صداوسیما بی انصافی می کند/ نمی‌توان همه چیز را از وزارت ارتباطات انتظار داشت / پیشرفت ۸۰ درصدی شبکه ملی اطلاعات در لایه زیرساخت

معاون وزیر ارتباطات درباره وضعیت رشد شبکه ملی اطلاعات و انتقاداتی که در انباره به وزارت ارتباطات وارد می‌کنند، گفت: صداوسیما هرچند وقت یک‌بار، گزارشی با این مضمون که وزارت ارتباطات تنها ۲۰ درصد از وظایف خود را در قبال شبکه ملی اطلاعات انجام داده، تهیه می‌کند که این بی‌انصافی است.

«حمید فتاحی» رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت، بابیان این‌که شورای عالی فضای مجازی اقدامات وزارت ارتباطات در حوزه توسعه شبکه ملی اطلاعات را رصد می‌کند، افزود: پشت تهیه این گزارش‌ها اهداف سیاسی وجود دارد. این‌که گزارش بلندی درست کنیم و بگوییم وزارت ارتباطات تنها ۲۰ درصد فعالیت داشته درست نیست. زیست‌بوم و حکمرانی سایبری، پلتفرم و محتوا همگی از اجزای شبکه ملی اطلاعات هستند که پیشرفت هرکدام از آن‌ها می‌تواند به پیشرفت ۱۰۰ درصدی شبکه ملی اطلاعات منجر شود.

وزارت ارتباطات در حوزه زیرساخت‌های مربوط به شبکه ملی اطلاعات بین ۷۰ تا ۸۰ درصد پیشرفت داشته است. توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی، افزایش تعداد رک‌ها و مراکز داده، ترافیک هزار درصدی نسبت به سال ۹۶، همگی جزو مواردی است که به‌واسطه فعالیت‌ها وزارت ارتباطات برای توسعه شبکه ملی اطلاعات انجام‌شده است.

رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت با تأکید بر این‌که پیام‌رسان و شبکه اجتماعی بومی ازجمله مواردی است که باید برای دستیابی به آن کار جدی انجام داد، افزود: ۱۵ سال از مطرح‌شدن مسئله شبکه ملی اطلاعات می‌گذرد، در سال‌های اخیر بارها این شبکه را در کنار واژه جعلی اینترنت ملی قرار داده‌اند تا معنای این شبکه را اتلاف کنند. عمده تکالیف هسته شبکه ملی اطلاعات، بر عهده شرکت ارتباطات زیرساخت است. بین هسته اصلی و لایه دسترسی، اپراتورها و خصوصا مخابرات نقش اصلی را برقرار می‌کنند.

در سند تبیین شبکه ملی اطلاعات، استاندارهایی به‌عنوان استاندارد شبکه ملی اطلاعات رعایت شود قیدشده است. تعداد روستاهایی که باید به اینترنت متصل شوند، سرعتی که اینترنت باید داشته باشد و تمامی استانداردها با عدد و رقم ذکرشده است. ما نیز در وزارت ارتباطات در لایه زیرساخت تابع تنظیم مقررات هستیم.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت اشاره کرد: در سال ۹۲ کمتر از ۳۰۰ هزار کاربر امکان اتصال به اینترنت را داشتند و در حوزه اینترنت ثابت سرعت بسیار اندک بود. اتفاقاتی که در این سال‌ها در توسعه زیرساخت رخ‌داده باعث شده بتوانیم آن میزان ماندگی را جبران کنیم.

معاون وزیر ارتباطات با تأکید بر این‌که هسته شبکه ملی اطلاعات کشور شانه‌به‌شانه استانداردهای جهانی رشد کرده است، افزود: باید بپذیریم که جز در لایه زیرساخت در لایه‌های دیگر ضعف‌هایی داریم که قابل‌بررسی است و باید حل شود. توسعه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات، اعم از زیرساخت ارتباطی، اطلاعات و لایه خدمات کاربری بر عهده شرکت ارتباطات زیرساخت است اما  اگر در حوزه محتوا مشکلی وجود داشته باشد نمی‌توان آن را به‌پای وزارت ارتباطات نوشت.

حمید فتاحی تصریح کرد: امروزه در کشور ما بسیاری از اپلیکیشن‌های بومی کاربران میلیونی دارند، اگر زیرساخت برای آن‌ها مهیا نبود، چطور می‌توانستند در حوزه حمل‌ونقل، خریدوفروش اینترنتی، آموزش مجازی و موارد دیگر فعالیت کنند. اگر امروز پیام‌رسان بومی و جویشگر بومی نتوانسته کاربر میلیون جذب کند، مشکل از زیرساخت نیست.

طراحی و ایجاد مدل اقتصادی بر عهده کسب‌وکار است، برخی همه‌چیز را از وزارت ارتباطات می‌خواهند مگر بودجه وزارت ارتباطات چقدر است که از عهده این کارها بر بیاید؟

شرکت ارتباطات زیرساخت مدتی قبل مرکز داده شهید سلیمانی را برای خدمت‌رسانی به شبکه ملی اطلاعات، احداث کرد. این کار  خارج از چارچوب‌های اساسنامه شرکت ارتباطات زیرساخت است و راه‌اندازی چنین مرکزی  وظیفه بخش خصوصی است اما سعی کردیم در این راه قدمی برداریم.

* عملکرد وزارت ارتباطات قابل‌تحسین است

عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: وزارت ارتباطات امروز مانند مادری است که بی‌کیفیتی و بی‌مقیاس بودن برنامه‌هایی که در سطح ملی خدمت ارائه می‌دهند روی سر او خالی می‌شود اما واقعیت این نیست.  

رسول جلیلی با تأکید بر اینکه چگالی زحمات وزارت محمدجواد آذری جهرمی از وزیر قبلی بیشتر بوده است، افزود: با تمام تلاش‌هایی که صورت گرفته باید بگوییم که ما اکنون اوضاع خوبی نداریم. تاب‌آوری شبکه ملی ما چقدر است؟ ما در زیرساخت شبکه از تجهیزات آمریکایی استفاده کرده‌ایم و  این نشان می‌دهد که تاب‌آوری ما مشکل دارد. البته ورود به صنعت و تهیه وسایل موردنیاز برای زیرساخت‌ها وظیفه وزارت ارتباطات نیست. بخش‌های دیگر باید برای رفع این مشکل ورود کنند.

رسول جلیلی عضوی شورای عالی فضای مجازی که بیشتر صحبت‌هایش معطوف به مشکلات شبکه دانش‌آموزی شاد بود، در ادامه این نشست تخصصی گفت: با شیوع کرونا نیاز ما به زیرساخت‌های ارتباطی و اینترنت نسبت به گذشته بسیار افزایش‌یافته است. طبق سندی که مهرماه امسال توسط رئیس مرکز ملی فضای مجازی ابلاغ شد، شبکه ملی اطلاعات در یک مدل مفهومی چندلایه مطرح‌شده است. لایه ارتباطات، اطلاعات و لایه خدمات پایه که به دو بخش خدمات عمومی و محتوا تقسیم می‌شود. اکنون سه لایه ارتباطات، اطلاعات و خدمات پایه را جزو ارکان سطح بالای شبکه ملی اطلاعات می‌دانیم و در این خصوص بین مجموعه‌های مختلف وفاق ایجادشده است.

جلیلی افزود: وضعیت ما در لایه ارتباطی بهتر از لایه اطلاعاتی است و در لایه اطلاعاتی برتری‌هایی نسبت به لایه خدمات پایه داریم، اما چون کاربران بیشتر از هر چیزی از لایه خدمات استفاده می‌کنند، اگر مشکلی وجود داشته باشد آن را از چشم وزارت ارتباطات می‌بینند.

مثلا شبکه دانش‌آموزی شاد که از سوی وزارت آموزش‌وپرورش برای آموزش مجازی مدارس تدارک دیده‌شده است. این کار در نوع خود قابل‌تقدیر است؛ اما نارضایتی‌هایی دراین‌باره وجود دارد که متأسفانه به‌حساب شبکه ملی اطلاعات و اینترنت گذاشته می‌شود درحالی‌که این‌طور نیست.

در لایه زیرساخت محتوایی اصلاً وضعیت خوبی نداریم. پیام‌رسان، سیستم‌عامل و جویشگر بومی نتوانسته‌اند آن‌طور که انتظار می‌رفت پیشرفت کنند؛ اما باید در این مسیر به خودکفایی برسیم تا زمانی که یک نفر در امریکا خواست خدمات خود را در کشور ما محدود کند، مشکلی نداشته باشیم.