شاه کلید توسعه ارتباطات بازرگانی ایران و آلمان در دستان نمایندگان جدید اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، اتاق های مشترک بازرگانی، مؤسسه هایی عمومی، غیردولتی ، غیر انتفاعی و وابسته به اتاق ایران هستند که برای توسعه روابط اقتصادی در همه بخش‌های صنعتی، بازرگانی، معدنی، کشاورزی و خدمات و تشویق مبادلات و سرمایه گذاری های دو جانبه بین ایران و کشور هدف تأسیس می شوند.

در سال 1354 و با توجه حجم بالای تجاری میان دو کشور ایران و آلمان ، اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان با هدف سهولت دسترسی به اتاق‌های بازرگانی و صنایع و اتحادیه‌های آلمان در تهران تاسیس شد. به این ترتیب بازرگانان ایرانی و تجار آلمانی می‌توانستند مستقیم با تهران از طریق اتاق در تماس باشند. 

امروزه این اتاق بازرگانی مشترک بیش از 2 هزار و 600 عضو در ایران و آلمان دارد و تنها اتاق مشترکی است که حتی در زمان تحریم ایران نیز به فعالیت‌های خود ادامه داده است.

اهمیت هیات رییسه این اتاق مشترک در آنجاست که این هیات خط‌ مشی اداره اتاق را ترسیم کرده و ارتباط مستمر با مسوولان، کارآفرینان و بازرگانان ایرانی و آلمانی را تضمین می‌کند. 

در شرایط کنونی که ایران همچنان مورد تهدید و تحریم‌های ایالات متحده امریکاست، حفظ و گسترش ارتباط با اتحادیه اروپا و بالخص آلمان برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است و حضور یک گروه متخصص و فعال در هیات رییسه اتاق ایران و آلمان به استحکام این ارتباط کمک بسیاری می‌کند. 

*اما این اتاق اکنون تا چه حد توانسته به کمک رفع این موانع بیاید؟

عباسعلی قصایی رییس هیات مدیره اتاق ایران و آلمان نقش این اتاق را در توسعه گسترش روابط اقتصادی و صنعتی میان ایران و آلمان بسیار مفید دانست و اظهار کرد: اصولا اتاق های بازرگانی مشترک ایران و آلمان با کشورهای خارج  از آلمان شبکه ای قوی را تشکیل داده اند که موجب برقراری ارتباط قوی تجاری و صنعتی با همه کشورهای بیرون آلمان می شود.

وی با اشاره به پایه گذاری اتاق ایران و آلمان در  45 سال پیش اظهار کرد: در واقع این اتاق  با اساسنامه مصوب خود ،امروز بیش از2500 عضو دارد که اکثر این اعضا صاحبان صنایع با ارتباطات تجاری قوی در زمینه های صادرات و واردات هستند.

قصایی با بیان اینکه این اتاق و حتی شبکه های گسترده اتاق مشترک ایران و آلمان ارتباطی بسیار قوی میان دو کشور به وجود می آورند تصریح کرد: ارتباطات توسط این اتاق بسیار روان و مفیدبوده و برعکس اتاق های بازرگانی دیگر این اتاق فعال است 

رییس هیات مدیره اتاق ایران و آلمان نقش اتاق ایران و آلمان در رونق اقتصادی ایران و آلمان بسیار مهمی خواند و گفت: در سالهای گذشته به دلیل وجود تحریم های تحمیلی امریکا بر ایران ،شرکت های آلمانی که تجارت های زیادی با کشور امریکا داشتند از ترس اینکه توسط این کشور دچار تحریم نشوند ایران را ترک کردند  که این امر سبب کم شدن ارتباط اقتصادی میان ایران و آلمان در چند سال اخیر شد.

وی افزود: در این راستا اتاق ایران و آلمان بسیار حمایتگر ودر عین حال برای شرکت های ایرانی بسیار مفید بوده و شرکت های ایرانی توانستند در آلمان جای پایی برای خود درست کرده و یا شرکتی را ثبت کنند و حتی در سال 2019صادرات المان به ایران حدود 1میلیارد یورو بود و در 9ماهه امسال( 2020) این عدد به 1.5 میلیارد یورو رسید وصادرات ایران به آلمان نیز ¼ این عدد بود که بیشتر متشکل از مواد غذایی و پتروشیمی بود.

وی دستاورد اخیر این اتاق را اینگونه خواند: ارتباط قوی میان اقتصاد ایران و المان از بارزترین نکات مثبت این اتاق است به شرط اینکه شرایط برجام مجددا محیا شود تا شرکت های آلمانی علاقمند بتوانند در ایران سرمایه گذاری کنند.

بوطاق خانبوداغی  نایب رییس اتاق ایران و آلمان با اشاره به نقش کمرنگ اعضای هیات رییسه این اتاق در تعامل با اعضا گفت: با وجود اینکه اعضای هیات رییسه اتاق ایران و آلمان می توانستند با نشست هایی  به درد و دل اعضای این اتاق گوش دهد ، از اینکار امتناع ورزید؛ درحالیکه این اتاق در گذشته حتی در زمان جنگ ایران و آلمان نیز بسیار فعال بود و همین امر سبب مورد توجه واقع شدن آن شد؛ درواقع در دوران سختی ها است که می توان توانایی ها را نشان داد .

این نایب رییس اتاق نیز با انتقاد از عملکرد هیات رییسه اتاق تصریح کرد: از آنجا که مدیریت اتاق ایران و آلمان زیر نظر هیات رییسه  آن است و هیات رییسه  مکلف به رسیدگی  عملکرد مدیریت آن است، اما چون این هیات رییسه از وقت کافی برخوردار نبوده و فعال نیست، طبیعتا مدیرعامل نیز کار را به سادگی پنداشته و عملکرد خوبی ارایه نمی کند. 

*با نگاهی به دیگر اتاق های مشترک بازرگانی ، رفت و آمد و مراودات سفرا و رایزن های اقتصادی با اعضا به وضوح دیده می شود ، اما آیا این امر در اتاق ایران و آلمان نیز به چشم میخورد؟ آیا عدم پویایی یک اتاق از نقاط ضعف آن قلمداد نمی شود؟ حال راهکار چیست؟

خانبوداغی در اینباره گفت: اتاق تشکلی است که پارلمان بخش خصوصی به شمار می رود و باید انقدر فعال باشد که با کمک بخش اقتصادی و بخش فرهنگی سفارت و سفیر زمان، اقدام به حل مشکلات اعضا کرده و برای آنها راهکار ارایه دهد.سستی این ارتباطات و عدم همکاری اتاق با اعضا سبب نادیده گرفته شدن توان ایرانی در ارتباط با طرف آلمانی می شود و این برداشت را در آنها به وجود می آورد که ایرانی ها ضعیف عمل می کنند که این مهم نیازمند آن است که توانمندیهای ما به آلمانی ها نشان داده شود و اتاق ایران و آلمان در این مورد قدمی بر دارد که در سالهای اخیر کم کاری این اتاق در حوزه فرهنگی اقتصادی و سیاسی غیرقابل انکار است.

وی بااشاره به انتخابات 3ساله اتاق ایران وآلمان اظهار کرد: این انتخابات هر سه سال یکبار انجام شده به مکانی برای جابجایی افراد مبدل شده که هر بار هیات رییسه  خاصی به آن وارد شده و فقط افراد در آن جابجا می شوند و به نوعی فرصتی در اختیار جوانها و اعضا قرار نمی گیرد و با وجود ظرفیت بالا در آن هم افزایی وجود ندارد .و افرادی که در راس قرار می گیرند از انگیزه و هدف لازم برخوردار نیستند. 

خانبوداغی درباره اقدامات اتاق ایران و آلمان در زمان تحریم گفت: در حوزه مبارزه با تحریم های امریکا کارهای بسیاری میشد انجام داد؛ یکی از این کارهای تاثیر گذار که من همیشه بر آن تاکید کرده ام این بوده که راه توسعه اقتصادی و سیاسی از طریق مسیر  توسعه علمی  فرهنگی می گذرد و ما می توانیم با برقرای ارتباط با مدارس فنی و حرفه ای آلمان و با تورهای مختلف ، نخبه های مهارتی  خود را به سمت  آموزش مناسب هدایت کنیم.

ورود هیات های تجاری پس از برجام توسط اتاق ایران و آلمان تا چه حد مانا بود؟

سعید روشنی عضو هیات رئیسه و خزانه‌دار فعلی اتاق در گروه صنعت و تجارت؛ با بیان اینکه پس از برجام هیات های تجاری فراوانی را توسط اتاق بازرگانی  ایران و آلمان  به ایران آوردیم گفت:  برقراری ارتباط میان تجار دو کشور از جمله وظایف ماست و به عبارتی ما درگاهی برای تجارت و ارتباطات میان ایران و المان به شمارمی آییم که به واسطه نهادهای عالی موجود همچون سفارت خانه ها و غیره در شرایط عادی نقش بسیار خوبی می توانیم ایفا کنیم اما اکنون با وجود تحریم ها دستمان بسته است .

وی افزود: همه چیز به ارتباطات بستگی دارد و هرچقدر ارتباطات قوی تر باشد به طبع رونق اقتصادی نیز بیشتر خواهد بود در بحث تحریم های امریکا ما دستمان بسته بود و به لحاظ غیررسمی می توانستیم به اعضا بگوییم از چه راه هایی استفاده کنند اما به لحاظ رسمی وقتی بانک های اروپا بسته هستند و حساب ها را بلوکه میکنند پیشبرد راه کار سختی است.

روشنی با انتقاداز تصویب نشدن  لوایح FATF  توسط  ایران گفت: این اتفاق باعث شد شرایط ارتباطات بانکی ما بدتر نیز شود.چرا که به دلیل مشکلات تصویب نشدن این لوایح با وجود رییس جمهوری همچون بایدن در کاخ سفید هم به لحاظ روابط بانکی به مشکل میخوریم چرا که همچنان FATF مشکلات خود را دارد.

وی ادامه داد: با شرایط موجود ایران امروز در دید بانک های  جهانی هم  سطح کره شمالی است و هر یک یورویی که در قالب پول وارد بانکهای دنیا کند مسدود می شود.

عضو هیات رئیسه اتاق ایران و آلمان از جمله نقاط مثبت این  اتاق را استقلال آن خواند و گفت: ما یک نهاد مستقل هستیم که نه از طرف المان و نه از ایران هیچ تسلطی بر ما نیست حتی همانگونه که شما در ایران هم مشاهده می کنید اتاق های بازرگانی ما همه نیمه دولتی هستند و علی رغم اینکه نام خود را پارلمان خصوصی می گذارند اما عملا خصوصی نبوده و ازسوی دولت بسیار تاثیرپذیر هستند.

وی افزود: ولیکن در هیات رییسه ما هیچ وزیری نیست و همه از بخش خصوصی هستند که اینها نقاط قوت ماست چرا که زمانی که ما مستقل هستیم قدرت بیان حرفها و انجام کارهای زیادی را داریم در صورتیکه حتی این وابستگی به هر طرف حتی طرف آلمانی هم اجازه نمی دهد که بدرستی بتواند سخن بگوید.

خزانه‌دار فعلی اتاق در گروه صنعت و تجارت با بیان نقاط ضعف اتاق ایران و آلمان ادامه داد: از انجا که ما نهاد هستیم ، در صورت نداشتن هیات رییسه منسجم ، عملا از کارایی خوبی برخوردار نخواهیم بود و در حال حاضر چالشهایی وجود دارد که قابل رفع هستند که  از ان جمله می توان به ضعیف بودن شفافیت اتاق اشاره کرد.این اتاق ارتباطش با اعضا را ضعیف کرده که بخشی از این اتفاق ناشی از تحریم ها وبخشی دیگر نیز قابل تصحیح است .

وی افزود: وقتی می گوییم تاثیرگذاری و وابستگی به جای دیگری نداریم  منظور این نیست که به اعضای خود وابستگی نداریم و اعضای هیات رییسه  باید همیشه وقت کافی برای اعضا داشته باشند که متاسفانه رییس فعلی با وجود اینکه انسان بسیار محترمی است اما وقت زیادی برای کار ندارد و نمیتواند به خوبی عمل کند.

روشنی با بیان اینکه ارتباطات اتاق یک انقلاب و یک جنگی همچون تحریم ها را پشت سر گذاشته خاطرنشان کرد: این اتاق این مشکلات را پشت سرگذاشته وهمچنان باقی مانده و این باعث شده چه به لحاظ فرهنگی و چه به لحاظ بازرگانی، چه سیاسی و چه فرهنگی پایگاهی برای ارتباطات دو کشور باشد که امیدواریم این ارتباطات به همین صورت بماند.

وی افزود:یکی از چالشهای موجود این است که اتاق بازرگانی ایران و اتاق بازرگانی المان ما را تحت فشار قرار می دهند که این اعمال فشار برای این است که ما تغییراتی در اساسنامه ایجاد کنیم و نقش انها در اتاق بازرگانی  ایران و المان افزایش دهیم و از ما سهم میخواهند که این برای اتاق اصلا خوب نیست و اگر هیات رییسه قاطع نباشد و در مقابل آنها ایستادگی نکند و کم بیاورد اتاق تقریبا از دست می رود که این کاری است که اتاق ایران با فشارهایی که می آورد در حال انجام ان است و این چالش بسیار بزرگی است چرا که اگر اتاق استقلال خود را از دست داده و می توان گفت که دیگر چیزی از آن باقی نخواهد ماند و به یک نهاد نیمه دولتی با کنترل از بالا تبدیل خواهد شد.

وی  با اشاره به دیگر نقطه مثبت اتاق عنوان کرد: یکی دیگر از  نقاط مثبت  اتاق این است که اساسنامه آن به خوبی نوشته شده است و از سیستم خود کنترلی خوبی برخوردار است.

کامران رضایی عضو هیات رییسه اتاق صنایع و بازرگانی ایران و آلمان درباره اینکه آیا این اتاق توانسته نقشی در رونق اقتصادی داشتت باشدیا خیر گفت: اتاق صنایع و بازرگانی ایران و آلمان قدیمی ترین اتاق مشترک ایران ‌‌و یک کشور دیگر است که در طی حیات ۴۵ ساله خود، خدمات گسترده ای را به سازمان های ایرانی و آلمانی در راستای منافع دو کشور و رشد روابط اقتصادی، صنعتی و فرهنگی ارائه کرده  است که این نقش آفرینی وابسته به شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و تابعی از این شرایط رقم می خورد.

وی با اشاره به تاثیر این اتاق  در زمان مبارزه با تحریم های آمریکا اظهار کرد: بدیهی است تا آنجا که امکان پذیر باشد، تشکل های اینگونه می توانند تاثیر مناسبی برای برقرار ماندن ارتباطات و پایداری روابط کشور ها داشته باشند، اما هیچ نهادی از این دست نمی تواند تحریم های یک کشور علیه کشور دیگر را مرتفع سازد، چرا که موضوع حاکمیتی مطرح است. 

این عضو هیات رییسه نقاط ضعف اتاق ایران و آلمان را اینگونه عنوان کرد: اتاق صنایع و بازرگانی ایران و آلمان بر اساس قواعد دو کشور ایران و آلمان و اساسنامه مستقل عمل می کند و از یک ساختار سازمانی به روز بهره مند است. مدیر عامل از آلمان معرفی و به تصویب دوازده نفر هیات رئیسه منتخب توسط مجمع می رسد.

وی مهم‌ترین دستاوردهای هیات رئیسه در سه سال گذشته را اینگونه عنوان کرد: رفع اختلاف ها پیش آمده قبلی با اتاق صنایع آلمان در برلین، تثبیت مدیر عامل آلمانی معرفی شده، سازماندهی مجدد فرایندهای اتاق ایران و المان با ساختار مدیریت جدید،رفع پاره ای اختلافات در اساسنامه با اتاق صنایع ایران سازماندهی ارتباطات گسترده اقتصادی، صنعتی و فرهنگی بین دو کشور ایران و آلمان.

*مطالعه و بررسی بمنظور فراهم کردن زمینه های لازم برای سرمایه گذاری صنعتی، بازرگانی ،معدنی و کشاورزی دو کشور از جمله اهم وظایف اتاق های مشترک است، اما اتاق ایران و آلمان در سال های گذشته تا چه حد توانسته به این مهم جامه عمل بپوشاند؟

سیف الله نیک نامی فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان با گلایه از کم کاری این اتاق در بوجود آوردن فضای ارتباطی مناسب برای اعضا عنوان کرد: این اتاق با وجود اینکه در سالیان گذشته می توانسته فضای بسیار خوبی را حتی برای شرکت های کوچک و متوسط ایجاد کرده و مسیری برای ارتباط افراد ایرانی با آلمانی باشد، که البته در این دوره سیستم CRM  بدرستی مستقر شده ، اما متاسفانه در پایش و تحلیل شبکه هوشمند ارتباطات سازمانی BRM چه در داخل و چه در خارج  برای اعضا در صورتی که می توانسته،  ولی به خوبی عمل نکرده است و صرفا اطلاعات اعضا را برای امور ستادی استفاده می کند.

وی افزود: علی رغم دارا بودن اعضا از حقوق رده بندی مناسب، اما این طبقه بندی در اختیار آنها قرار نگرفته و اعضا تنها مجبور به پرداخت به موقع حق عضویت خود هستند واینکه در قبال این هزینه چه خدماتی را دریافت می کنند سوالی است که اتاق تا کنون به آن پاسخگو نبوده است.

نیک نامی  با انتقاد از نگاه عوام رعیتی موجود در اتاق ایران و آلمان بیان کرد: با وجود اینکه  اعضای اتاق، مالکین و صاحبین آن به شمار می روند اما متاسفانه هیات رییسه و سیستم مدیریتی اتاق آنگونه که در خور شان اعضاست با آنها رفتار نکرده و سرویس و خدماتی ارایه نمی دهد.

وی افزود: این اتاق حتی از کوچکترین امتیازمانند تسهیلگری در امور ویزا و یا رده بندی تجار و صنعتگران در رده های مختلف برای ورود بهتر اعضا به سفارت نیز کم کاری کرده است. متاسفانه مدیریت این اتاق نتوانسته است ارتباطات خوبی میان اتاق ایران و آلمان و سفارت ایجاد کنند تا جایی که در چند سال گذشته سفیر آلمان هیچ نشستی با اعضا نداشته در صورتیکه این مسئله در اتاق های دیگر نظیر سوییس و یا اتریش که مستقیما زیر نظر اتاق ایران و مدیریت آن هستند به شدت گرم و با ارتباط نزدیک سفارت با این اتاق های بازرگانی همراه بوده است.

وی ادامه داد: قطعا تعاملات میان سفارت و اتاق و نیود شکاف میان اعضای اتاق و سفارت،  باعث دلگرمی اعضا و توسعه هر چه بهتر روابط اقتصادی و سیاسی خواهد شد.

*اما چرا قوانین دیگر اتاق ها در اتاق ایران و آلمان حاکم نیست ؟

نیک نامی در اینباره  گفت: از آنجا که اتاق ایران و آلمان در حال حاضر اتاقی مستقل بوده و زیر نظر اتاق ایران نیست، تنها بخشی  از کارهای خود را زیر نظر اتاق ایران انجام می هد و مدیرعامل آن مستقیما از سمت آلمان به هیات رییسه پیشنهاد شده و  در نهایت توسط هیات رییسه انتخاب می شود.

وی افزود:  به واسطه یکسری مسایل موجود در اتاق ، متاسفانه صمیمیت میان اعضا و سفیر، اعضا و هیات رییسه و اعضا و مدیریت اتاق از میان رفته و رییس هیات رییسه اتاق با وجود قابلیت های فردی  و شخصیتی منحصربفرد خود، هیچگاه زمانی را برای حضور در جلسه با اعضا و یا حتی شرکت در  کمیسیون های مختلف اتاق نمی گذارد و بیشتر از آنکه به اعضا اهمیت دهد به دنبال یک جایگاه خاص است.

این فعال اقتصادی با بیان اینکه اعضای اتاق بازرگانی چه در بحث حقوقی و چه در بحث های ویزا و دیگر موارد ، از کمترین حقوقی بهره مند نیستند تصریح کرد: این حقوق آنقدر کمرنگ است که حتی در گذشته رفت و آمد هیات های آلمانی به ایران نیز به درستی اطلاع رسانی نمی شد.

*برای دیده شدن قابلیت ها ، پتانسیل و ظرفیت های موجود در ایران به طرف مقابل خارجی،وجود ساختاری قوی در اتاق های مشترک نیاز است،اما این نیاز در اتاق ایران و آلمان تا چه حد برآورده شده است؟

نیک نامی با اشاره به ظرفیت ها و پتانسیل هایی که در ایران برای صنعتگران و تجار ایرانی وجود دارد گفت: با وجود ظرفیت ها و سرمایه های انسانی بسیار خوب همچون شرکت ها،بازرگانان و تجار و حتی صنعتگران حرفه ای وهمچنین نخبه های صنعتی و تجاری ایران موجود دراین اتاق ،این ظرفیت ها عملا به آلمان گزارش داده نمی شود و تجار و صنعتگران ایرانی را  به محافل و تشکل های آلمان معرفی نمی کنند.

این فعال اقتصادی افزود: به دلیل مدیریت ناکارامد و رفتار غلط و سلیقه ای سیستم ستادی و هیات رییسه اتاق ایران و آلمان، 3 هزار عضو فعال این اتاق  به یک هزار و دویست نفر کاهش پیدا کرده  و باقی اعضا بدلیل عدم دریافت خدمات مناسب ، حق عضویت را پرداخت نمی کنند .

وی خاطرنشان کرد: بدون شک داشتن برنامه مشخص و اجرایی  اعضای هییت رییسه برای پیشبرد اهداف اتاق و توسعه خدمات مناسب ،باعث دلگرمی و مشارکت بهتر اعضا و در ادامه توسعه روابط تحاری و اقتصادی با آلمان خواهد شد. برگزاری جلسات منظم و رودرو با کلیه اعضا در قالب کمیسیون و کارگروههای تخصصی این تاثیر گداری را دو چندان خواهد کرد. فراموش نکنیم که آلمان از قدیم دوست و شریک استراتژیک ما بوده است و باید تعاملات تجاری و اقتصادی خود را در جهت توسعه این روابط به کار ببریم

و اما تعامل با اعضای اتاق ایران و آلمان  نقطه ای مغفول مانده از نگاه هیات رییسه این اتاق است، که سبب ناامیدی اعضای این اتاق در گسترش مراودات تجاری و همچنین ناتوانی در نشان دادن ظرفیت ها و قابلیت های خود به طرف آلمانی شده است، که این امر از پیشرفت هرچه بیشتر آنها در عرصه جهانی جلوگیری می کند.

شاه کلید توسعه ارتباطات بازرگانی ایران و آلمان در دستان نمایندگان جدید این اتاق است، باید دید در انتخابات پیش رو چه کسانی سکان این کشتی را به دست خواهند گرفت تا بتوانند مسافران این مسیر را به سر منزل مقصود پیشرفت و مطرح شدن هرچه بیشتر توان ایران در عرصه جهانی برسانند .در این راستا  نگاه اعضای اتاق همچنان به انتخابات پیش رو و عملکرد هیات رییسه جدید است.