کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری نیاز حیاتی تولیدکنندگان آثار نمایشی و غیرنمایشی

به گزارش خبرنگار برنا، با بیشتر شدن تولیدات نمایشی و غیر نمایشی در این بستر مسائل بسیاری مطرح شد که یکی از این مسائل صدور مجوز تولید و پخش این آثار بود. در یک سال اخیر بحثی جدی درباره متولی صدور مجوز در این رسانه مطرح شده است که همچنان این بحث در بین نهادهای ذی‌ربط وجود دارد.

در این بین تهیه‌کنندگان این آثار تصمیم گرفتند با تأسیس کانون صنفی مستقلی به مطالبات خود رسیدگی کنند. در گفت‌وگو با چند تهیه‌کننده این موضوع را مورد بررسی قرار دادیم که در ادامه می‌خوانید:

سعید ابوطالب: کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری می‌تواند بال کمک‌کننده صداوسیما باشد

سعید ابوطالب مستندساز و تهیه‌کننده و کارگردان در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: گسترش تکنولوژی و ابزار تولید محتوا سبب شده که محتواهای دیداری در انواع و اقسام فرمت‌ها تولید و پخش شوند. زمانی محتوای تصویری فقط در تلویزیون مشاهده می‌شد ولی امروز محتوا در قالب‌های مختلف و روش‌های متفاوتی تولید و پخش می‌شود.

ابوطالب خاطرنشان کرد: در این شرایط وجود یک صنف حرفه‌ای برای انبوه تهیه‌کنندگانی که به تولید آثار متفاوت مشغول هستند لازم و ضروری به نظر می‌رسد تا در کنار تأسیس این صنف یک وحدت رویه به وجود آید و انتقال تجربه، صرفه‌جویی در پیگیری‌های اداری و گسترش فعالیت در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی در داخل و خارج از کشور را شاهد باشیم که تنها با تأسیس یک صنف حرفه‌ای این اتفاق رخ می‌دهد.

این تهیه‌کننده در ادامه گفت: تشکیل صنوف مختلف در عرصه تولیدات نمایشی پیش‌تر فقط مربوط به سینما بود که در یک چارچوب حرفه‌ای صنوف در خانه سینما تعریف شده‌اند و همه خدمات این صنف محدود به حرفه سینما می‌شود و تهیه‌کنندگان دیگر رسانه‌ها به کانونی صنفی جدا برای پیگیری مطالبات خود نیاز داشتند. امروز دامنه فعالیت رسانه‌های دیداری بسیار بیشتر از قبل شده و مسائل بسیاری مثل حقوق کپی رایت، تولید محصولات بین‌المللی، به‌روز شدن ابزار و لوازمات تولید و... باید توسط صنفی دغدغه‌مند پیگیری شود.

او افزود: کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری یک صنف نو پا است که وجود آن منع قانونی ندارد و اتفاقاًقانون اساسی و قوانین کشور اجازه فعالیت صنفی و حرفه‌ای را به این اصناف می‌دهد. همانطور که بسیاری از حرفه‌ها برای پیگیری مطالبات خود چنین صنوفی دارند تولیدکنندگان آثار تصویری نیز به این کانون احتیاج دارد. مسائلی چون بازنشستگی، بیمه تأمین اجتماعی، تعامل با سازمان‌ها و نهادهای مختلف و پیگیری‌های اداری که زمان بسیاری از تولیدکنندگان می‌گیرد می‌تواند با تشکیل این کانون شرایط بهتری داشته باشد. ممکن است در ابتدای راه عدم آشنایی و چند مانع قانونی وجود داشته باشد که به نظر من همه این مسائل قابل حل است و تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری نیز می‌توانند مثل وکلا، مهندسان، پزشکان و... صنفی تخصصی تشکیل دهند.

ابوطالب تأکید کرد: ایجاد صنفی خارج از حیطه تولیدکنندگان آثار در رسانه‌های دیداری برای این حرفه غیرممکن است و خود اشخاص فعال در این حوزه باید برای تشکیل این صنف با هم همکاری کنند و پس از تشکیل این کانون قطعاً نهادهای حاکمیتی با ما همکاری خواهند کرد. تشکیل این صنف اتفاق بسیار خوبی است و می‌تواند بسیار راهگشا باشد و همه این مسائل به توانمندی‌های اعضای این صنف و هیئت مدیره آن مربوط می‌شود. اگر تا امروز چنین کانونی وجود نداشته از کم همتی ما بوده و بسیار جای خوشحالی دارد که همکاران به فکر تشکیل این کانون افتاده‌اند.

کارگردان برنامه «شب‌های مافیا» درباره اصلی‌ترین مسائل برای پیگیری کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری گفت: اصلی‌ترین موضوع تشکیل این کانون است. پس از تشکیل کانون، اعضای هیئت مدیره در جلسات مختلف می‌توانند موضوعات مهم را اولویت‌بندی کنند و تأیید صلاحیت نیروی انسانی را هم مورد بررسی قرار دهند. حل مشکلات بروکراسی و مسائلی از این دست می‌تواند در اولویت‌بندی هیئت مدیره قرار بگیرد که البته این موضوع باید از سوی هیئت مدیره پیگیری شود. قطعاً این صنف برای مقابله با دستگاه‌های دولتی یا تأمین سرمایه برای تولیدکنندگان تشکیل نمی‌شود و مسائل بسیاری وجود دارد که باید به آن‌ها رسیدگی شود. مطرح کردن یک یا دو موضوع به عنوان مسائلی اصلی تقلیل دادن سطح کارکرد این کانون است و ما باید صبر کنیم تا هیئت مدیره شکل بگیرد و آن‌ها مسائل را اولویت‌بندی کنند.

او افزود: جای خوشحالی دارد که چهره‌های شناخته‌شده‌ای که چندین دهه است که در این عرصه کار می‌کنند، مدیران سابق صدا و سیما و بازنشستگان این عرصه و دیگر همکاران که در سازمان‌های مشابه کار می‌کنند برای همکاری با کانون ابراز آمادگی کرده‌اند و قطعاً این تشکل می‌تواند به عنوان یک بال کمک‌کننده صدا و سیما و دیگر نهادهای مرتبط باشد. قطعاً یکی از مطالبات هیئت مدیره تأمین اهداف تولید محتوا است و ما باید یک افق مشخص برای هدف‌گذاری‌های طولانی یا کوتاه مدت‌مان در نظر بگیریم. اتاق فکر کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری می‌تواند یکی از الزامات این کانون باشد و این اتاق فکر می‌تواند در آینده با بررسی نیاز و میل جامعه با تولید آثار با کیفیت به محتواهای مختلف برای مقابله با شبکه‌های ماهواره‌ای اقدام کند. پیش‌تر هر اقدامی در این راستا صورت می‌گرفت یک اقدام فردی بود که سلایق فردی نیز در آن مطرح می‌شد با تشکیل این صنف قطعاً یک اتاق پژوهش تشکیل می‌شود که می‌توان با تفکر جمعی به تولید محتواهای مختلف و مورد نیاز جامعه فکر کرد.

این تهیه‌کننده در پایان اظهار داشت: در نظام‌های پیشرفته و توسعه‌یافته تهیه‌کنندگان صاحب اصلی اثر هستند، به این معنی که فکر اثر، استخدام کارگردان، سرمایه تولید اثر و... توسط تهیه‌کننده صورت می‌گیرد. اگر یک تشکل حرفه‌ای وجود داشته باشد می‌توانیم به این مسئله امیدوار باشیم که با همکاری تهیه‌کنندگان تولید محتواهای مناسب در آثار بیشتر شود و امیدوارم با تشکیل این صنف این خلاء بزرگ 11 یا 12 ساله از بین برود و دیگر حس نشود.

علیرضا سبط‌احمدی: تعریف تهیه‌کننده در تلویزیون ما با تعریف آکادمیک آن بسیار متفاوت است

علیرضا سبط‌احمدی تهیه‌کننده تلویزیون د ر گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: تهیه‌کننده به عنوان سرپرست گروه تولید، تأمین کننده یا مدیریت کننده منابع مالی است که کنترل کیفیت را بر عهده دارد و تمام مسئولیت گروه و سرپرستی آن از کارگردان تا تیم خدمات بر عهده تهیه‌کننده است که وظیفه‌ای سنگین و بسیار گسترده به حساب می‌آید. در تلویزیون تهیه‌کننده علاوه بر این مسائل پاسخ‌گویی به سازمان صداوسیما را نیز بر عهده دارد.

سبط‌احمدی خاطرنشان کرد: در سینما تهیه‌کننده وظیفه دیگری هم دارد که آن مدیریت و شناخت بازار گیشه و عرضه و تقاضا است. متأسفانه در تلویزیون تعریف درستی که از تهیه‌کننده وجود دارد را شاهد نیستیم و معمولاً مشکلات بسیاری به تهیه‌کننده تحمیل می‌شود. سال‌ها قبل به آقای ضرغامی گفتم که ما تهیه‌کننده‌ها برخی مواقع نقش پیک موتوری را هم ایفا می‌کنیم و پول را از سازمان می‌گیریم و سریع خود را به گروه رسانده و آن را بین عوامل تقسیم می‌کنیم.

او افزود: در طول ساخت یک سریال از آنجا که زمان بیشتری نسبت به فیلم سینمایی نیاز دارد یک تهیه‌کننده با مشکلات متعدد بسیاری روبرو است. در یک یا دو سال اخیر یکی از این مشکلات بیشتر شدن هزینه تولید در حین کار با بالا رفتن قیمت‌ها است و این یکی از مسائلی است که وظیفه تهیه‌کننده را به مراتب سخت‌تر می‌کند. در پروژه آخری که در دست داشتم کنترل برخی مسائل کار بسیاری سختی شد و من با مشکلاتی مثل شیوع ویروس کرونا، سیل و زلزله لرستان، بیشتر شدن هزینه تولید و دیگر اتفاقات مواجه بودیم.

تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «همسایه‌ها» در ادامه اظهار داشت: در تلویزیون تهیه‌کننده باید به بسیاری از افراد بالادست خود پاسخگو باشد و نظرات افراد بسیاری را باید جلب کند که این نظرات می‌توانند در کیفیت اثر تأثیرگذار باشند. در بسیاری مواقع تمام مسائل یک سریال تحت‌الشعاع پخش قرار می‌گیرد و کلیت کار را باید به دلیل مسائلی که در هنگام پخش مطرح می‌شود دچار تغییر کرد. به دلیل همین مسائل است که تعریف تهیه‌کننده در صداوسیما مقداری متفاوت‌تر است و برخی مواقع یک تهیه‌کننده مجبور است کارهایی خارج از وظایف تعریف‌شده‌اش انجام دهد.

این تهیه‌کننده در ادامه خاطرنشان کرد: بارها به یاد دارم که با اتمام پروژه‌ام قسط اول و دوم را تازه دریافت کرده‌ام و پرداخت‌ها پس از پایان کار آغاز شده است. این وضعیت قطعاً کار را سخت‌تر می‌کند و پرداخت‌های دیر هنگام باعث می‌شود گروه که دستمزدی دریافت نکرده بی انگیزه شود و مشکلات بسیاری به وجود بیاید. تشکلی صنفی به عنوان صنف تهیه‌کنندگان تلویزیون هم با توجه به شرایط کشور ما هیچ کمکی نمی‌کند. در کشور ما وقتی وزارت جهاد کشاورزی در کنترل قیمت مرغ و تخم‌مرغ دچار مشکل است کانون‌های مختلف که قدرت اجرایی ندارند قادر به انجام هیچ کاری نیستند. این سیاست تنها در سینمای هالیوود کارکرد دارد چرا که در آن کشور سندیکاها قدرت اجرایی دارند ولی در کشور ما خانه سینما که سال‌هاست به عنوان یک نهاد صنفی فعالیت می‌کند قادر به مدیریت مشکلات و حمایت از هنرمندان سینما نیست. تشکیل یک کانون به عنوان کانون تهیه‌کنندگان تلویزیون تنها می‌تواند به هم‌اندیشی تهیه‌کننده‌ها در تلویزیون کمک کند و کارکردی غیر از این ندارد.

سبط‌احمدی در ادامه اظهاراتش گفت: این اتفاق می‌تواند یک هم‌اندیشی در بین تهیه‌کننده‌ها به وجود آورد که به عنوان مثال برخی افراد که به تعهدات خود عمل نمی‌کنند یا افرادی که کارشان را خوب انجام می‌دهند را به هم توصیه کنند. کشور ما در شرایط سختی قرار دارد و در این شرایط سخت هر وقت سریالی ساخته می‌شود حدود 300 تا 400 خانواده از ساخت این سریال به درآمد می‌رسند و تهیه‌کننده که به نوعی ستون تولید یک اثر به حساب می‌آید هرچقدر قوی‌تر باشد می‌تواند به پروژه‌ها را در شرایط بهتری به نتیجه برساند.

ایرج محمدی: اهالی تلویزیون نمی‌توانند در خانه سینما عضو باشند و تشکیل کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری نیازی اساسی بود

ایرج محمدی تهیه‌کننده تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: درباره اساسنامه کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری اشراف کامل ندارم اما آنچه که درباره تأسیس این کانون در جریان هستم مربوط به مسئله‌ای می‌شود که سال‌هاست وجود دارد. افراد مختلف که در زمینه‌های مختلفی مثل کارگردانی، نویسندگی و... در تلویزیون فعال هستند به دلیل قوانین خانه سینما نمی‌توانند در این نهاد صنفی عضو باشند و با وجود اینکه سالیان سال در این حرفه فعال هستند به هیچ نهادی متعلق نیستند.

محمدی خاطرنشان کرد: پیش‌تر آیفیک این کار را انجام می‌داد ولی اعضای آن تنها شخصیت‌های حقوقی بودند که مربوط به شرکت‌ها و موسسه‌های می‌شد و نمی‌توانست جوابگوی نیاز اهالی تلویزیون باشد و بسیاری از افراد که هیچ موسسه و شرکتی نداشتند نمی‌توانستند عضو آیفیک باشند. به همین دلیل دوستان تصمیم گرفتند که انجمنی تشکیل دهند که تمام این همکاران ما را دربر بگیرد و بتوانند در آن عضو باشند.

او افزود: برنامه‌های ترکیبی، نمایشی و... بسیاری در تلویزیون ساخته می‌شوند که کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری می‌تواند همه همکاران فعال در این حوزه‌ها را پوشش دهد و اگر این کانون فعالیت خود را آغاز کند قطعاً مزایای بسیاری خواهد داشت که پوشش بیمه‌ای اعضا می‌تواند یکی از آن‌ها باشد. آیفیک هم می‌تواند به این کانون بپیوندد و در این شرایط سخت کرونایی می‌تواند این ایده بسیار کارسازتر باشد. ما در آینده با فراگیرتر شدن فضای مجازی و رسانه‌هایی از این دست باید نظمی در بحث تهیه‌کنندگی داشته باشیم که فکر می‌کنم این ایده می‌تواند بسیار کمک‌کننده و سازنده باشد.

تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «متهم گریخت» در ادامه تأکید کرد: طبق اطلاعاتی که دارم صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از این ایده استقبال کرده‌اند و امیدوارم دوستان با استقبال از این انجمن به فعالیت بهتر آن کمک کنند. به هر حال سینما و تلویزیون با وجود اینکه دو رسانه متفاوت هستند شباهت‌های بسیاری دارند که تنها محل عرضه را می‌توان در این دو متفاوت دانست. بهتر است اهالی تلویزیون نیز بتوانند مثل سینماگران که در نهادی صنفی چون خانه سینما عضو هستند، عضویت داشته و حقوق خود را پیگیری کنند.

محمدی در پایان اظهار داشت: قوانین و اساسنامه خانه سینما به گونه‌ای است که نمی‌تواند اهالی تلویزیون را بپذیرد و لازم بود که تهیه‌کنندگان تلویزیون برای حل این مشکل اقدام کنند. اهالی تلویزیون نیاز به یک انسجام در این مسئله داشتند که کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری می‌تواند نتیجه مثبتی داشته باشد. رایزنی‌ها صورت گرفته و تلویزیون و وزارت فرهنگ با تشکیل این کانون موافقت کرده‌اند و امیدوارم در آینده نتایج خوبی را شاهد باشیم.

بهروز مفید: کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری نیازی مهم و حیاتی بود

بهروز مفید تهیه‌کننده سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: تهیه‌کنندگی تلویزیون با سینما تفاوت‌های بسیاری دارد، در سینما تهیه‌کننده کارفرمای اصلی کار است و حتی کارگردان را او تعیین می‌کند اما در تلویزیون کارفرمای اصلی خود تلویزیون است و تهیه‌کننده نمایندگی تلویزیون را بر عهده دارد و به همین دلیل محدودیت‌های بیشتری متوجه او است.

مفید خاطرنشان کرد: البته این حق تلویزیون که بخواهد نقطه نظری روی آثار خود داشته باشد و قطعاً نظارت صداوسیما بر آثار تولیدی‌اش منطقی است اما در سینما اینگونه نیست و تهیه‌کننده بر خلاف تلویزیون که باید سلیقه کارفرما را در کار خود در نظر بگیرد می‌تواند به مسائل دیگری مثل جذابیت و فروش اثرش فکر کند.

او افزود: تشکیل کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری نیازی بود که تهیه‌کننده‌های تلویزیون داشتند و نیاز بود که تهیه‌کننده‌ها صنفی خارج از فضای اداری و رسمی داشته باشند که بتوانند مسائل خود را در آن مطرح کنند. کانون با حق عضویتی که اعضا پرداخت می‌کنند می‌تواند کلاس‌های آموزشی برگزار کند و دیگر مسائل مثل بیمه تأمین اجتماعی می‌توانند از طریق این صنف پیگیری شوند.

این تهیه‌کننده در ادامه گفت: ما برای نتیجه‌بخش بودن این برنامه‌ریزی‌ها نیاز به یک روحیه جمعی داریم و امیدواریم این اتفاق رخ دهد. ما در فعالیت‌های صنفی‌مان دچار مشکل هستیم و حتی در خانه سینما نیز تشتت را می‌بینیم. امیدوارم در کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری شاهد چنین مسئله‌ای نباشیم و در اساسنامه ایده‌آل‌ها را نوشته‌ایم که قطعاً آن‌ها را دنبال خواهیم کرد.

تهیه‌کننده مجموعه تلویزیونی «هشت‌ونیم دقیقه» تأکید کرد: برای موفقیت ما نیاز به تحقق دو عامل اساسی دایم. حمایت صداوسیما از این کانون یکی از اصلی‌ترین مسائل است، امیدواریم تلویزیون این کانون را رقیب خود نداند و به تقویت این کانون کمک کند. نکته دیگر این است که تهیه‌کنندگان تلاش کنند این تشکل پابرجا بماند و به تقویت آن کمک کنند.

او در پایان اظهار داشت: از آنجا که بیشتر فعالیت ما مربوط به تلویزیون می‌شود شاید بیشترین تعامل را از سوی صداوسیما نیازمند باشیم اما نیاز است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با ما در تعامل باشد. امیدوارم در روز 19 اسفند ماه تهیه‌کنندگان در مجمع مجازی که ترتیب داده شده حضور داشته باشند و در انتخابات برای انتخاب نماینده‌ها شرکت کنند.

...................................................................................................................

فعالیت‌های صنفی در کشور ما همیشه با مشکلات بسیاری مواجه بوده و محدودیت‌های قانونی و اجرایی معمولاً این تشکلات را یا به حاشیه کشانده و یا به تشکلی خنثی تبدیل کرده است. باید ببینیم که در آینده کانون تهیه‌کنندگان رسانه‌های دیداری برای تهیه‌کنندگان و کارکنان این عرصه چه کارکردی خواهد داشت.