غدیر؛ حقیقتی از عالم غیب و تجلی خواست خالق

به گزارش خبرنگار فرهنگی برنا از قزوین؛ واقعه غدیر از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام است که در آن، پیامبر اسلام(ص) هنگام بازگشت از حجة الوداع  در ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم قمری در غدیر خم، امام علی(ع) را جانشین خود معرفی کرد. حاضران در آن واقعه که بزرگان صحابه نیز در میان‌شان بودند، با امام علی(ع) بیعت کردند.

این معرفی بنا به دستور خدا در آیه تبلیغ بود. این آیه به پیامبر(ص) دستور می‌داد آنچه خداوند بر او نازل کرده، ابلاغ کند و اگر این کار را نکند، رسالتش را انجام نداده است. پس از واقعه غدیر آیه اکمال نازل شد که می‌گفت: «امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم.»

مسئله غدیر یک مسئله قرآنی است، یک مسئله بینشی و اعتقادی است. غدیر از جهت جایگاه خود، یک مکان است اما از جهت حقیقت، بیانگر یک جایگاه بالایی است که خدای متعال برای پیامبراسلام (ص) مقرر کرد تا در یک مقطع زمانی خاص، حقیقتی را به صورت عمومی هم برای مسلمانان همزمان با نبی اکرم(ص) آشکار کند و هم تکلیف همه مسلمانان ومومنان به دین توحید را تا دنیا برپاست؛ معین سازد. 

غدیر یک حقیقتی است که از عالم غیب در این عالم امکانی و ماده، ظهور پیدا کرده که حلقه واسطه دقیق بندگان در زندگانی دنیا با عالم غیب است که البته این حلقه واسطه در زمان نبی اکرم(ص)، خود وجود مبارک نبی اکرم(ص) بود. منتها خدای متعال خواسته است که این رابطه بین عالم و دنیای غیب همواره تا قیامت در این عالم شکل بگیرد. 

غدیرنه تنها در این عالم بلکه عالم پس از این هم برای کسانی که غدیر و رسالت غدیر به آنها برسد، زندگی ساز و حقیقت ساز است. حقیقت غدیر، ظهور ولایت الهیه پس ازنبی اکرم(ص) در این عالم است که می خواهد نشان دهد که انسان در این عالم رها نشده و یک موجود متصل به عالم غیب است. او موجود پوچی نیست و دارای حقیقت است و حقیقت بسیاربلند زندگی انسان محدود به زندگی دنیایی نیست. 

خطبه غدیر پنج شاخصه دارد. آخرین فرمایش طولانی پیامبر(ص) و طولانی ترین فرمایش آن حضرت است. یک محور خطبه، معرفی خدای متعال است. چون اساس دین توحید است. ما باید معتقد شویم که موجودات و ما به چه حقیقتی متصل هستیم. خدایی که بی نهایت و ازلی و ابدی است و ما نمودی از حکمت او هستیم و ما را برای هدفی عالی آفریده است. این معرفی های گوناگون از نبی اکرم(ص) آمده که جای دیگری از آن حضرت نقل نشده است که می خواهد بیان کند که درک توحیدی برای هر کس در هر درجه ای زیربنای ایمان و نجات اوست.

نکته دوم معرفی خودش است که من از جانب چنین خدایی هستیم و معارف من از جانب اوست و بعد از آن، حضرت از آیات قرآنی که درباره ولایت امیرالمومنین است استفاده می کند. آیاتی که تمامی مفاد آن ولایت حضرت علی(ع) است مثل آیه ولایت. یا آیاتی که همه مومنین را بیان می کند ولی فرد شاخص و کامل مومنین علی(ع) است. مثل این آیه که « الذین آمنوا ولم یلبسوا ایمانهم بظلم» که می خواهد بیان کند جایگاه علی(ع) تنها در فرمایشات گوناگون خود حضرت که به آن سنت می گوییم نیامده بلکه جایگاه ایشان در قرآن هم آمده است.

نکته بعدی این است که پیامبر(ص)، ویژگی های گروندگان به علی(ع) بن ابیطالب و اهل بیت را برمی شمارد که ما خودمان را محک بزنیم. اینکه ما غدیر را به عنوان یک حقیقت ایمانی پذیرفتیم معنایش چیست. اول باید این پیوند قلبی را محکم کنیم که لازمه آن این است که بدانیم همواره تحت تدبیر خدا هستیم. تدبیر خدا به واسطه پیغمبر اکرم(ص) و اهل بیت علیما السلام در زندگی ما جاری می شود وظهور این تدبیر خدا در قیامت است که اگر قلبا و عملا تحت این تدبیر رفتیم به سعادت می رسیم.

موضوع بعدی این است که حضرت خبرهای غیبی می دهند. عده ای بعد از این قضیه ایشان را تهدید می کنند. تهدید ها هم در خطبه طولانی غدیریه آمده که اینان اهل جهنم هستند. بنابراین حضرت همه دین را در غدیر خلاصه کردند که فرمودند: «الیوم اکملت لکم دینکم»

خطبه غدیر:

در راه بازگشت به مدینه (روز 18 ذیحجه سال دهم هجرت) وقتی رسول خدا (ص) به منزل غدیر خم رسید فرشته خدا بر او نازل گشت و این آیت را در شأن امیرالمؤمنین علی (ع) ابلاغ نمود: یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس… (مائده، 67) یعنی: ای پیغامبر فرستاده، برسان آن چه فرو فرستاده شده به تو از خدای تو اگر نرسانی چنان است که هیچ یک از پیغام های خدا را نرسانیده باشی. خدا ترا از مردمان نگاه می دارد… 

برای اجرای امر الهی رسول خدا دستور داد حاجیانی را که از پیش رفته بودند و آنان که هنوز حرکت نکرده بودند توقف کنند سپس فرمود: در محل غدیر خم، محوطه ای را که پنج درخت سمره (خارین) در اطراف آن بود از خس و خاشاک ستردند و روی درختها سایبان گستردند. 

روز پنجشنبه هجدهم ذی حجه رسول الله (ص) ، نماز ظهر را پیشاپیش مسلمانان در آن محل بگزارد. آفتاب به قدری سوزنده بود که مردم قسمتی از ردای خود را زیر پا می افکندند و قسمتی را روی سر می کشیدند. 

بعد از نماز بر منبری از جهاز شتران که در وسط جمعیت آماده شده بود بالا رفت و خطبه مبسوطی در شرح وظائف مسلمانان و مناقب اهل بیت ایراد نمودُ متن کامل این خطبه را سپهر در ناسخ التواریخ نقل کرده کهدر پایان خطبه، رسول الله (ص) دو بازوی علی را گرفته برافراشت به طوری که زیر بغل هر دو پیدا شد. 

آن گاه فرمود: ایها الناس من اولی الناس بالمؤمنین من انفسهم؟ ای مردم چه کسی از جان مردمان به ایشان از خودشان (نزدیکتر) و سزاوارتر است؟ همه گفتند : خدای و رسول او بهتر می دانند. پیغمبر فرمود: ان الله مولای و انا مولی المؤمنین و انا اولی بهم من انفسهم، فمن کنت مولاه فعلی مولاه (یقولها ثلاث مرات و فی لفظ احمد اربع مرات) یعنی خدای مولی و سرور من است و من مولی و سرور مؤمنانم و بر مؤمنان از جانشان به ایشان سزاوارترم. هر که را من مولی و سرورم پس علی نیز مولی و سرور او است.

این سخن را سه بار و به قول امام احمد بن حنبل چهار بار مکرر فرمود سپس گفت: خدایا طرفدار کسی باش که طرفدار علی باشد و خصم آن باش که با او بستیزد. دوست بدار هر که او را دوست دارد. و دشمن بدار هر که او را دشمن دارد و یاری کن هر که او را یاری کند و خوار بدار هر که او را خوار بدارد و بگردان حق را با او هر جا که او می گردد به هوش باشید باید هر کس در اینجا حاضر است این سخن را به غایبان برساند.

به محض این که خطبه و ابلاغ رسول الله (ص) به پایان رسید هنوز مردم متفرق نشده بودند که این آیت نازل گشت: «… الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا…» یعنی: امروز دین شما را برای شما به کمال رساندم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و از این که اسلام دین شما است خشنود گشتم.

سپس سراپرده ویژه ای برافراشتند و به امر رسول الله (ص) مردان و زنان، از جمله زنان پیغمبر (ص) در محضر او با علی بیعت کردند. بعد از این مراسم به دست خود عمامه ای بر سر علی نهاد و دنباله آن را پشت سرش مرتب کرد. این تکریم را که در موارد استثنائی و هنگام انتصاب به امارت انجام می شد «تتویج» می گفتند.

بعد از این مراسم، بزرگان صحابه به تهنیت علی پیش آمدند. مقدم بر همه ابوبکر و عمر بودند و حسان بن ثابت شاعر خاص رسول الله (ص) نیز قصیده ای در تهنیت مراسم غدیر از جایگاهی رفیع با صدای بلند انشاء نمود که مورد تحسین و استقبال آن حضرت واقع شد. 

مسئله غدیر مسئله سبک زندگی اسلامی است

خلاصه مسئله غدیر مسئله سبک زندگی اسلامی است که مقام معظم رهبری بر آن تاکید می کنند. سبک زندگی اسلامی زندگی علوی است که هم استعدادهای مادی انسان شکوفا بشود و هم استعداد های عقلانی انسان و هم استعداد معنوی انسان که حاکم بر این دوست شکوفا شود. زندگی علی(ع) این چنین است. باید ساده ترین و پیش پا افتاده ترین کار ربط با اهل بیت داشته باشد و این باعث شکوفایی استعداد ها می شود. استعداد استقلال اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شکوفا می شود. این همان شکوفایی بالاست که نمودش را در انقلاب اسلامی پیدا کردیم.

درسی که امروز باید از واقعه غدیر بگیریم 

امروز انقلاب اسلامی نسیمی از غدیر است. ببینید این نسیم چه کرده است. چه جوان هایی را به اوج رساند. بعضی از شهدای ما ندای امام که آمد رفتند. این یک نمونه است. این ندا عالم را گرفته است. این همه توطئه های مختلف نظامی، اقتصادی و فرهنگی که به انحاء مختلف از طرف دشمنان صورت گرفت که می خواستند ندای انقلاب را خاموش کنند. غدیر واقعی در این انقلاب است که بگوید دین زنده است و این بهترین حجت برای حقانیت غدیر است. 

غدیر، تجلی خواست خالق، روح آفرینش، برانگیزاننده ستایش و دست‌های بلندی است که انسان خاکی را به افلاک می‌کشاند.

عید سعید غدیر خم برتمامی شیعیان مبارک.

انتهای پیام