بازی با جان یا موتور سواری؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ براساس آمارهای موجود در گزارش سازمان پزشکی قانونی بیشترین آمار فوتی‌های موتورسواران در سال گذشته به ترتیب مربوط به استان تهران با 386، فارس با 327، اصفهان با 289 و کمترین آن مربوط به ایلام با 12، کهگیلویه و بویراحمد با 22 و اردبیل با 23 فوتی بوده است.

مطابق آمارهای سال گذشته سهم تلفات موتورسواران در مقایسه با کل فوتی‌های حوادث رانندگی در استان‌های گلستان و هرمزگان رقمی قابل توجه است. در استان گلستان سهم فوتی‌های موتورسوران از کل تلفات 42/6 درصد و در استان هرمزگان 36/2 درصد است.

مقامات پلیس درباره جغرافیای شهری تصادف موتورسوارها می‌گویند: «53 درصد این تصادفات در محورهای بزرگراهی شهر تهران به‌وقوع پیوسته است. یعنی همانجایی که میزان سرعت خودروها ازجمله موتورسیکلت‌ها بیش‌از معابر درون‌شهری است و به‌احتمال زیاد تصادف بر اثر همین سرعت و ضربه به سر موتورسواران به‌دلیل اصلی فوت آنها تبدیل شده است.»

سال گذشته ستاد دیه کشور اعلام کرد از سال 85 تا 95، 55هزار نفر به‌دلیل رانندگی با موتورسیکلت جان خود را از دست داده‌اند. 

«این آمار یک‌چهارم مجموع تلفات رانندگی در همین بازه زمانی را شامل می‌شود، یعنی هر سال 5500 نفر و روزانه 15‌نفر.  براساس آمار پلیس در سال گذشته 33‌درصد از متوفیان حوادث رانندگی تهران راکبان موتورسیکلت بودند. پلیس بارها اعلام کرده است موتورسواران در رتبه‌دوم حوادث قرار دارند.»

جوانان و میانسالان بیشترین کشته شدگان حوادث تصادف با موتور

به‌گفته معاون اجتماعی پلیس راهور بسیاری‌از کشته‌شدگان موتورسواری، جوانان هستند و بیشتر این افراد از کلاه‌ ایمنی استفاده نمی‌کنند. این آمارها نشان می‌دهند شاید یکی از خطرناک‌ترین و مرگ‌آورترین کارها در ایران نشستن بر ترک موتور است.

بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی پزشکی قانونی 56/4 درصد از کشته‌های موتورسیکلت بین 18 تا 39 سال سن داشته‌اند. تفکیک سنی سایر گروه‌ها به این شرح است: «کمتر از 10 سال 1/5 درصد، 11تا 17 سال 12 درصد، 40 تا 49 سال 10.7 درصد، 50 تا 59 سال 9/2 درصد، 60 سال و بالاتر 11/9 درصد. رده سنی یک دهم درصد از تلفات سال گذشته نیز نامعلوم گزارش شده است.»

نداشتن گواهینامه معضل اصلی موتور سواران

سرهنگ عین‌الله جهانی، معاون اجتماعی پلیس راهور، در این خصوص می گوید: «اکنون در شهر تهران بیش‌از سه و نیم میلیون دستگاه موتورسیکلت تردد می‌کند. همه راکبان این موتورها دارای گواهینامه نیستند و نداشتن گواهینامه به یکی از مشکلات آنها تبدیل شده، برهمین اساس بیشتر توقیفی‌های موتورسیکلت علاوه‌بر تخلف و عدم رعایت قوانین، نداشتن گواهینامه است.»

تعداد بالای آمار مرگ‌ومیر موتورسواران به‌حدی است که برخی نمایندگان مجلس را به فکر پیگیری جدی درباره این موضوع انداخته است. عبدالرضا عزیزی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، گفت: «در شهر تهران و کلان‌شهرها آمار استانداردی از تعداد موتورسیکلت‌هایی که باید در سطح شهر تردد کنند، تعریف نشده است. باتوجه به قیمت پائین این وسیله‌نقلیه مردم به‌صورت کاملا آزادانه با موتورسیکلت در سطح شهر تردد می‌کنند و روزبه‌روز هم به تعداد موتورسیکلت‌ها مانند خودرو افزوده می‌شود.»

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه آمار بالای مرگ موتورسواران دلایل زیادی دارد، توضیح داد: «اطلاع‌رسانی درباره پیامدهای استفاده نادرست از موتورسیکلت بسیار ضعیف است. به‌همین‌ دلیل یکی از نکات مهم آگاهی دادن به مردم نسبت‌به عواقب استفاده از موتورسیکلت‌های ناایمن است. علاوه‌ بر این، بیشتر موتورسیکلت‌هایی که در سطح شهر تردد می‌کنند، استاندارد نیستند، خود موتورسواران هم از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند و رعایت قوانین برای بیشتر آنها نیز مهم نیست.»

بیشترین تلفات در مسیرهای برون شهری

بر اساس گزارش سازمان پزشکی قانونی بیشترین آمار فوتی‌های موتورسواران بر اساس محل فوت در جاده‌های برون شهری اتفاق افتاده است که44/5 درصد از کل تلفات را در برمی گیرد. بعد از آن 38/5 درصد در مسیرهای درون شهری، 10/8 درصد در مسیرهای روستایی، 1/2 درصد در راه‌های اختصاصی و 5/2 درصد نیز در سایر مسیرها جان خود را از دست داده‌اند.

شغل و میزان تحصیلات تلفات موتورسواران

شغل 41 درصد تلفات موتورسواران در سال گذشته آزاد گزارش شده است که رقمی برابر با هزار و 535 نفر از کل تلفات است و بیشترین تعداد رادر بر می‌گیرد. مشاغلی همچون کارگران با 752 نفر (20/1 درصد از کل تلفات) و دانش آموزان با 405 نفر (10/8درصد از کل تلفات) به ترتیب بیشترین تلفات موتورسواران را بعد از شغل آزاد داشته‌اند.

از نظر وضعیت تحصیلی نیز بیشترین گروه تلفات با 2886 نفر (77درصد) تحصیلات زیر دیپلم داشته‌اند. 16/2 درصد از کشته شدگان مدرک دیپلم و 5/2 درصد نیز دانشجو بوده و یا مدارک بالای دیپلم داشته‌اند. وضعیت تحصیلی 59 نفر از درگذشتگان (1/6 درصد) نامعلوم گزارش شده است.

ضربه به سر علت اصلی مرگ موتورسواران

آمارها نشان می‌دهد بیشترین علت مرگ موتورسواران ضربه به سر است. این عامل به تنهایی 51/6 درصد از مرگ موتورسواران را در سال گذشته به دنبال داشته است که هزار و 933 نفر از کل تلفات را دربر می‌گیرد.

سرهنگ علی‌اصغر شریفی، معاون اجتماعی و فرهنگی ترافیک پلیس راهور پایتخت در خصوص استفاده از کلاه ایمنی برای کاهش اثر  ضربات وارده به سر در تصادفات موتور سواران می گوید: «استفاده از کلاه ایمنی استاندارد سرعت ضربه به جمجمه را کاهش می‌دهد، از شدت ضربات می‌کاهد و مانع برخورد شدید مغز با جمجمه در اثر ضربه وارد شده به سر می‌شود. کلاه ایمنی استاندارد نیروی ضربه را در سطح بزرگتری پخش می‌کند تا این نیرو روی ناحیه خاصی از جمجمه متمرکز نشده و از فشار ایجاد شده کاسته شود. همان فرد سرپرست خانواری که با موتورسیکلت امرار معاش می‌کند یا کارمند و کاسبی که برای رفت و آمد به محل کار از موتورسیکلت استفاده می‌کنند، اگر از کلاه ایمنی استفاده نکند، ممکن است روزی به همین علت خانواده و دوستان خود را داغدار کند.»

سرهنگ شریفی ادامه داد: «ضربه شدید وارد شده به سر در اثر سانحه رانندگی، اگر هم منتج به جان باختن فرد نشود مطمئناً آسیب‌ها و ناتوانی‌هایی جدی را برای او به همراه خواهد داشت. سخت‌گیری‌های پلیس در خصوص الزام به استفاده از کلاه ایمنی، در واقع تلاشی برای حفظ جان موتورسیکلت‌سواران است که خانواده‌هایشان همراه و دل‌نگران آن‌ها هستند.»

جغرافیای مرگ در موتور سواری

استان‌های تهران، فارس، اصفهان، خراسان رضوی و خوزستان 5 استان نخست در میزان تلفات ناشی از تصادف با موتورسیکلت بوده‌اند. 40 درصد از تصادفات منجر به فوت در این 5 استان روی داده و از سال 85 تا 96، 24 هزار 214 نفر در کلانشهرهای این 5 استان بر اثر تصادف با موتور سیکلت جان خود را از دست داده‌اند.

توصیه‌های برای کاهش تلفات موتورسواران

چنانکه ملاحظه می‌شود درصد قابل توجهی از کشته شدگان بر اثر تصادفات موتورسیکلت‌ها را نوجوانان و جوانان تشکیل می‌دهند. اگرچه بخشی از این آمار می‌تواند ناشی از نوع وسیله نقلیه، هزینه تهیه، هیجان استفاده و... باشد، اما در عین حال اقتضائات سنی نوجوانان و جوانان، عدم پایبندی به قوانین و مقررات، انجام حرکات و یا رانندگی مخاطره آمیز، عدم استفاده از کلاه ایمنی، حمل بار و مسافر بیش از حد ظرفیت و مجاز و... از جمله دلایل وقوع این تصادفات و تلفات تأثر برانگیز ناشی از آن هستند بنابراین توصیه می‌شود:

1- حتماً از کلاه ایمنی استفاده کنید. ضربه به سر عامل بیش از نیمی از تلفات تصادفات موتورسواران به شمار می‌رود.

2- از حمل بار به میزان غیرمجاز و یا سوار کردن سرنشین اضافه - خصوصاً بدون کلاه - پرهیز کنید.

3- از راندن در پیاده‌رو‌ها و یا در خلاف جهت مسیر‌های یکطرفه اکیداً اجتناب کنید.

4- سعی کنید که از موتور برای کار‌های داخل شهری‌تان استفاده کنید. بیشترین تلفات موتورسواران در جاده‌های برون شهری بوده است.

5- رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی می‌تواند در حفظ سلامت شما بسیار موثر باشد، زیرا بسیاری از حوادث در اثر عبور از چراغ قرمز یا عبور از خیابان‌های یک‌طرفه برای موتورسواران رخ می‌دهد.

6- در زمان وزش باد از عینک یا کلاه‌هایی که حفاظ چشم دارند استفاده کنید.

7. اگر چراغ راهنما یا چراغ ترمز موتورتان خراب است، هرگز پیش از تعمیر آن شب‌ها از موتور استفاده نکنید.

8- از خوردن، آشامیدن و صحبت کردن با تلفن همراه هنگام موتورسواری جداً خودداری کنید.

9- از عملیات آکروباتیک نمایشی، ویراژ دادن لابه‌لای خودروها، حرکات و تغییر جهت‌های ناگهانی، سرعت غیرمجاز در معابر خودداری کنید. افزایش احتمال حوادث و نیز افزایش شدت جراحات و مرگ و میر‌ها نتیجه بی توجهی به نکات ایمنی در راندن است.