آیا سیلاب‌های اخیر ایران نتیجه مانسون است؟

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا، طی چند روز اخیر، به دلیل فعالیت جریان‌های مانسون بارش‌های شدیدی در بخش‌هایی از ایران و کشورهای همچون پاکستان، افغانستان و امارات و کشورهای حوزه خلیج فارس و...در حال وقوع است. این پدیده جوی ماحصل وزش نسیم دریایی بزرگ مقیاسی به نام مانسون است که در نتیجه اختلاف دمای زمین و دریا به وجود می آید.

*** مانسون چیست؟

مانسون نسیم‌های دریایی شدیدی است که در فصل تابستان منجر به بارندگی شدید و در پی آن جاری شدن سیلاب می‌شود.

همانند کلیه سیستم‌های اقیانوس‌شناسی و هواشناسی در سیاره زمین، مانسون‌ها هم نیروی اصلی خود را از خورشید می‌گیرند. کم‌وبیش حدود ۳۰% از انرژی خورشیدی که به سطوح بالای جوی می‌رسد، به‌وسیله سطوح فوقانی ابرها و سطح زمین به فضا بازتاب می‌شوند. مقدار بسیار کمی از آن نیز به‌وسیله جو جذب می‌شود. تضاد و تقابل فصل‌ها در دو نیمکره شمالی و جنوبی، موجب حرکت آرام هوا از نیمکره زمستانی به سوی نیمکره تابستانی، به وسیله گرادیان افقی فشار و نیروی عمودی شناوری از اختلاف درجه حرارت، می‌شود.اما آب و خشکی، به مقدار یکسان انرژی دریافتی از خورشید، دو واکنش متفاوت نشان می‌دهند. دودلیل برای این تفاوت ذکر شده است.

نخست اینکه دمای ویژه آب دو برابر دمای ویژه خاک است، یعنی با مقدار مساوی انرژی دریافتی، خاک دو برابر آب گرم می‌شود. دلیل دوم، ‌که از دلیل نخست بسیار مهم‌تر است این‌است‌که، گنجایش مؤثر دما، (توانایی یک ماده برای نگه داشتن گرما)، برای اقیانوس‌ها بسیار بیشتر از قاره‌هاست.در فصل زمستان، خشکی بیش از انرژی که از خورشید دریافت می‌کند، انرژی به هوا گسیل می‌کند. گرمائی که در تابستان پیش در ژرفای خاک ذخیره شده بود، اینک به سطح زمین می‌آید. ازآنجاییکه در اقیانوس، گرمای بیشتری ذخیره می‌شود، در زمستان سطح آن کمتر سرد می‌شود.

این باران‌ها پیرامون شبه‌قاره هند، به ویژه خلیج بنگال را توفانی و ناامن می‌کرده است  و دامنه آن، حتی در برخی موارد به قلب دریای پارس هم کشیده می‌شد به طوری که در چند مورد مرکز ایران را هم تحت تاثیر قرار داده است.

در خرداد ماه و در حالی‌ که نیم‌کره شمالی به سوی تابستانی سوزنده پیش می‌تازد، در شبه قاره هند گویی زمستان آغاز می‌شود. گرمای وحشتناک و مرگ‌آور توسط بارانی سیل‌آسا به نام مانسون یا توفان‌های موسمی قطع شده و زندگی در این سرزمین را امکان پذیر می‌سازد.

خط استوای هواشناسی ITCZ که بر خلاف استوای جغرافیایی ثابت نیست و به شدت متغیر است، بر روی فلات تبت مستقر شده و شبه قاره هند را که از دیدگاه جغرافیایی در نیم‌کره شمالی قرار دارد، در نیم‌کره جنوبی قرار می‌دهد.

*** تداوم وضعیت خطرناک بارش ها در ایران

صادق ضیاییان رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، درباره وضعیت بارندگی در کشورهای همسایه، اظهار کرد: طی امروز ( ۷ مردادماه) در پاکستان بارش‌های خوبی پیش‌بینی می‌شود و همچنین در شرق افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس به‌ویژه در قسمت‌های بحرین بارش‌های کمی برقرار است و در ترکمنستان نیز شاهد بارندگی خواهیم بود.

وی افزود: طی روز شنبه(۸ مردادماه) در پاکستان ، شرق افغانستان به‌ویژه جنوب شرقی افغانستان و همچنین در کشورهای آذربایجان و ارمنستان و در قسمت غربی این دو کشور بارندگی پیش‌بینی می‌شود و همچنین بارش‌هایی در قطر، حوزه خلیج فارس، امارات متحده عربی و کشور عربستان شاهد خواهیم بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا همچنان احتمال وقوع سیل مخرب در کشور وجود دارد؟ گفت: شرایط جوی همچنان در وضعیت «خطرناک» قرار دارد.

انتهای پیام/