نبرد تن به تن شهروندان با پسماند/ شیوع پدیده تفکیک از مخزن به جای تفکیک از مبدا در تهران

به گزارش برنا؛ در روزهایی که کشور با چالش های متفاوتی دست و پنجه نرم می کند، گویا شهروندان در خیابان های شهر باید تن به نبردی تن به تن با زباله ها، پسماند و شیوه عملکرد شهرداری بدهند. امری که با شیوع مجدد بوی نامطبوع در سطح پایتخت نگرانی های زیادی را ایجاد کرده است. همین چند هفته پیش بود که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست عامل اصلی بوی نامطبوع شایع در تهران را کمپوست های موجود در آرادکوه و مجموعه پسماند عنوان کرد. عاملی که با توجه به شیوه جمع آوری پسماند در تهران و وجود هزاران مخزن روباز در سطح شهر که به جولانگاه مافیای زباله بدل شده اند، غیرعادی نمی تواند باشد. صدرالدین علیپور، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران، در رابطه با وضعیت تفکیک زباله طی مصاحبه ای در ابتدای شیوع کرونا گفته است که همه قراردادهای پیمانکاران از جمله آرادکوه، تفکیک از مبدا در سطح مناطق 22 گانه و ایستگاه‌های پسماند از همان روزهای اول شیوع کرونا متوقف شده است و عملا هیچ تفکیکی وجود ندارد و قراردادها متوقف هستند.

علیپور با بیان اینکه علاوه بر بحث های هزینه ای کار پسماند در این ایام چند برابر شده است، یادآور شد: این روزها همه 6 هزار تن پسماندها باید جمع آوری، حمل و دفن شود. طی یک‌ماه حدود 15 میلیارد تومان ضرر دیده‌ایم.

اما از اردیبهشت ماه سال جاری، سازمان مدیریت پسماند با دریافت مجوز از ستادملی مبارزه با کرونا شروع به تفکیک پسماند کرده است اما محدودیت های کرونایی مجدد از ابتدای آذرماه اعمال شد و با این وجود سوالی که پیش می آید این است که چرا مجدد تفکیک زباله مانند گذشته با سختگیری مواجه نشده و همانند ابتدای شیوع کرونا حضور کودکان زباله گرد ممنوع نشد. از همه این ها گذشته به راستی زباله گردها پس از جمع آوری زباله، پسماندها را کجا می برند؟

کمتر از 10 درصد زباله ها تفکیک می شود/ شیوع پدیده تفکیک از مخزن به جای مبدا در تهران/ پیمانکاران وادار شوند تا از مبدا تفکیک کنند نه از مخازن زباله شهری

حسن پسندیده، مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت از محیط زیست در این خصوص به خبرنگار خبرگزاری برنا گفت: به موجب ماده 7 قانون مدیریت پسماندها، مدیریت پسماندهای عادی و خانگی برعهده شهرداری ها است. قانون متولی را مشخص کرده است. شهرداری خیلی زودتر از این ها باید تاسیساتی ایجاد می کرد که تفکیک زباله های از مبدا آغاز شود و ما شاهد معضلات کنونی نمی شدیم.

او افزود: روند اقدامات شهرداری بسیار کند است و آمار تفکیک زباله های خشک از تر در شهر تهران امروز زیر 10 درصد است. شهرداری باید اقدامات کلان و بلندمدتی را در دستور کار قرار دهد تا تفکیک از مبدا صورت گیرد که متاسفانه سرعت در این عرصه بسیار کند است. متاسفانه امروز بواسطه فعالیت دوره گردها که غیرقانونی به فعالیت می پردازند شاهد هستیم که به جای تفکیک از مبدا پدیده تفکیک از مخزن در تهران شایع شود.

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: شهرداری باید بواسطه مسئولیت قانونی که دارد با تفکیک غیرقانونی مقابله کند. در برهه ای از مان با اخذ مجوز قضایی و با کمک نیروی انتظامی، شهرداری به مقابله با این عرصه پرداخت. مشکل این است که تعداد مخازن رو باز در سطح شهر بسیار زیاد است و مواجهه با این پدیده پس از این اقدامات به این علت است.

مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت از محیط زیست تصریح کرد: آنچه که اهمیت دارد این است که شهرداری باید برخورد کند تا این تعداد باقی مانده نیز دیگر مشاهده نشود.  زباله های خشک غالبا توسط زباله گردها جمع آوری می شود و به این علت است که این زباله ها بعضا قابلیت بازیافت دارند.

او افزود: این زباله ها معمولا در کارگاه هایی جمع آوری می شوند و به مراکز بازیافت تحویل داده می شوند. باید در این حوزه یک سازوکار رسمی برای سامان دهی پیمانکاران صورت گیرد تا این معضل برطرف شود. این حوزه به قدری حساس است که حتی شهرداری باید به پیمانکاران خود آموزش دهد. شهرداری باید به سمتی حرکت کند و پیمانکاران را وادار کند تا از مبدا تفکیک صورت گیرد و نه از مخازن زباله شهری. 

پسندیده در پایان خاطرنشان کرد: تفکیک از مخزن یکی از علل آلودگی های شهری است و منجر به تبعات بهداشتی برای شهر می شود و هزینه های بازیافت و مدیریت پسماند را نیز بالا می برد. محیط زیست بارها تاکید کرده است که باید تفکیک از منازل آغاز شود تا این معضل برطرف شود.

معضل اصلی پسماند، عدم نظارت بر پیمانکاران است

مشخصا زمانی که یک زباله گرد اقدام به جمع آوری زباله می کند باید مرکزی باشد تا این پسماندها را از آن ها خریداری کند که مرکزی جز پیمانکاران مورد قرارداد شهرداری نیستند. اساسا شاید چند واسطه در این میان وجود داشته باشد اما ایستگاه آخر شهرداری تهران است که به گفته مسئولین محیط زیست نیز ضرورت دارد تا نظارت های خود را بر شرکت های تابعه بیشتر کرده و سازوکاری رسمی ایجاد کند. این حوزه آنقدر حساس است که برخی از کشورهایی که غالب مسئولیت های اجرایی را به بخش خصوص واگذار کرده اند، حوزه پسماند را همچنان در اختیار دولت نگه داشته اند. امری که متاسفانه به هیچ وجه پس از سال ها هنوز هم اهمیت آن احساس نشده است.

شهرداری شانه خالی نکند/ خصوصی سازی باعث فرار از مسئولیت های قانونی نشود/ ورود مجلس به موضوع پسماند

فاطمه محمدبیگی، سخنگوی فراکسیون محیط زیست در این خصوص به خبرنگار برنا گفت: با نگاه از جانب حوزه فراکسیون محیط زیست باید گفت که سازمان دهیاری‌ها و شهرداری ها موظف است قانون جامع مدیریت پسماند در کشور را اجرا کند، متاسفانه در حال حاضر به این قانون به خوبی عمل نمی شود. یکی از معضلات محیط زیستی کشور عدم تفکیک زباله ها است.

او افزود: شهرداری موظف است راهکارهایی برای جداسازی هر چه بیشتر زباله های تر و خشک و قابل بازیافت دنبال کند. در حال حاضر بسیاری از خانواده ها این فرهنگ را در منازل خود دنبال می کنند، باید این فرهنگ سازی از مبدا پیگیری شده و سپس تفکیک زباله در مراحل بعد به شکل سازمان یافته تری دنبال شود. 

محمدبیگی ادامه داد: امری که منجر به پدیده های ناخوشایند دیگری شده است. یکی از معضلات اجتماعی که دل هر انسانی را به درد می آورد پدیده کودکان زباله‌گرد است. این موضوع مسئولیت اجتماعی برای دستگاه های مختلف دارد و باید به فکر جمع کردن این کودکان، مدیریت آن ها و کمک های معیشتی به این افراد باشند. این قشر نیاز به مددکاری و مشاوره روانشناسی، خانوادگی و تحصیلی دارند.

سخنگوی فراکسیون محیط زیست مجلس تصریح کرد: مسئولیت مقابله با پدیده زباله گردی بر عهده شهرداری است، مسئله کودکان زباله گرد و بازیافت زباله در این برهه زمانی به صورت جدی در دستور کار فراکسیون محیط زیست قرار خواهد گرفت. ما نیز در این خصوص نگران هستیم. از یک سو قطعا سلامت جان افراد مختلف به ویژه این کودکان آن هم در این فضای بیماری کرونا و آلودگی‌های مختلف زباله‌ها باید در اولویت قرار گیرد و از آن ها حمایت به ویژه پشتیبانی معیشتی شود.

این نماینده مجلس یازدهم افزود: مقوله مدیریت پسماند باید سامان دهی و ایرادات آن رفع شود. همه افرادی که در ایران زندگی می کنند مشمول قوانین این کشور هستند و حتی اگر بخش خصوصی متولی این حوزه است نیز باید از قوانین پیروی کنند و ناظرین شهرداری باید حتما بر حوزه مدیریت پسماند و بازیافت نظارت کنند.

این نماینده مجلس تاکید کرد: شهرداری در این خصوص مسئولیت مدنی دارد و باید پیگیری کند. این که بعضی از شهرداری‌ ها با بهانه اینکه این وظیفه را به شرکت‌های خصوصی سپرده اند و نظارتی روی آنها ندارند، در واقع نوعی فرار از مسئولیت قانونی آنهاست، چرا که نظارت بر اجرای دقیق و نحوه دفع پسماند بر عهده شهرداری است و باید پاسخگو باشند. این مسئله تاکنون بررسی نشده است و یک مسئله جدید است که به طور قطع در مجلس به آن رسیدگی خواهد شد.

چه زمانی شهرداری پیمانکاران را سامان می دهد؟

نقطه اشتراک تمامی این صحبت ها کوتاهی شهرداری تهران در عرصه نظارت بر پیمانکارانی است که مرتکب تخلفاتی در حوزه تفکیک زباله و پسماند می شوند. تخلفاتی که باید هر چه سریع تر به آن رسیدگی شود زیرا می تواند شهر را با تبعات خطرناک بهداشتی و زیست محیطی مواجه کند کما اینکه تا کنون کرده و یکی از آن ها بوی نامطبوع و حضور کودکان مظلوم در مخازن است که تهران را به اسارت درآورده است. امری که با پیگیری جدی مجلس و متولیان امر می تواند زودتر تحقق پیدا کند.

//انتهای پیام: 5