به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، یکی از مهمترین وظایف و مسئولیت های محوله به دولت ها و حکومت ها، تامین امنیت اجتماعی بویژه سلامت روابط اقتصادی و جلوگیری از تخلفات و نابسامانی های موجود در بازار و اوضاع و احوال حاکم بر داد و ستد مردم است. با توجه به حجم بالای مبادلات کالایی در بازار مخصوصا کالاهای اساسی، دولت ها باید تمهیداتی جهت تسهیل در این مبادلات بیندیشند.
طی سالهای اخیر با وجود تشدید تحریم ها علیه ایران، خریدهای خارجی برای واردات کالاهای اساسی به خوبی انجام شد و تاکنون حتی با وجود بروز بیماری کووید - ۱۹ مشکلی در تامین کالاهای اساسی برای حفظ ذخایر استراتژیک و تنظیم بازار داخلی ایجاد نشد. همچنین دولت درصدد است تا با تقویت نظارت بر عرضه کالاهای اساسی قیمت این کالاها را تعدیل و منابع یارانه ای را به جامعه هدف برساند. در این راستا هفته گذشته «حسن روحانی»، رییس جمهور، در جلسه هیات دولت با اشاره به وفور کالاهای اساسی بر قیمتگذاری صحیح و وظیفه سنگین وزارت صمت و دادگستری برای نظارت دقیق بر بازار کالاها تاکید کرد.
بررسی ها نشان می دهد قیمت بسیاری از کالاهای اساسی در ماه گذشته روندی کاهشی داشته است و گزارش مرکز آمار ایران در تیرماه سال جاری نشان میدهد از ۲۴ قلم کالای خوراکی مورد بررسی، ۱۰ قلم کالا با کاهش قیمت روبهرو بودند. در بین تغییرات قیمتی در تیرماه ۱۰ خوراکی دارای تورم منفی بودند و تورم ۱۴ کالا نیز مثبت گزارش شده بود. این موضوع نشان میدهد که تعداد کالاهایی که با تورم منفی روبه رو بودند، نسبت به ماههای قبل بیشتر مشاهده میشود. در تیرماه نسبت به خرداد ماه سال جاری قند و شکر حدود هزارتومان در هر کیلو ارزانتر عرضه شدند. در بین این ۲۴ کالای خوراکی گوشت گوسفند و گوشت گاو نیز در تیرماه ارزانتر از خرداد ماه عرضه شد.
گزارش مرکزآمار نشان میدهد که تورم ماهانه گوشت گاو یا گوساله در تیرماه معادل منفی ۲.۲ درصد بوده است. همچنین به میزان 0.3 درصد از سطح گوشت گوسفند کاسته شده است. علاوه بر کالاهای مورد اشاره در لیست تورم منفی، در تیرماه سالجاری تورم ماهانه برنج خارجی منفی 0.6 درصد، موز منفی 11.5درصد و سیب درختی زرد منفی ۲.2 درصد گزارش شده است.
همچنین بنابر اعلام مدیرکل هماهنگی خدمات بازرگانی شرکت بازرگانی هیچ کالای رسوب شدهای در بنادر موجود نیست و همه کالاهای اساسی به محض تخلیه مجوز ترخیص اخذ و به مقاصد استانی حمل میشود و در سه ماه گذشته، بیش از سه میلیون و ۳۶ هزار تن کالای اساسی در کشور حمل و جابجا شده است.
براساس بررسیهای صورت گرفته، در فصل بهار حدود ۶.۵ میلیون تن انواع کالای اساسی به ارزش بیش از۲میلیارد دلار وارد کشور شده است و امسال ۶۲۷ هزار تن انواع کالای اساسی از کشورهای مختلف سهم استانهای شرقی کشور بود که در بندر شهیدبهشتی چابهار به وسیله کشتیهای بزرگ، پهلوگیری و تخلیه شد.
بر اساس گزارش گزارش سازمان بنادر و دریانوردی طی سه ماه اول سال بیش از ۶.۶ میلیون تن کالاهای اساسی در بنادر کشور تخلیه شده است که ذرت و گندم به ترتیب با ۲.۶ و ۲.۱ میلیون تن بیشترین سهم از ورود کالاهای اساسی را به خود اختصاص دادهاند. در میان بنادر کشور بندر امام خمینی (ره) با ورود ۴.۱ میلیون تن کالاهای اساسی از نقش استراتژیکی در بین بنادر برخوردار بوده است و بندر چابهار به عنوان، تنها بندر اقیانوسی کشور با ۵۴۵ هزار تن تخلیه کالاهای اساسی نشان از ورود شناورهای حامل کالاهای اساسی به آن بندر و استفاده از ظرفیتهای ایجاد شده دارد. حدود ۳.۶ میلیون تن کالاهای اساسی نیز در بنادر کشور موجود است که بیشترین مقدار آن مربوط به ذرت با حدود ۱.۹ میلیون تن بوده و بندر امام خمینی (ره) بیشترین میزان موجودی کالاهای اساسی را به خود تخصیص داده است.
از دیگر فعالیت های دولت جهت تامین کالای اساسی، خرید تضمینی کالاهای اساسی برای حمایت از تولیدکننده، جلوگیری از نوسانهای شدید قیمت محصولات کشاورزی، ایجاد تعادل در نظام تولید و تنظیم بازار و جلوگیری از ضرر و زیان کشاورزان است که در سه ماه اول سال یک میلیون و 547 هزار تن گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران در نیمی از استانهای کشور خریداری شده و خرید تضمینی گندم تا پایان آبان ماه جاری ادامه خواهد یافت. همچنین طرح خرید تضمینی 90 هزار تن دانه روغنی کلزا به ارزش بیش از 4000 میلیارد ریال در 12 استان کشوردر حال اجرا است.
برای جلوگیری از تخلفات و نابسامانی های موجود در بازار، ستاد تنظیم بازار، کالاهای اساسی شامل جو، ذرت، برنج، روغن، دانههای روغنی و شکر که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد شدند را در اولویتهای بازرسی و نظارت قرار داده و با توجه به سوء استفاده برخی دلالان در ذخیرهسازی و احتکار کالاها، بازرسی و کنترل انبارها و ناامنسازی محلهای نگهداری غیرمجاز در اولویت قرار گرفته است.
عرضه کالاهای اساسی با قیمت مناسب از اهداف مهم دولت در راستای حمایت از قدرت خرید مردم بوده است، هر چند این مهم به دلیل تحریم ها، مشکلات بروز بیماری کووید - ۱۹ و برخی چالش های ساختاری در نظام توزیع با مشکلاتی همراه شد، اما دولت در تلاش است با برنامه ریزی و تقویت نظارت، کالاهای اساسی را با قیمت مناسب تامین کند. 5