هاب گازی منطقه پیش پای کشور/ مسیرهای انتقال گاز روسیه به ایران کدامند؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا، با افزایش درگیری‌ها بین روسیه و اوکراین صادرات گاز روسیه به اروپا کاهش پیدا کرد. در این مناقشه از طرفی اروپا روسیه را متهم به استفاده از گاز خود به عنوان سلاح اقتصادی می‌کند و از طرفی روسیه تحریم‌های اروپا را مانعی بزرگ در جهت گاز رسانی به این قاره می‌داند. با این وجود تولید گاز روسیه در هفت ماه اخیر حدود 41 میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرده است و از طرفی طبق گزارش گازپروم و به نقل از گزارش سولوشن با عنوان "خاور میانه از مسیر ایران؛ بازار جدید گاز روسیه"، تولید این شرکت تا پایان ماه جولای نسبت به سال گذشته، 12 درصد معادل (35.8 میلیارد متر مکعب) کاهش یافته است. از طرفی مصرف داخلی روسیه در این بازه زمانی، 2 درصد معادل 3 میلیارد متر مکعب کاهش داشته و از طرف دیگر صادرات به کشورهای غیر از مقاصد آسیای میانه (CIS) نیز، با کاهش 35 درصدی (معادل 40 میلیارد متر مکعب) روبرو بوده است.

طبق گزارش سولوشن، بازار گاز چین در بازه هفت ماهه با رشد 60.9 درصدر معادل 3.5 میلیارد متر روبرو بوده در حالی که صادرات گاز به اروپا و ترکیه به ترتیب 40.7 و 2.8 میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرده است.

لازم به ذکر اگر همین روند موجود برای روسیه حفظ شود، با قیمت‌های فعلی گاز، 20 درصد بیشتر از درآمدهای سال گذشته گازپروم معادل 79 میلیارد دلار نصیب این شرکت خواهد شد. زیرا هر چند 40 درصد صادرات به اروپا با کاهش مواجه شده اما قیمت گاز در بازه مذکور 4 برابر شده و علت این رشد قیمت نیز مدل قیمت گذاری صادرات گاز روسیه به اروپا است. از طرفی با وجود این که گاز به چین با افزایش 60 درصدی روبرو بوده اما قیمت صادراتی به این کشور تقریبا یک چهارم قیمت صادرات گاز به اروپا است.

ایران شاه راه تبادل گاز

طبق گزارش سولوشن با توجه به این که تنش‌های بین روسیه و اروپا بالا گرفته، به نظر می‌رسد که 180 میلیارد متر مکعب گاز صادراتی روسیه در معرض خطر قرارگرفته و حتی با وجود بازار چین و یا افزایش فروش LNG تنها بتواند نصف این کسری صادرات را جبران کند. لذا از دو طریق می‌تواند وارد بازار خاورمیانه و جنوب غرب آسیا شود.

یکی از آن راه‌ها مسیر ترکمنستان به ایران است. از ترکمنستان به ایران دو خط لوله به مجموع تقریبی 20 میلیارد متر مکعب وجود دارد که طبق برآوردها تنها 20 درصد از ظرفیت آن استفاده می‌شود. از طرف دیگر نیز روسیه از طریق خط لوله آسیای مرکزی CAC به ترکمنستان متصل شده  با ظرفیت اولیه 90 میلیارد متر مکعب بوده که حداکثر نصف آن به دلیل فرسوده بودن قابل استفاده است.

طبق این گزارش در غرب خزر نیز، مسیر خط لوله تاریخی صادرات ایران به شوروی (قاضی محمد – آستارا) محل اتصال ایران به روسیه از طریق آذربایجان است. این خط با ظرفیت اولیه 10 میلیارد مترمکعب احداث شده و اکنون کمتر از 20 %ظرفیت آن قابل استفاده است. افزایش حجم عملیاتی این خط نیاز به تعمیر و بازسازی دارد.

ایران محکوم به تبدیل شدن هاب گازی منطقه

با توجه به اهمیت ارتباطی کشور، ایران باید از این فرصت استفاده کند و تبدیل به هاب گازی منطقه شود و از طرفی بهترین روش هاب گازی شدن نیز، خرید مستقیم گاز از روسیه و فروش آن به کشورهای متقاضی است. در این رابطه ظفریان کارشناس ارشد انرژی اذعان داشت:« زمانی که کشور، مستقیم گاز صادر می‌کند منجر به وابستگی کشور وارد کننده می‌شود مانند صاردات گازی که به ترکیه و عراق داریم و این امر در مناسبات ما با این کشورها تاثیر می‌گذارد اما اگر به سمت سوآپ گاز برویم عملا تاثیرمان بر کشورهای دیگر بسیار کم می‌شود.»

وی با اشاره به این که ایران باید تبدیل به هاب انرژی منطقه شود گفت:« لذا رویکردی که باید اتخاذ کنیم این است که گاز را به صورت حداکثری از کشورهای دارای پتانسل صادرات گاز یعنی ترکمنستان، قطر، روسیه و تا حدی آذربایجان در قالب خرید، وارد کنیم و به کشورهای متقاضی در قالب فروش گاز صادر کنیم.»

ظفریان افزود:« این موضوع منجر می‌شود که ایران تبدیل به هاب گازی منطقه تبدیل شده و وابستگی متقابل بین ایران و این کشورها ایجاد شود که به نوبه خود منجر به تقویت موقعیت سیاسی ایران در منطقه می گردد».

در نتیجه، کشور هرچه زودتر باید از فرصت پیش آمده بیشترین استفاده را کند و با تدابیر لازم در جهت سیاستگذاری هر چه بهتر صادرات گاز، قدم بر دارد.

انتهای پیام/