتر شریعتی، که ایشان نیز در همان زندان بودند، به این خانه رفتند و با خانواده دکتر شریعتی گفتوگو کردند. این خانه از جمله بناهای احداث شده در حد فاصل سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ است.
در داخل حیاط خانه شریعتی اتومبیل سرمهای رنگ «مسکوویچ» وی با شماره شهربانی ۳۲۲۵۹- مشهد پارک شده است
نشانی این خانه به آدرس خیابان جمالزاده شمالی، نرسیده به خیابان فاطمی، کوچه نادر، شماره 10 است
خانه موزه استاد مطهری
خانهموزه استاد مطهری با مساحت 455 متر مربع و 300 متر زیر بنا در دوطبقه، از سال 1345 تا سال 1355 میزبان بسیاری از جلسات فکری و فعالیتهای انقلابی استاد مطهری بوده و بسیاری از شخصیتهای مبارز انقلاب اسلامی در آن رفت و آمد داشتهاند. به گفته خانواده استاد، سکونت ایشان در این منزل به سبب نزدیک بودن محل سکونت با حسینیه ارشاد بوده که استاد نقش بهسزایی در تأسیس و هدایت محافل آن داشته است.
خانه شهید مرتضی مطهری در سال 1386 به موزه تبدیل شد. وی در مدت 9 سال اقامت خود در این خانه (از 1346 تا 1355) که بیشترین زمان را نسبت به بقیه سالهای سکونت خود در تهران داشت، بیشترین آثار خود را تالیف کرد. کتابهای «نظام حقوق زن در اسلام»، «مساله حجاب»، «علل گرایش به مادیگری» و «امدادهای غیبی در زندگی بشر» جزو این آثار است.
این خانه محل رفتوآمد اشخاص بزرگی مانند رهبر معظم انقلاب، آیتالله طالقانی، آیتالله هاشمی رفسنجانی، دکتر علی شریعتی و بسیاری از روحانیون و شخصیتهای دیگر بوده است. خانه در دو طبقه بنا شده که در طبقه اول دستنوشتهها و وسایل شخصی شهید مطهری و در طبقه دوم کتابهای آن شهید به نمایش درآمده است.
این خانه قبل و بعد از تبدیل شدن به موزه تغییراتی کرده، از جمله استخری در حیاط وجود داشته که در تغییرات بعدی، فضای این استخر پر شده است.
نشانی این خانه خیابان شریعتی، خیابان دولت، نرسیده به حسینیه یزدیها، نبش بنبست صدرا، شماره 116 است.
خانه موزه دکتر بهشتی
آیت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی در سال 1349 پس از سال ها مدیریت مرکز اسلامی هامبورگ به وطن بازگشت. پس از اقامت در تهران قطعه زمینی را در منطقه قلهک خریداری کرده و خانه ای در آن بنا کرد. ایشان تا هفتم تیر ماه سال 1360 در این خانه اقامت داشت. این خانه در اوایل سال ۱۳۹۰ به دستور شهردار وقت تهران خریداری و در دستور کار تغییر کاربری به موزه، با هدف آشنایی هر چه بیشتر با شخصیت و اندیشههای شهید آیتالله دکتر سید محمد حسینی بهشتی قرار گرفت.
خانهای دو طبقه که طبقه همکف به بازسازی فضای شورای انقلاب اسلامی اختصاص داده شده و بازدیدکنندگان می توانند با قدم زدن در این محیط، حال و هوای آن زمان را حس کنند. در عین حال کتابخانه شخصی او نیز با محتوای قرآنی، دینی، فلسفه و اخلاق، جامعه شناسی و حتی فیزیک و زیست شناسی و علوم تجربی احیا شده است.
این خانه در آدرس خیابان دکتر شریعتی، ابتدای خیابان ظفر، خیابان صبر، خیابان مطهری، کوچه شهید بهشتی، پلاک 12واقع شده است.
خانه موزه آیت الله هاشمی رفسنجانی
این مکان که از سال 1360 و پس از ترورهای بزرگان انقلاب و در راستای حفظ سرمایه های انقلابی و اجتماعی مردم، به دستور امام راحل، منزل مسکونی آیتالله هاشمی رفسنجانی و خانواده ایشان بود، به همان شکل و با حفظ تمام اسباب و اثاثیه ، حتی وسایل آشپزخانه، تبدیل به موزه شد.
این خانه موزه شامل چهار بخش مختلف است. یک بخش، اتاق نشیمن است و چرخ خیاطی همسر آیتالله در وسط اتاق قابل رؤیت است. همچنین در این اتاق تصاویری از دوران سازندگی، دید و بازدیدها و سفرهای استانی و خارجی، از جمله سفر به عربستان، ترکیه، مالزی و ترکمنستان و همچنین عکسی تاریخی از سفر به تخت جمشید به نمایش گذاشته شده است.
همچنین تصویری از جلسه مجمع تشخیص مصلت نظام، بعد از فوت ایشان و تصویری متفکرانه در کنار دریا از زیباییهای این قسمت از موزه است.
در بخش دیگری از طبقه دوم، تصایر دیدارهای ایشان از جمله با فیدل کاسترو، جلال طالبانی، هوگو چاوز، و سایر مسئولان بلندمرتبه خارجی قابل مشاهده است. تصویر دیگری از سفر آیتالله به سوریه و ملاقات با بشار اسد و سیدحسن نصرالله نیز در گوشهای بر روی دیوار خودنمایی میکند.
اتاق دیگر، اتاق استراحت و خواب بود که تا قبل از اینکه موزه شود، حتی محافظان آیتالله نیز اجازه ورود به این اتاق را نداشتند. دو سجاده با دو مهر بزرگ در این اتاق خودنمایی میکنند.
برخی عکسهای شخصی مخصوصا دیدارهای خانوادگی و تولد فرزندان در این اتاق قابل رؤیت است. همچنین تصویری از آخرین جشن تولدی که برای ایشان گرفته شده است در جمع فرزندان، عروسها و نوهها چشمنوازی میکند.
در طبقه دوم نیز کتابخانه دیگری وجود دارد، برای اینکه از سر و صدای پائین دور باشند این کتابخانه را ایجاد کردند. یک کامپیوتر و یک تردمیل در اینجا وجود دارد که معمولا تا قبل از پدید آمدن درد کمر، هر روز به مدت پانزده دقیقه روی تردمیل ورزش میکردند.
در این کتابخانه، اثر قرآنی ایشان با عنوان تفسیر راهنما نیز به نمایش گذاشته شده است.
نکته جالب توجه در این کتابخانه طبقه دوم، باز بودن صفحات ۱۵۸ و ۱۵۹ کتابی با عنوان «اخلاق اسلامی» است که در واقع آخرین صفحاتی است که ایشان مطالعه کرده است؛ این کتاب بر روی میز مطالعه ایشان قرار دارد و عینک مطالعه، خودکار و تسبیح آیتالله بر روی آن دست نخوره باقی مانده است.
خانهموزه آیتالله هاشمی در حسینیه جماران تهران واقع شده است، محله جماران هنوز بافت روستایی خود را حفظ کرده. به محض ورود به آنجا، با دیدن کوچههای باریک، مغازههایی به سبک قدیم و ساختمانهای کهنسال این موضوع را بهخوبی لمس خواهید کرد.
پس از ورود به کوچه باریکی که حسینیه جماران در آن قرار دارد، باید مسافت کوتاهی را با پای پیاده طی کنید تا به در اصلی حسینیه برسید. آقایان از ورودی اصلی اجازه ورود دارند. اما خانمها باید از در فلزی کوچکی که در سمت راست قرار دارد وارد شوند.