پایان ارزان‌فروشی شرکت‌ها با حضور شستا در بورس

قرار است به زودی سهام شستا به‌عنوان یکی از بزرگترین بنگاه های اقتصادی کشور در بورس عرضه شود. این موضوع در درجه اول اجرای اولین بند از اصل 144 قانون اساسی است که دولت را ملزم می کند تا هرنوع تغییر در مالکیت شرکت‌ها ابتدائا از طریق بورس انجام شود. باید امیدوار بود قدم اولی که مدیران شستا در این عرضه بورسی بر می دارند فضا را برای سایر نهادها و بخشها فراهم کند تا بتوانند آنها نیز در بورس وارد شوند.

با این همه باید این مساله از چند جنبه بررسی و اهمیت و آسیب های آن را مورد بررسی قرار داد:

1- حضور در بورس به علت وجود قوانین و مقررات مشخص و روشن، الزاماتی دارد که مهمترین آن ایجاد شفافیت است. به طور کلی شفاف شدن تحت قوانین بورس باعث میشود تا به خودی خود از شکل گیری بسیاری از فسادها جلوگیری شود.

2 – بی شک یکی از مهمترین معضلات مدیریتی شرکت‌های دولتی ناگزیر بودن مدیران در توصیه پذیری از افراد، نهادها و سایر مسئولان است. این مساله با بورسی شدن شستا تا حد قابل توجهی از بین خواهد رفت. قوانین بورس است که تعیین می‌کند چگونه هیات مدیره‌ها انتخاب و یا جابه‌جا شوند و اطلاعات تک تک آنها در سایت بورس درج میشود. همچنین تمام تصمیمات مهم شرکت‌ها به ناچار باید در معرض دید سهامداران (و بالتبع آن مردم) قرار گیرد.

3 – از مهمترین مزایای بورسی شدن شستا و شرکت های آن قیمت گذاری واقعی است.  به این ترتیب جلوی واگذاری های پرحاشیه‌ای که در گذشته شاهد آن بودیم گرفته خواهد شد. از طرف دیگر هیچ کس نمی تواند یک شبه تصمیم بگیرد و تعداد زیادی شرکت را یکجا به یک نفر بفروشد. آنهم به قیمتی که هیچ کس از جزئیات آن اطلاعی ندارد. لذا باز شدن پای شستا به بورس، به معنای این است که ارزش‎گذاری و قیمت گذاری این شرکت‌ها واقعی خواهد شد. این امر درست در زمانی انجام میشود که مجموعه خانواده شستا در سال گذشته توانسته سودخالص خود را تا 275 درصد افزایش داده و به رقمی بیش از 4500 میلیارد تومان برساند. به عبارت روشنتر ورود به بورس نه در شرایط ناتوانی و ضعف این مجموعه، بلکه با قدرت انجام می‌شود و اجازه داده نمیشود شرکت ها در حالت ورشکستگی به ثمن بخس فروخته شوند.

4 – خاصیت مهم دیگر بورسی شدن شستا به عنوان یک نهاد بزرگ اقتصادی کشور این است که می تواند برای بازار بورس جذابیت ایجاد کرده و به آن وزن بیشتری ببخشد. شستا دارای شرکت های زیادی است که در تمام حوزه ها حضور دارد، از نفت گرفته تا پتروشیمی و کشتیرانی. از تولید لوازم خانگی با برندهای قدیمی پارس گرفته تا ذوب آهن و ارتباطات. لذا سهام شستا تک بعدی نخواهد بود که به عنوان نمونه با بالا و پایین رفتن قیمت نفت، قیمت سهام آن دستخوش تغییرات اساسی شود.

5 – به علت حجم بالا و بزرگی هلدینگ شستا، عرضه سهام آن در بورس می تواند جلوی سفته بازی ها در بازارهای دیگر را هم بگیرد. سهام شستا قطعا حجم زیادی از نقدینگی را به سمت بورس هدایت می کند و از سرازیر شدن آن در بازارهای واسطه ای مانند طلا، سکه، ارز و مسکن جلو گیری می‌کند. در عوض سرمایه‌های خرد و کلان به سمت شرکت‌های صنعتی، تولیدی و خدماتی که مشغول فعالیت هستند و ذیل قوانین بورس حداکثر شفافیت را رعایت می کنند، حرکت خواهد کرد.

با این همه مهمترین نگرانی که در این مورد وجود دارد این است که چگونه قرار است وجوه حاصل از فروش این سهام در خود شرکت‌های شستا مورد استفاده قرار گرفته و در سال جهش تولید، به یاری آنها بیاید؟ در صورتی که این وجوه نتواند به چرخه مالی همان شرکت‌ها بازگردد، این شرکت ها نخواهند توانست از نقدینگی عظیم جذب شده بهره لازم را ببرند. توجه به این امر خصوصا در سال جهش تولید نیاز به اهتمام ویژه ای دارد که یقینا مدیران محترم شستا آن را مدنظر قرار خواهند داد.