فرمول خودمختاری قره باغ واقع‌بینانه‌ترین راه برای حل مشکل آذربایجان و ارمنستان است/ با ورود سازمان ملل به قضیه قره باغ، آتش‌بس اعلام می‌شود

«پیرمحمد ملازهی»، کارشناس مسائل غرب آسیا، در رابطه با منازعات و درگیری‌های اخیر شکل گرفته میان آذربایجان و ارمنستان به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: سابقه مسئله قره باغ به زمان اتحاد جماهیر شوروی باز می‌گردد. در آن زمان روس‌ها این منطقه را به عنوان یک منطقه خودمختار در درون آذربایجان اعلام کرده بودند اما بعد از فروپاشی شوروی بر سر قره باغ، درگیری پیش آمد و ارمنی‌ها تلاش کردند جمعیت مسلمان ترک تبار را از آن منطقه بیرون کنند و بر منطقه مسلط شوند، در نتیجه درگیری نظامی میان آذربایجان و ارمنستان رخ داد که آذربایجانی‌ها شکست خوردند و قره باغ و حدود 10 در صد از خاک خود را از دست دادند.

این تحلیل‌گر مسائل منطقه افزود: مضاف بر درگیری میان دو کشور، موضع‌گیری کشورهای منطقه هم به حجم این بحران افزوده و ایجاد ثبات در این منطقه، براساس گفتگو را با مشکل مواجه کرده است.

ملازهی با اشاره به اینکه اختلافات میان آذربایجان و ارمنستان، بستر نفوذ بیشتر اسرائیل در منطقه را فراهم کرده است، تصریح کرد: در این فضای تنش آمیز میان آذربایجان و ارمنستان، اسرائیل با نزدیک شدن به آذربایجان در تلاش است که ایران را در محاصره همسایگان خود قرار دهد. در حقیقت اسرائیل بر روی افزایش روابط خود با کشورهای همسایه ایران، سرمایه‌گذاری کلان کرده است و بر همین اساس از فضای به وجود آمده، برای افزایش حضور خود در آذربایجان و ارمنستان استفاده می‌کند.

این کارشناس غرب آسیا ضمن تاکید بر اینکه تدابیر گروه مینسک برای حل قضیه قره باغ به بن بست رسیده است و وقت آن رسیده که این مسئله در قالب گروه 3+3، متشکل از ایران، ترکیه و روسیه از طرفی و آذربایجان، ارمنستان و گرجستان از طرف دیگر مورد بررسی قرار بگیرد، اظهار کرد: ضمن اینکه چنین جمعی می‌تواند در حل مسئله قره باغ نقش‌آفرینی کند اما توجه به این نکته هم حائز اهمیت است که اردوغان، در قضیه قره باغ نگاه عثمانی‌گرایی دارد. کمااینکه حمایت ترکیه از آذربایجان احتمال حضور نیروهای ترکیه در آذربایجان را هم تقویت می‌کند.

ملازهی با اشاره به موضع ایران در برابر مسئله آذربایجان و ارمنستان خاطرنشان کرد:  ایران با هر دو کشور،  ارمنستان و آذربایجان رابطه دارد و سیاست رسمی ایران بر این است که نگاه متوازن به هر دو کشور، داشته باشد.

این تحلیل‌گر مسائل منطقه درخصوص راه حل منازعات و درگیری‌ها میان ارمنستان و آذربایجان ادامه داد: پیشنهاد ارمنستان برای حل این مسئله، برگزاری رفراندوم است که آذربایجان با آن مخالفت کرد. در مقابل آذربایجان پیشنهاد خروج نیروهای ارمنی از آذربایجان را داد که این هم با مخالفت ارمنستان، روبرو شد. در هر صورت راه حل مشکلات ارمنستان و آذربایجان نظامی نیست و طرفین باید بتوانند از طریق راهکار سیاسی به توافق برسند. به نظر می‌رسد فرمول خودمختاری منطقه قره باغ واقع‌بینانه‌ترین راه برای حل این مشکل است.

ملازهی در پاسخ به اینکه با توجه به شواهد جنگ میان آذربایجان رو به وخامت خواهد گذاشت و یا به زودی فروکش می‌کند؟ یادآور شد: در حال حاضر شرایط به گونه‌ای نیست که این منازعات به جنگی تمام عیار تبدیل شود. در نهایت با ورود سازمان ملل به این قضیه، آتش بس اعلام می‌شود اما این آتش بس به معنای حل مشکل نیست و به نظر می‌رسد که در مقطع دیگری این مشکل سر باز ‌کند.3