جای خالی سریال‌های ۹۰ قسمتی طنز در تلویزیون

به گزارش برنا، با توجه به کمبود مخاطب و البته کمبود آثار جدیدی که بتوانند نظر مخاطبان را به خود جلب کنند می‌توان به تجربه تولید سریال‌های 90 قسمتی طنز رجوع کرد که سال‌ها هر شب از تلویزیون در فصل‌های مختلف پخش شدند و امروز بسیاری از مردم ایران با این آثار خاطره دارند اما نکته عجیب عدم تمایل تلویزیون به ساخت دوباره این آثار موفق است.

در گفت‌وگو با دو سینماگر عوامل موفقیت و دلایل عدم ساخت دوباره آثار طنز موفق در تلویزیون را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید:

پیمان عباسی: پشت سیاست‌های تلویزیون وجود یک تیم متفکر احساس نمی‌شود / جامعه ما به آثار طنز نیاز دارد

پیمان عباسی فیلمنامه‌نویس سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: تلویزیون هنرمندان بزرگ را فراری داده و قهری بین تلویزیون و هنرمندان به وجود آمده که نویسندگان خوب تلویزیون از آن فاصله گرفته و بسیاری از نویسندگان موفق از جمله مهراب قاسم‌خانی و پیمان قاسم‌خانی ترجیح می‌دهند با این رسانه همکاری نداشته باشند.

عباسی تصریح کرد: متأسفانه بنیانگذاران آثار موفق طنز در تلویزیون با این رسانه در تعارض هستند و از طرفی برآورد بودجه سریال‌ها در تلویزیون به قدری پایین آمده که کار کردن با آن بسیار سخت شده است. صداوسیما اگر می‌خواهد با ساخت آثار طنز موفق دوباره مخاطبانش افزایش پیدا کنند باید از تولیدکنندگان آثار موفق دعوت کند و من فکر می‌کنم اگر این دعوت صورت گیرد قطعاً هنرمندان نیز حاضر به همکاری با تلویزیون هستند.

این فیلمنامه‌نویس در ادامه خاطرنشان کرد: دستمزدها در تلویزیون منطقی نیست و یکی از شروط همکاری منطقی شدن دستمزدها است. چندی پیش یک پیشنهاد همکاری داشتم که دستمزد پیشنهادی نصف دستمزد 4 سال پیش من بود و طبیعی است که در این شرایط کمتر کسی حاضر به همکاری با این رسانه است.

نویسنده فیلم سینمایی «زهر مار» با اشاره به همکاری هنرمندانی چون مهران مدیری و مهران غفوریان در تولیداتی غیر از سریال‌های طنز، گفت: ساخت سریال هزینه بالایی دارد و بودجه‌اش نسبت به برنامه‌سازی چند برابر است. اگر برنامه ساخته شود می‌توان دستمزد مناسبی به مجری داد و با هزینه کمتری برنامه ترکیبی ساخت و مخاطب جذب کرد اما این شکل برنامه‌سازی هم همیشه نمی‌تواند جوابگو باشد و از آنجا که ما هر چیز مُد شود دست از سرش برنمی‌داریم مدام شاهد ساخت اینگونه برنامه‌ها هستیم و کم‌کم همه چیز تکراری می‌شود.

او افزود: متأسفانه پشت سیاست‌های تلویزیون وجود یک تیم متفکر احساس نمی‌شود. چند وقت پیش در یک جلسه دعوت شدم که افراد حاضر در این شورا که یک تیم کارشناسی را تشکیل می‌دادند سن و سالی داشتند که اصلاً نمی‌دانم حضورشان آنجا چه دلیلی داشت. سریالی مثل «هیولا» می‌توانست در تلویزیون ساخته شود و مردم از دیدنش لذت ببرند، نباید با رفتارهای غلط جلوی ساخت سریال‌هایی چون «پایتخت» را بگیریم و افراد موفقی چون محسن تنابنده را از تلویزیون فراری دهیم. این رفتار قهری از سوی صداوسیما شبیه به همان صحبت‌های مجری تلویزیون است که می‌گفت هر کس این وضعیت را نمی‌خواهد از کشور برود؛ به نظر من سیاست تلویزیون در همین جمله محدود می‌شود.

عباسی در پایان خاطرنشان کرد: سریال‌های طنز همچنان می‌توانند پر مخاطب باشند اما اگر قرار باشد سریال‌ها همان تکرار مکررات باشند و هیچ خلاقیتی شاهد نباشیم قطعاً اتفاقی رخ نمی‌دهد. تلویزیون باید نقد اجتماعی را بپذیرد و افراد فرهیخته‌ای که می‌توانند تلویزیون را نجات دهند باید به این رسانه دعوت شوند. مردم ما غمگین هستند و فروش فیلم‌های سینمایی نشان می‌دهد که جامعه ما به آثار طنز و کمدی احتیاج دارد اما این طنز باید شکل مدرن‌تری داشته باشد و این مدرن بودن نیاز به یک جسارت از سوی مدیران دارد.

شهاب عباسی: امکان ساخت سریالی چون "شب‌های برره" وجود ندارد!

شهاب عباسی بازیگر، کارگردان و نویسنده تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: عدم تولید سریال‌های طنز یا به حداقل رسیدن میزان تولیدات ناشی از سلیقه مدیران است و هر زمان که مدیر عوض می‌شود و زمام امور را دست می‌گیرد سیاست‌هایی را اعمال می‌کند که تأثیری چشم‌گیر در تولیدات دارد و به نظر می‌رسد مدیریت فعلی علاقه چندانی به ساخت آثار طنز ندارد.

عباسی خاطرنشان کرد: نکته عجیب این است که در جلسات مختلف هر جا که صحبتی درباره تولیدات طنز می‌شود مدیران مدام تأکید دارند که جامعه به تولید آثار طنز احتیاج دارد و ما باید آثار طنز بیشتری در تلویزیون ببینیم اما متأسفانه در عمل چنین رویکردی را شاهد نیستیم و می‌بینیم که هر روز میزان تولیدات طنز کم‌تر می‌شود.

کارگردان مجموعه تلویزیونی «خنده‌بازار» در ادامه اظهار داشت: به عنوان مثال من سریال «خنده‌بازار» را ساختم و اثری پر مخاطب بود اما با عوض شدن مدیر تولید این اثر متوقف شد و تیم پر انرژی ما که آزمون و خطا را پشت سر گذاشته بود کنار گذاشته شد و «خنده‌بازار» دیگر تولید نشد. این اتفاق به نظر مدیران سازمان بستگی دارد و اگر امروز در تلویزیون آثار طنز و کمدی کمتری می‌بینیم دلیلش به سلیقه این افراد مربوط می‌شود.

این کارگردان در ادامه درباره فاصله گرفتن هنرمندان قدیمی از تلویزیون گفت: برخی سینماگران قدیمی ما که در تلویزیون آثار موفقی داشتند از تلویزیون دلخور هستند و تلویزیون می‌تواند با دعوت به همکاری از این افراد دلجویی کند. به نظر من هر زمان که تلویزیون این هنرمندان را دعوت کند آن‌ها به تلویزیون برمی‌گردند و ما دوباره شاهد تولید اثر از سوی آن‌ها خواهیم بود.

عباسی تصریح کرد: به نظر من دو علت بزرگ در عدم تولید سریال‌های طنز دخیل هستند. یکی از این دلایل بودجه کم برای تولید سریال‌های کمدی است. متأسفانه این نگاه از اول هم وجود داشته که برای تولید سریال‌های طنز به بودجه کمتری نیاز است و این در حالی است که سریال‌های طنز هم با همان تجهیزاتی ساخته می‌شوند که دیگر سریال‌ها را می‌سازند و باید به این نکته هم توجه داشت که دستمزد بازیگران طنز در بسیاری مواقع از دیگر بازیگران بیشتر است. نکته دیگر در کم شدن میزان تولیدات طنز محدودیت‌هایی است که نسبت به گذشته بیشتر شده و اگر مقایسه‌ای بین تولیدات تلویزیون و سینما و شبکه نمایش خانگی داشته باشید متوجه می‌شوید که آثار تلویزیون در چه محدودیتی ساخته می‌شوند.

او افزود: آثار طنز نمی‌توانند در فضای بسته تلویزیون ساخته شوند، یک اثر طنز باید بتواند انتقادهای سیاسی و اجتماعی داشته باشد و می‌بینیم هر شوخی با یک مدیر یا مسئول باعث می‌شود که برای اثر حاشیه‌سازی شود یا منافع برخی افراد به خطر بیفتد و به همین دلیل پیش از ساخت جلوی آن را می‌گیرند یا فضا را به قدری بسته و محدود می‌کنند که امکان ساخت وجود ندارد.

عباسی در پایان گفت: اگر امروز سریالی چون «شب‌های برره» را برای ساخت به تلویزیون پیشنهاد دهید، جلوی ساخت آن گرفته می‌شود. مردم همچنان با دیدن سریال‌هایی مثل «شب‌های برره» و «خانه به دوش» می‌خندند و از دیدن آن لذت می‌برند. فکر می‌کنم امروز مدیران تلویزیون سیاست بی‌اعتنایی به تولید آثار طنز را در نظر دارند و فکر می‌کنند با همین آثار کم و تعداد محدود بازیگر و ... به فعالیت خود ادامه دهند اما به نظر من این سیاست شکست خورده است و این رویکرد منجر به ریزش مخاطب در تلویزیون شده است. به عنوان یک کمدین امیدوارم در آینده سریال‌های طنز سهم بیشتری در آثار تلویزیون داشته باشند.

حسین سلطان‌محمدی: زمان پخش سریال‌هایی مثل «شب‌های برره» دوران طلایی سریال‌های طنز 90 قسمتی بود / تلویزیون و هنرمندان باید به هم نزدیکتر شوند

حسین سلطان محمدی منتقد سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: قطعاً مخاطب علاقه‌مند است تا سریال‌های طنز 90 قسمتی جدید که پیش‌تر به صورت روتین پخش می‌شدند را ببیند، سریال اگر کیفیت داشته باشد با لذت دنبال می‌کند و در غیر اینصورت برای گذران وقت به دیدن آن می‌نشیند.

سلطان محمدی خاطرنشان کرد: اینکه ما در گذشته فیلمسازان زیادی داشتیم که این آثار را تولید می‌کردند و امروز خبری از آن‌ها نیست به این نکته برمی‌گردد که آن‌ها امروز در کجای نظام تولید هستند. به نظر می‌رسد روش تولید تغییر کرده یا سلیقه تلویزیون عوض شده است؛ جریانات بیرونی جامعه نیز در این موضوع تأثیرگذار هستند و این جریانات بیرونی در پذیرش کارگردان، قصه و میزان بودجه برای ساخت سریال نقش دارند.

این منتقد در ادامه گفت: تلویزیون در مسائل مختلف دخالت می‌کند و سعی دارد به زعم خود از جوانان حمایت کند و از آنجا که فیلمسازان جوان پختگی لازم را ندارند آثار با کمترین کیفیت روی آنتن می‌روند و بدتر از آن این است که ما هیچ پیشرفتی در این جوانان نمی‌بینیم و هر روز آثارشان با همان کیفیت یا حتی ضعیف‌تر تولید و پخش می‌شوند.

او افزود: از زمانی شاهد قطع ارتباط برنامه‌سازها و سریال‌سازهای موفق قدیمی بودیم که تلویزیون به تصویر بیرونی هنرمندان بها داد و متأثر از وضعیت سیاسی کشور همه چیز به سمت و سویی رفت که با سنگر گرفتن پشت واژه‌های ارزشی به ظاهر از جوانان حمایت کند و افراد کارکشته و باتجربه را کنار بگذارد؛ این سیاست امروز کاملاً شکست خورده است و به توانمندی ما کمکی نکرده است و یکی از عوامل آن عدم ساخت سریال‌های 90 قسمتی است که در گذشته شاهدش بودیم.

سلطان‌محمدی در ادامه گفت: پخش سریال‌های پر مخاطب 90 قسمتی به لحاظ اقتصادی برای تلویزیون می‌تواند درآمد خوبی داشته باشد؛ بسیاری از سرمایه‌گذارهای اقتصادی ترجیح می‌دهند آگهی تبلیغاتی‌ محصولشان در میان برنامه یا سریالی پرمخاطب پخش شود و تلویزیون با برنامه‌های پرمخاطبش می‌تواند به خوبی آگهی جذب کند. دایره سلیقه تلویزیون بسیار بسته است و از آنجا که وزارت فرهنگ نرم‌تر برخورد کرده سینماگران خوب قدیمی که در تلویزیون فعال بودند ناخواسته به سمت سینما و شبکه نمایش خانگی رفته و تلویزیون را رها کردند. برای رسیدن به یک شرایط ایده‌آل در تولید آثار لازم است هنرمندان این نگرش را کنار بگذارند و تلویزیون هم به این نتیجه برسد که اظهار نظر اعضای شورای نظارت و دیگر بخش‌ها وحی منزل نیست و باید از این فضای بسته فاصله بگیرد.

این منتقد در پایان تأکید کرد: زمانی که مجموعه آثاری مثل «شب‌های برره» مهران مدیری و سریال‌های سعید آقاخانی به عنوان سریال‌های روتین پخش می‌شدند را می‌توان دوران طلایی تلویزیون در تولید و پخش سریال‌های طنز 90 قسمتی با پخش روتین دانست. رضا عطاران هم آن زمان در سریال‌های سعید آقاخانی نقش‌آفرینی خوبی داشت و در آن زمان حتی سریال‌های طنز کوتاهی هم پخش می‌شدند که آثار قابل توجه و خوبی بودند. این سریال‌ها از جمله سریال «شب‌های برره» در بخش‌هایی که پس از سال‌ها می‌بینیم متوجه طعنه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری می‌شویم که امروز هم کارکرد دارد. امیدوارم سینماگران و تلویزیون به جای فاصله گرفتن بیشتر هر روز گام به گام بهم نزدیک‌تر شوند.

جواد مزدآبادی: جای مهران مدیری در تلویزیون خالی است / خنداندن مردم سخت‌تر شده!

جواد مزدآبادی کارگردان تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، اظهار داشت: به طور قطع تلویزیون به ساخت و پخش سریال‌های پرمخاطب مثل سریال‌های 90 قسمتی طنز که در گذشته به صورت روتین پخش می‌شوند علاقه‌مند است. صداوسیما همیشه سعی داشته سریال‌های متنوعی پخش کند و اگر امروز خبری از سریال‌های متنوع برای سلیقه‌های مختلف نیست، باید آن را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داد.

مزدآبادی خاطرنشان کرد: ساخت اثر طنز کار سختی است و امروز با توجه به اینکه مردم در فضای مجازی به یک فضای طنز فوق‌العاده دسترسی دارند کار خنداندن مردم بسیار سخت‌تر شده و با دهه‌های گذشته بسیار متفاوت است.

این کارگردان در ادامه خاطرنشان کرد: جامعه ما امروز نیازی مبرم به فضای طنز دارد و باید با توجه به فشار اقتصادی، مشکلاتی که شیوع ویروس کرونا ایجاد کرده و... می‌توان با برنامه‌های شاد و مفرح فضا را تغییر داد ولی واقعیت این است که تعداد کارگردان‌هایی که فضای طنز و کمدی را بشناسند بسیار کم است و هر کسی توان کار کمدی ندارد. امیدوارم خیلی زود ضرورت تولید و پخش برنامه‌ها و سریال‌های طنز از سوی مسئولان تلویزیون احساس شود.

کارگردان مجموعه تلویزیونی «دنگ و فنگ روزگار» در ادامه اظهاراتش گفت: متأسفانه امروز بسیاری از سریال‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شوند فضای غمگین و پرغصه‌ای دارند که اصلاً مناسب وضعیت امروز جامعه نیست. در هالیوود هم زمان مشکلات وال‌استریت به هالیوود دستور مستقیم داده شد که میزان تولیدات کمدی و طنز را افزایش دهد.

او افزود: اگر قرار باشد سریال‌های جدید هم در سبک و سیاق و ساختار سریال‌های قدیمی ساخته شوند، قطعاً این آثار مخاطبی نخواهند داشت. سبک و سیاقی که فیلمساز باید مدنظر داشته باشد بسیار تغییر کرده و راه‌های سرگرمی و خنداندن مردم بسیار متفاوت‌تر از گذشته شده است. البته باید بدانیم که این کار چندان پیچیده و دور از دسترس نیست و با برنامه‌ریزی می‌توان شاهد ساخت و پخش سریال‌هایی بود که مثل گذشته مردم را پای تلویزیون می‌نشاند.

مزدآبادی در ادامه گفت: میزان تولیدات تلویزیون بسیار کاهش پیدا کرده و به تبع آن بیکاری نیز در بین سینماگران افزایش داشته است. در گذشته تله‌فیلم‌های بسیاری توسط تلویزیون ساخته می‌شد اما امروز تعداد تله‌فیلم‌ها در یک سال به کمتر از انگشتان یک دست می‌رسد. امروز جای سینماگرانی چون مهران مدیری در تلویزیون خالی است و نمی‌دانم چرا تلویزیون فضا را برای او فراهم نمی‌کند تا دوباره آثاری چون «شب‌های برره» تولید شود. مهران مدیری فردی باهوش است که مخاطب را می‌شناسد و تقریباً همه آثارش در تلویزیون موفق بوده‌اند.