تبریزی پس از ۱۱ سال وارد ساتبیز شد

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، در حراج «هنر قرن بیستم خاورمیانه» ساتبیز که به دلیل شیوع ویروس کرونا از ۲۰ تا ۲۷ اکتبر (۲۹ مهر تا ۶ آبان) به صورت آنلاین برگزار می‌شود، بیش از ۱۰۰ اثر از هنرمندان مطرح منطقه به فروش گذاشته می‌شود که از آن جمله می‌توان به یکی از آثار کمتر دیده شده از صادق تبریزی اشاره کرد. این اثر که «لیلی و مجنون» نام دارد و ابعاد آن 60 در 80 سانتی متر است، سال 1338 کشیده شده و قیمتی تخمینی بین 3 تا 4 هزار پوند برای آن در نظر گرفته شده است.

صادق تبریزی در حالی پاییز سال 96 در سن 79 سالگی در لندن بدرود حیات گفت که طی سه سال فقدانش به انحاء مختلف شاهد تلاش برای تمدید یاد و نام او در حراج‌ها و نمایشگاه‌های مختلف بوده‌ایم؛ هنرمندی که هر چند پیش از مرگش قدْر ندید، ولی در سومین سال رفتنش بر صدر نشسته و آثارش خصوصاً در حراج‌ها خواهان زیادی پیدا کرده. سال 2016 اثری از او به کریستیز دوبی راه یافت و سه دوره هم در حراج تهران خوش درخشید.

مهرداد فلاح ـ نقاش ونماینده هنری خانواده تبریزی– درباره حراج پیشِ روی ساتبیز گفت: «آخرین بار سال 2009 بود که اثری از زنده یاد تبریزی به حراج ساتبیز راه یافت. با توجه به اتفاقات خوبی که برای آثار تبریزی در حراج‌های اخیر در تهران و لندن افتاده، راه یابی مجدد اثری از این هنرمند به حراج ساتبیز اهمیت بسزایی دارد.» فلاح درباره اثر تبریزی در این حراج اضافه کرد: «لیلی و مجنون اثر فوق العاده ای است مربوط به سال 1338 که جزو دوره کارهای انتزاعی تبریزی محسوب می‌شود. مرحوم تبریزی در تمام دوره‌های کاری‌اش از المان مهرهایش استفاده کرده که در این اثر هم از المان مهر استفاده شده است. من فکر می‌کنم بعد از سالیان، به خاطر کم بودن آثار تبریزی در بازار هنر، عرضه این اثر در حراج ساتبیز اتفاق مهمی است.»

فلاح با اشاره به دوران سخت کرونا که دیوار گالری‌ها از آثارهنری خالی شده و سایه تحریم بر سر کشورمان سنگینی می‌کند، گفت: «در این شرایطِ سخت جای خرسندی دارد که هنر دوستان خارج از کشور همچنان از هنر ایران حمایت می‌کنند و با برگزاری حراج‌های آنلاین و خرید و فروش آثار ایرانی، چرخ هنرهای تجسمی را به گردش در می‌آورند.»

به اعتقاد این نقاش، «هنردوستان خارج از کشور در حالی همچنان حمایت از هنرمندان مکتب سقاخانه را سر لوحه برنامه‌های خود دارند که در داخل ایران بهایی به هنرهای تجسمی داده نمی‌شود. هنرهای تجسمی در ایران مورد بی مهری قرار گرفته و حالِ خوشی ندارد. خوشبختانه مکتب سقاخانه پس از گذشت نیم قرن از پیدایش، همچنان جایگاه ویژه‌ای خارج از مرزهای ایران دارد و هنوز هنرهای سنتی که مدرن شده‌اند مورد توجه خریداران و مجموعه داران و علاقه مندان هنر ایران هستند.»

فلاح عرضه آثار این هنرمند پیشگام را در حراج‌ها و نمایشگاه‌های خارج از کشور تلاشی برای تمدید یاد و نام پیشگام مکتب سقاخانه می‌داند. به اعتقاد او تبریزی در این سال‌ها نشان داده که پتانسیل این را دارد که قیمت آثارش بالا رود و این آثار مسیر خوبی را هم طی می‌کند. همچنین با اقدامات خانواده و همکاری گالری داران دست جاعلان از آثار این هنرمند کوتاه شده است.

 در حراج پیشِ روی «هنر قرن بیستم خاورمیانه» ساتبیز، در کنار تبریزی آثاری از سهراب سپهری، مسعود عربشاهی، بهمن محصص، فرامرز پیلارام ، حسن قائمی و فریدون رحیمی آسا هم عرضه خواهد شد. اثر بهمن محصص که Personaggio I نام دارد، سال ۱۹۶۸ میلادی کشیده شده و قیمت تخمینی این تابلو چیزی بین ۷۰ تا ۹۰ هزار پوند برآورد می‌شود. اثر بی‌عنوان پیلارام هم که با استفاده از رنگ متالیک، جوهر، مداد و گواش روی کاغذ کشیده شده بین ۶۰ تا ۸۰ هزار پوند برآورد قیمت شده است.

صادق تبریزی نخستین بار سال 1338 نقاشی خط را روی یک پنل سرامیکی کار کرد و به گواه برخی کارشناسان و منتقدان کار این هنرمند روی این پنل سرامیکی، نخستین اثر نقاشی خط است که کلماتش به قصد خوانده شدن نوشته نشده است. تبریزی اوایل دهه ۱۳۴۰ نزد استاد علی اکبر کاوه خوشنویسی را فراگرفت و پس از آن همزمان با رواج مکتب سقاخانه در میان شماری از هنرمندان، به سبک نقاشی- خط روی آورد. او در کنار پرویز تناولی، حسین زنده‌رودی، فرامرز پیلارام، مسعود عربشاهی و منصور قندریز از پیشگامان مکتب سقاخانه است؛ مکتبی که ریشه در مکتب‌های قدیمی و میراث فرهنگی ایران داشت و قرار بود پلی میان سنت و دنیای نو بنا کند.

آخرین نمایشگاه این هنرمند ایرانی بهمن 98 در حالی در گالری سهراب برگزار شد که این گالری میزبان آثاری از تمام دوره‌های کاری او شد؛ نمایشگاهی از دوره‌های مختلف کاری تبریزی حدفاصل سال‌های 1338 تا 1392 شامل نقاشی خط‌ها، کارهای فیگوراتیو و فیگوراتیو مدرن و مینیاتور مدرن برای آشنایی مخاطبان و هنردوستان و دانشجویان با هنرمندی که زندگی پرماجرا و پرفراز و نشیبی داشت؛ شبیه خطوط سرکش، سحرآمیز و کوبنده نقاشی‌هایش.

گفتنی است حراج پیشین ساتبیز که از ۲۷ تا ۳۱ مارس 2020 (۸ تا ۱۲ فروردین 99) به دلیل شیوع ویروس کرونا در لندن به صورت آنلاین برگزار شد، فروشی بیش از ۲ میلیون پوند را ثبت کرد.