شکست تاریخی واشنگتن در ۲۷ مهرماه/ دستاوردی در آستانه تحقق

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ حدود سه روز دیگر تا برداشتن سایه ده ساله تحریم تسلیحاتی از سر ایران باقی مانده است؛ تحریمی که در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت قرار است، رفع شود. اخیرا «سعید خطیب زاده»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، با اعلام این خبر که ۲۷ مهر ماه به صورت خودکار محدودیت‌های تسیحاتی برداشته می‌شود،  گفته است: «۲۷ مهرماه محدودیت های تسلیحاتی مندرج در قطعنامه 2231 ساعت ۳:۳۰ بامداد ملغی می‌شود اتفاقی که پنج سال بعد از تصویب برجام، رخ می‌دهد و هفته بعد نیز پنجمین سالگرد تصویب برجام است. در ۲۷ مهرماه، هم مجوزخواهی صادرات و واردات تسلیحاتی ملغی شده و هم محدودیت سفر ۲۳ شخصیت حقوقی هم رفع می‌شود.» 

در این راستا طی ماه‎های اخیر، هر چند ایالات متحده آمریکا برای تشدید تحریم‌های ایران، به مکانیسم ماشه متوسل شد اما نه اروپا و نه روسیه و چین و دیگر اعضای شورای امنیت این اقدام آمریکا را به رسمیت نشناختند. در این شرایط با پایان تحریم تسلیحاتی، ایران می‌تواند وارد مبادلات تسلیحاتی با دیگر کشور‌ها شود.

بنابراین رفع تحریم تسلیحاتی در حالی به نقطه پایان خود رسیده که به گفته حسن روحانی، رئیس‌جمهور، «ایران پس از ده سال تحریم ظالمانه تسلیحاتی،  یک شنبه آینده شاهد موفقیت دیگری براساس برجام خواهد بود؛ این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که ایران 4 سال بر سر این موضوع با آمریکا جنگیده و این به افتخار ایستادگی مردم و تلاش دیپلمات‌های ایرانی است؛ برخی می‌گویند برجام چه کار کرده؟! از روز یکشنبه می‌توانیم اسلحه بخریم و بفروشیم البته برخی مواقع صبر لازم است تا به همه نکات، مورد نظر برسیم.»

پایان تحریم تسلیحاتی ایران در بامداد 27 مهرماه سال جاری که از مدت‌ها پیش موجب هراس آمریکا، اسرائیل به ویژه برخی متحدان عربی‌اش در منطقه شده، به باور بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی به واسطه تلاش‌های ایران به ویژه رایزنی‌های دیپلماتیک آن هم در قالب برجام، حاصل شده است.

در این ارتباط «حسن بهشتی پور»، تحلیلگر مسائل بین‌الملل، به خبرنگار سیاسی برنا می‌گوید: «در ماجرای قطعنامه ضدایرانی، آمریکا که با همه امکاناتش وارد شده تا این قطعنامه را به تصویب برساند نه تنها با مخالفت چین و روسیه مواجه شد بلکه با رأی ممتنع 11 کشور روبرو شد؛ این نکته برای کسانی که در روابط بین‌الملل و حقوق‌ بین‌الملل کار می کنند، بسیار حائز اهمیت است. از این منظر که یک قدرت سلطه‌گری مانند آمریکا با این همه نفوذش وقتی که ایران مسیر درست و منطقی را انتخاب می‌کند، دچار انزوا می‌شود از این رو، این تدبیر دیپلماسی است که می‌تواند از حقوق بین‌الملل استفاده کند و قدرتی مثل آمریکا را در انزوا قرار دهد؛ اینها حاصل یک سری اقدامات و تلاش‌ها بوده که به صورت اتفاقی، رخ نداده است.»

بهشتی پور با بیان اینکه همواره مخالفان برجام بر بُعد اقتصادی برجام تاکید کرده‌اند و سایر جنبه‌های برجام را فراموش کرده‌اند، می‌افزاید: «در واقع برجام دارای ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، امنیتی و نظامی است اما چیزی که برای مردم ملموس است، مسأله اقتصادی است؛ عمدتا مخالفین برجام روی مسایل اقتصادی مانور می‌دادند یا  عمدا سایر جنبه‌ها را نادیده می‌گرفتند در حالی که جنبه‌های حقوقی این سند حائز اهمیت است که یک مورد آن، مسأله لغو تحریم‌های تسلیحاتی است.»

همچنین «مرتضی مکی»، دیگر تحلیلگر مسائل بین‌الملل، با اشاره به اینکه پایان تحریم تسلیحاتی، نتیجه برجام و صبر استراتژیک ایران است، به خبرنگار سیاسی برنا گفت: «نتیجه این صبر استراتژیک اگرچه مشکلات اقتصادی بسیاری را برای ایران به همراه آورد اما در نتیجه دستاوردهایی را هم برای جمهوری اسلامی داشت که همان لغو، تحریم های تسلیحاتی ایران است. یقینا گام های بعدی اجرای توافقنامه برجام می‌تواند با درایت، مدیریت و تدبیر جمهوری اسلامی مانع اجرایی شدن اجماع آمریکا علیه ایران شود.»

این تحلیلگر با اشاره به منتقدان برجام عنوان کرد: «کسانی که می‌گویند برجام هیچ دستاوردی نداشته و هیچ خروجی نداشته، هیچ گاه گزینه دیگری را معرفی نمی‌کنند که اگر برجام نبود چه اتفاقی رخ می‌داد. برجام در شرایط خلأ جهانی امضاء شده است. قبل از برجام، ایران ذیل منشور هفتم سازمان ملل قرار داشت و شش قطعنامه تحریمی بزرگ علیه ایران، توسط همه اعضای شورای امنیت به تصویب رسیده بود و تقریبا یک بن بست سیاسی و اقتصادی و پولی و مالی در عرصه جهانی برای ایران، ایجاد شده بود.»

به گفته مرتضی مکی؛ «ادامه سیاست صبر استراتژیک ایران و رایزنی ها و تلاش های دیپلماتیک ایران می تواند در آینده، مسیر روشنی را برای ایران در راستای خروج از تحریم های آمریکا بردارد.»

«دیاکو حسینی»، تحلیلگر ارشد مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری، نیز با اشاره به پایان تحریم تسلیحاتی ایران طی روزهای آینده و همچنین تلاش های ایران در این سال ها به خبرنگار سیاسی برنا گفت: «این حق طبیعی و غیرقابل نقض ایران است که بتواند بعد از 27 مهر ماه، مطابق قطعنامه 2231 تسلیحات مورد نیاز را خریداری کند و یا به فروش تسلیحات، اقدام کند.»

او می‌افزاید: «با توجه به اینکه تحریم‌های تسلیحاتی ایران در حال لغو شدن است و آمریکا با همه تلاش هایی که متحمل شد، قادر نبود تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند اما با این حال، آنچه در عمل اتفاق افتاده، این است که آمریکا به طور یکجانبه در حال تلاش است که تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کند. بنابراین ممکن است ایران در معرض چالش جدید قرار بگیرد و آمریکا به صورت یکجانبه و غیرقانونی، چه فروش و چه خرید تسلیحات توسط ایران و به سمت ایران را محدود کند و رفتارهایی را در هفته آینده نشان دهد که می‌تواند، بسیار خطرناک باشد.»

این اظهارات در حالی است که برخی رسانه‌ها و شخصیت‌های سیاسی واکنش مثبتی به لغو تحریم تسیلحاتی ایران و شکست آمریکا در این خصوص نشان داده‌اند.

به نوشته خبرگزاری فرانسه؛ «بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که مهر تاییدی بر توافق بین المللی هسته ای ایران (برجام) ژوئیه ۲۰۱۵ است؛ تحریم ایران در خصوص ممنوعیت فروش سلاح و تجهیزات نظامی سنگین؛ در ۱۸ اکتبر (۲۷ مهر) لغو خواهد شد.»

شبکه رادیو و تلویزیونی "آر. تی. بی. اف " بلژیک نیز با اعلام پایان تحریم های تسلیحاتی ایران در ۱۸ اکتبر (۲۷ مهر) گزارش داد: «ایران همیشه اعلام کرده که به دنبال دستیابی به سلاح هسته ای نیست؛ توافق نامه وین، لغو تحریم های بین المللی را که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داده بود در ازای تضمین های تأیید شده از سوی سازمان ملل متحد در ارتباط با ماهیت صرفا صلح آمیز فعالیت های هسته ای ایران، پیش بینی کرده است.

همچنین نشریه فرانسوی «لوریان لوژور» در بخشی از گزارش خود با عنوان «روسیاهی حداکثری» نوشت: رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، با اشاره به تحریم های اعلام شده از سوی واشنگتن علیه بانک های ایرانی در سخنرانی خود تاکید کردند "این تحریم های خباثت‌آمیز [آمریکا]، جنایت است به معنای واقعی کلمه؛ حالا ما مقاومت می کنیم، ما می‌ایستیم و ان‌شاءالله این فشار حداکثری او به روسیاهی حدّاکثری آمریکا منتهی خواهد شد؛ این کار را ما خواهیم کرد به توفیق الهی و او را پشیمان می کنیم. »

همچنین میخاییل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین، نیز اعلام کرد: «همه تلاش‌های آمریکا برای ادامه تحریم تسلیحاتی ایران شکست خورده است و در آینده نیز، بی‌نتیجه خواهد ماند.»

گفتنی است، پس از پیروزی انقلاب، آمریکا تاکنون تحریم‌های متعددی علیه ایران وضع کرده که حاکی از ممنوعیت فروش سلاح و تجهیزات نظامی به ایران بود. این تحریم‌ها در دوران جنگ ایران و عراق نیز ادامه داشت و سایر کشورهای جهان هم از شرق و غرب، از فروش سلاح به ایران خودداری می‌کردند،  این تحریم‌های در دوره‌های مختلف تاکنون فراز و فرود بسیاری داشته است.

در واقع در گذشته قطعنامه‌ها علیه ایران به ‌اتفاق آراء تصویب می‌شد اما قطعنامه‌ی ۲۲۳۱ که متعهد به رفع همه تحریم‌های قطعنامه‌های پیشین است، نیز به‌ اتفاق آرا تصویب شد. با تدابیر سازنده تیم دیپلماسی ایران در این زمینه و با پایبندی ایران به تعهدات برجامی‌اش، این‌بار موضع آمریکاست که منزوی شده و کشورهای عضو شورای امنیت، به اتفاق هم، حامی برجام و مخالف تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران هستند. 6