اصلی‌ترین دلیل به وجود آمدن نزاع در اجتماع، عوامل اقتصادی است/ در بیشتر نزاع‌های پیش آمده، طرفین نزاع یکدیگر را نمی‌شناسند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ آمار مراجعین نزاع  کل کشور بر اساس آمارهای منتشر شده سازمان پزشکی قانونی به مراکز قضایی طی هفت ماه نخست سال جاری 382633 نفر بوده که 258191 نفر از این تعداد را مردان و 124442 را زنان تشکیل می‌دهند. استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان با بیشترین میزان مراجع کننده نزاع رتبه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص داده‌اند و همچنین استان‌های ایلام، خراسان رضوی و بوشهر با کمترین میزان مراجع کننده مواجه بوده‌اند.

باید پذیرفت روبرو شدن با چنین آمارهایی زنگ هشداری است برای سلامت حال و آینده جامعه و اگر برنامه‌ریزی‌های دقیق در راستای کاهش میزان این آمارها صورت نگیرد در آینده‌ای نه‌چندان دور اجتماع ما وارد بحران‌های فراوانی خواهد  شد.

دلایل فراوانی در خصوص وقوع نزاع درون اجتماع ما وجود دارد و عوامل فراوانی نیز بسترهای لازم را برای به وجود آمدن نزاع ایجاد می‌کند. در این خصوص به سراغ محمدرضا ذوالفقاری، جامعه‌شناس و پژوهشگر حوزه آسیب‌های اجتماعی، رفتیم و گفتگویی را با وی داشتیم که در ادامه خواهید خواند.

ذوالفقاری در ابتدا به عوامل مرتبط با این موضوع پرداخت و گفت: هر نزاعی که درون جامعه رخ می‌دهد ناشی از عوامل مختلف اجتماعی است که این عوامل اجتماعی نشات گرفته از عوامل اقتصادی و فرهنگی است. در خصوص جامعه ایرانی مبحث عیان این است که در طول چند دهه گذشته موضوع تجمل‌گرایی به صورت گسترده میان مردم باب شد، البته مباحث گفته شد در نفی و یا ستودن تجمل گرایی نیست و به این معنا نیست که تجمل گرایی از اساس مبحثی غلط و یا درست است.

این جامعه‌شناس در ادامه داد: تجمل گرایی باعث ورود پول و سرمایه به داخل کشور شد و به تبع آن رفاه را نیز شاهد بودیم زمانی که رفاه درون جامعه به وجود می‌آید به همراه آن تعدادی دیگر از اتفاقات را نیز در بر می‌گیرد، یعنی زمانی که اوضاع اقتصادی بهبود می‌یابد شاهد تاثیر در باقی حوزه مانند حوزه فرهنگی خواهیم بود.

این پژوهشگر در ادامه با اشاره به این موضوع که در ایران با چندین پدیده مواجهیم، اظهار کرد: به دلیل رفاه به وجود آمده در اجتماع  با نوعی از تغییر سبک زندگی مواجه بودیم. در واقع یعنی نوع خواسته‌ها تغییر کرد و دغدغه‌های اقتصادی که در چندین دهه گذشته مطرح بود حال تبدیل به دغدغه‌های فرهنگی شده. در این زمان است که به صورت مشهود تغییر سبک زندگی را مشاهده خواهیم کرد. حال در کنار چنین عاملی باقی عوامل اثرگذار در تغییر سبک زندگی را قرار دهیم، قطعا شاهد زیر و رو شدن یک اجتماع خواهیم بود.

او در پاسخ به این سوال که با توجه به مباحث گفته شده تلاطم‌های اقتصادی به چه میزان در به وجود آمدن نزاع اثرگذار است؟ عنوان کرد: اصولا زمانی که نزاع درون یک جامعه افزایش می‌یابد، بخش اقتصادی و تلاطم‌های به وجود آمده در آن عمیق‌ترین بخش را در اختیار دارد. زمانی که افراد در تلاطم‌های اقتصادی زندگی می‌کنند و همواره با نوسانات روبرو بوده‌اند. دچار سردرگمی‌هایی می‌شوند، در این زمان است که اختلالاتی در تفکرات و ترسیماتی که افراد از موقعیت‌های خود می‌کنند به وجود می‌آید و  نمی‌توانند حتی خود را در موقعیت فعلی حفظ کنند.

ذوالفقاری افزود: افراد همواره 2 موقعیت را برای خود ترسیم می‌کنند، موقعیت فعلی و موقعیت آرمانی یا ایده‌آل. در موقعیت آرمانی افراد به دنبال رسیدن به اهداف خود با تکیه بر تلاش مستمر طی سالیان هستند اما بنابه دلایلی که عموما اقتصادی است. موقعیت فعلی نشان می‌دهد نمی‌توان به موقعیت آرمانی دست یافت. در این زمان تنش به وجود می‌آید و احساس سرخوردگی میان افراد ایجاد می‌شود و تمام معادلاتی که برای آینده پیش‌بینی می‌شد با شکست مواجه خواهد بود. در نتیجه شاهد نزاع‌های مختلف در نقاط مختلف جامعه خواهیم بود.

این جامعه‌شناس در پایان خاطرنشان کرد: آمارهای عجیبی در خصوص طرفین نزاع وجود دارد که نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از نزاع های خیابانی به وجود آمده و یا قتل‌هایی که ماحصل نزاع است، میان افرادی است که هیچ گاه یکدیگر را ندیده و نمی‌شناخته‌اند. این موضوع حکایت از اثرگذاری عوامل ذکر شده‌ای است که به وفور درون جامعه ما یافت می‌شود.