مسئولیت غرب در پاسخ به اسرائیل

بازگشت به برجام، اصلی‌ترین خطری است که منافع استراتژیک اسرائیل و دوستان منطقه‌ای آن‌را تهدید می‌کند. اسرائیلی‌ها با درک اینکه درحال‌حاضر هیچ راهکار مسالمت‌آمیز و دیپلماتیک روشنی برای جانشینی برجام نیست، همه تلاش خود را برای خرابکاری در این راه به‌کار انداخته‌اند.  از همین روست که وزارت امورخارجه روسیه در بیانیه اخیر خود، ابراز امیدواری کرده که حادثه انفجار در نطنز «هدیه‌ای برای مخالفان گوناگون برجام نباشد.»

آنچه روشن است اینکه اسرائیلی‌ها برای مانع تراشی در فرایند گفت‌و‌گوهای ایران و نمایندگان جامعه جهانی در وین، خود را  تا احتمال وقوع جنگ مستقیم با این کشور آماده کرده‌اند. انفجار یکشنبه گذشته در نطنز در بزنگاهی انجام شد که قابل تأمل است: همه اعضای حاضر در نخستین نشست وین از نتایج آن ابراز رضایت و دورنمای امیدوار کننده‌ای برایش ترسیم کردند؛ نخست وزیر کره جنوبی برای ترمیم روابط سیاسی ـ اقتصادی این کشور با ایران در تهران گفت‌وگو می‌کرد و «سرگئی‌لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه چمدان هایش را برای سفر به تهران بسته بود. بنابراین انفجار نطنز در این بزنگاه، حاکی  از اراده خرابکارانه تل‌آویو علیه احیای دوباره بنایی است که ایران را بار دیگر با جامعه جهانی آشتی می‌دهد. از این رو اسرائیل، بیش از هر زمان برای اراده مشترکی که احیای برجام را شرط استقرار صلح، ثبات و اعتماد متقابل در حوزه خلیج‌فارس و به تبع آن منطقه خاورمیانه می‌داند، یک تهدید واقعی است. 

واکنش ایران در هر شکل به اقدام‌های خرابکارانه اسرائیل، یک روی سکه می‌تواند باشد اما روی دیگر آن متوجه مسئولیت اخلاقی و امنیتی دیگر اعضای گروه گفت‌وگو کننده با تهران است که اراده خود را برای دستیابی به توافق با تهران به نمایش گذاشته‌اند. سنگ‌اندازی‌های اسرائیل در مسیر احیای برجام به عنوان تنها راه‌حل شناخته شده برای حل اختلافات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران و پیامدهای سازنده آن در منطقه، نمی‌تواند با واکنش‌های انفعالی و بی‌عملی مدعیان برجام همراه باشد. گستاخی و دست‌باز اسرائیل در اقدام‌های ایذایی آن، مسئولیت‌پذیری ‌امریکا، تروئیکای اروپایی و بلکه روسیه و چین را در تلاش برای احیای برجام به زیر سؤال برده و ظن تهران را به اراده غرب در این‌باره تشدید می‌کند.

 اقدام خرابکارانه یکشنبه گذشته‌ در نطنز همزمان با حضور «لوید آستین» وزیر دفاع ایالات متحده‌ امریکا‌ در اسرائیل،‌ دو احتمال‌ را با خود دارد: واشنگتن همراه و هم‌سو با ماجراجویی‌های اسرائیل است یا تل‌آویو به پشتوانه حمایت‌های نظامی ـ مالی آمریکا، اکنون در اندازه یک دولت یاغی علیه رویکرد کاخ سفید عمل می‌کند. اظهارات مقام‌های امریکایی در دخالت نداشتن در اقدام اخیر اسرائیل، نمی‌تواند از بار مسئولیت واشنگتن بکاهد؛ همانگونه که تروئیکای اروپایی نمی‌تواند تنها با مردود دانستن این اقدام، دامن خود را از پیامدهای احتمالی رفتار تل‌آویو کنار بکشد. 

انفجار یکشنبه گذشته در نطنز، به جامعه جهانی این پیام را می‌‌دهد که مانع اصلی در احیای برجام اکنون نه تهران بلکه اسرائیل و دوستان منطقه‌ای آن هستند که خود را تا احتمال وقوع جنگ مستقیم با ایران تدارک کرده‌اند. آیا نمایندگان جامعه جهانی در گروه برجام به مسئولیت‌های خود در این باره عمل می‌کنند؟