وحشت مرگ از آنفولانزا تا کرونا!

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ می‌گویند شیوع بیماری با جنگ برابری می‌کند. این گفته زمانی برای ما عینیت پیدا می‌کند که آن را از نزدیک حس کنیم. البته بشر در طول سال‌ها به مقابله با بسیاری از بیماری‌های ویروسی یا میکروبی رفته که هرکدام ویژگی های منحصر به فرد خود را داشته‌اند.

ویروس‌های کشنده در طول هر دوره جان هزاران نفر را گرفته و همین موضوع باعث ترس و وحشت مردم بعد از پدیدار شدن هرکدام از این ویروس‌ها شده است. طاعون، طاعون سیاه، آنفلوانزای اسپانیایی، ایدز، آنفلوانزای خوکی، سارس، ابولا و اخیرا کرونا یا همان کویدو ۱۹ از جمله این ویروس‌هاست.

 سالانه ۱۰ هزار نفر در آمریکا به دلیل ویروس آنفولانزا جان خود را از دست می‌دهند. البته این ویروس مانند بسیاری از ویروس‌ها یک بیماری همه گیر در جهان است. در مهرماه سال گذشته این ویروس زودتر از کشورهای اروپایی وارد کشورمان شد و در بازه زمانی حدودا سه ماهه جان 80 نفر را گرفت.

ویروس آنفولانزا به گفته مسئولان سالانه درفصل تابستان و زمستان شیوع پیدا می‌کند که علائمی شبیه به سرماخوردگی دارد. این ویروس در زمان تولدش درست در آن هنگام که واکسنی برایش نبود در سال 1918، 500 میلیون نفر یعنی یک‌سوم مردم جهان را دچار کرد که از این تعداد  بین 50 تا 100 میلیون انسان جان خود را از دست دادند که نزدیک به‌شمار قربانیان مستقیم جنگ حهانی اول بود!

این ویروس همچنان در جهان به ویژه در فصل سرما افراد بسیاری را مبتلا و به کام مرگ می‌کشد اما با این وجود میزان ترس مردم نسبت به این ویروس بسیار پائین‌تر از ویروس جدید کرونا بود که آخر بهمن ماه سال گذشته سر و کله‌اش در ایران پیدا شد.

در دی ماه سال گذشته نوع جدیدی از خانواده ویروس ها با نام علمی (sars-cov-2) یا کرونا در شهر ووهان چین شیوع پیدا کرد. علت تولد این ویروس به دلیل ارتباط انسان با حیوان و بیماری‌های مشترک میان انسان‌ها و حیوانات عنوان شد. پس از شروع موج ابتلا به ویروس کرونا که از چین و به‌خصوص از شهر ووهان شروع شد، سازمان بهداشت جهانی با فاصله اندکی از شروع این همه‌گیری و بروز نشانه‌هایی از سرایت آن در نقاط مختلف جهان، اعلام وضعیت اضطراری کرد.

پس از آن بسیاری از کشورها مرزهای خود را برای ورود مسافران چینی بستند و از همان ابتدای شیوع این بیماری با پروازهای چارتر مردم خود را که برای سفر به کشور چین رفته بودند، باز گرداندند. با این وجود کرونا در بسیاری از نقاط جهان دیده شد و همانطور که مسئولان وزارت بهداشت پیش از آن اخطار ورود این ویروس را به کشور داده بودند در 30 بهمن ماه با اعلام 2 نفر فوتی در قم پرونده این اتفاق در ایران نیز گشوده شد.

اما آنچه که بعد از این خبر بیش از خود بیماری نگران کننده بود وجود شایعات، ترس و کاهش مواد ضدعفونی کننده و ماسک به دلیل افزایش خرید مردم بود. این ویروس به قدری ترسناک بود که فعالیت‌های روزانه مردم را مختل، مدارس را تعطیل و خانواده‌ها را خانه‌نشین کرد. بزرگترین دلیل این واهمه را می‌توان در سرعت انتقال این ویروس از فردی به فرد دیگر و عدم وجود دارو وواکسن مشخص برای آن جست‌وجو کرد.

سرعت انتقال این بیماری به قدری بود که طی یک هفته اغلب شهرهای کشور دچار آن شدند. وزارت بهداشت تنها راه مقابله با این ویروس را شستن مکرر دست‌ها، رعایت بهداشت فردی و عدم حضور در همایش‌ها و اجتماعات عنوان کرد و از مردم خواست تا با پیشگیری و مراقبت از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند. اما با وجود تمام موارد ناشناخته از این ویروس، این بیماری نسبت به سایر خانواده ویروس کرونا از میزان مرگ و میر پائین‌تری برخوردار بود. بر اساس یافته پژوهشگران این ویروس تنها 2 درصد احتمال مرگ را در بین 100 فرد مبتلا به این بیماری دارد و از طرفی افرادی که دارای بیماری‌های تنفسی، آسم، دیابت، بیماری‌های قلبی و همینطور افرادی که دارای ضعف سیستم ایمنی بدن هستند را بیش از سایرین در معرض تهدید قرار می‌دهد.

با این وجود باید یک اصل مهم را در تمام بیماری‌ها در نظر داشت؛ ترس از بیماری از خود بیماری خطرناک‌تر است! چند سال قبل بیماری ابولا به ناگهان در قاره آفریقا شیوع یافت که در صورت ابتلا به ابولا ۹۰ درصد احتمال داشت بیمار زنده نماند و همین موضوع برای خود نامی از وحشت در بین مردم سراسر آفریقا ایجاد کرد. این آمار در مورد بیماری‌هایی مثل تب ماربورگ، نیپاه، تب کریمه- کنگو، سارس و زیکا بین ۲۰ تا ۸۸ درصد بود!

در خصوص ویروس کرونا اما این آمار بسیار کمتر است و به گفته مسئولان بهداشتی چینی معمولاً ۳۰ درصد افرادی که به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند باید بستری شده و از میان این ۳۰ درصد هم تنها بیمارانی که به دلیل کهولت سن یا ایمنی پایین بدنی توان مقابله با این ویروس را ندارند فوت می‌کنند.

از طرفی بنا به اظهارنظر کارشناسان بهداشتی، ویروس کرونا نسبت به آنفلوآنزا خطر جانی پائین‌تری دارد ولی به نظر می‌رسد بار روانی کرونا که بنا به دلایل مختلفی ترس را به جان آدمیزاد می‌اندازد، باعث شده مردم بیشتر بترسند. البته نباید فراموش کرد این ویروس از 3 منظر باعث بروز اضطراب در افراد می‌شود؛ نخست اینکه این ویروس ناشناخته و ممکن است ابعاد پنهانی داشته باشد که هنوز محققان به آن دست پیدا نکرده‌اند، دوم اینکه سرعت انتقال این ویروس از فردی به فرد دیگر بسیار سریع است و سوم دوره پنهان این بیماری است که 14 روز در یک فرد بدون هیچ علائمی وجود دارد و از همین رو فرد ناقل بدون اینکه متوجه باشد، ناخواسته بیماری‌اش را به سایرین انتقال می‌دهد.

با این وجود اگر این ویروس را با ویروسی مانند آنفولانزا مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد که از بین هر صد نفری که به آنفلوانزا مبتلا می‌شوند، ۱۳ نفر در معرض مرگ‌ومیر قرار دارند. این آمار تاکنون در مورد کرونا فقط 2 درصد بوده است که آن‌هم در بین سنین بالای افراد جمعیت غالباً منجر به مرگ شده است.

نباید فراموش کنیم سرماخوردگی معمولی که هر سال زمستان ‌همه‌گیر می‌شود، افراد بسیاری را به کام مرگ می‌کشد. هر سال به‌طور متوسط ۶۰۰ نفر براثر عوارض ناشی از ابتلا به سرماخوردگی فقط در انگلیس (که از کارآمدترین دستگاه‌های بهداشتی و درمانی جهان را داراست) می‌میرند. ویروس کووید 19 تا پایان اسفند سال گذشته ادامه پیدا کرد و به سال جدید هم رسید. بر اساس گفته پزشکان و مسئولان بهداشت و سازمان جهانی بهداشت تنها راه رهایی از این ویروس رعایت نکات بهداشتی، شستن مکرر دست‌ها و همینطور پرهیز از تجمعات و رفت و آمدهایی است که به انتقال بیماری می‌انجامد.

با این اوصاف هر بیماری به ویژه بیماری‌های ویروسی نیازمند مراقبت و پیشگیری است. ویروس جدید نیز مانند بسیاری از بیماری‌های واگیردار تمام کشورهای جهان را درگیر کرد و قیمت مواد بهداشتی، مراقبتی و ضدعفونی را گران و حتی نایاب کرد. در پایان آنچه مهم است احساس مسئولیت در قبال خود و کسانی است که آن‌ها را دوست داریم و از این منظر جلوگیری از رفت و آمدهای غیرضروری، پرهیز از سفر به ویژه در ایام نوروز و بهداشت فردی وظیفه شهروندی تک تک ما قلمداد می‌شود.