خبرگزاری برنا لرستان – گروه اجتماعی : مدرسه ، کلاس درس و صدای دلپذیر معلم رویایی است دل انگیز برای هرکسی که به آینده نیک و روشنی برای مردم می اندیشد و بهترین هدیه ای است برای نوباوگان مناطق دوردست ، محروم و بی امکانات تا مبدل به نسلی شوند که برای بیرون آمدن از حباب های سخت دورماندن از پیشرفت و پیله های عقب ماندگی به توانایی خردمندانه ای دست یافته ، حق خود را بشناسند و به سطحی بالاتر از زندگی ارتقا یابند.
در منظر عمومی مناطق دوردست ، محیط های عشایری ومحروم روستایی بعضا صعب العبوری ، محسوب می شوند که اگرچه گاها به عنوان بخشی مهم از جامعه ایرانی و البته غنی از لحاظ عرصه های طبیعی و محلی با فرهنگ ورسومات خاص و شیوه زندگی شان در طبیعت بکر همیشه جاذبه ای وصف ناپذیر برای افرادی داشته است که بیرون از این محیط به قلمرو آنان می نگریسته اند ولی گرد محرومیتی کهنه که همیشه بر این لایه از بافت اجتماعی کشور حکمفرما بوده همه جاذبه ها را برای دغدغه مندان توسعه ایران ناپدید می کرده است .
از این رو در دوران معاصر در راستای مقابله با بی سوادی کوچ نشینان ایرانی برپایه آموزش نوین ، در 1307 خورشیدی با تاسیس نخستین مدارس شبانه روزی ودارالتربیه عشایری سپس پیگیری های آن در دهه های بعد و چه به شیوه هایی کیفی تر برپایه اصل چهارم هری ترومن وفعالیت ها وبرنامه ریزی های محمد بهمن بیگی با بنیانگذاری آموزش وپرورش عشایری در کشور اقداماتی قابل توجه دربین این قشر از جامعه صورت گرفت.
همچنین پس از انقلاب که توسعه همه جانبه مناطق محروم عشایری به صورت ویژه ای در دستور کار قرار گرفت تمرکز بر توسعه فضاهای آموزشی همیشه بخش مهمی از سیاست های دولت را تشکیل می داده که مسئولین همواره درجهت مبارزه و ریشه کن کردن بی سوادی و از همه مهمتر قراردادن کودکان و نوجوانان عشایر در مسیر تحصیلات تکمیلی برآن تاکید داشته اند.
این هدف علاوه بر تامین نیروی انسانی وفرستادن آنها به این مناطق با احداث مدارس در مناطق محروم روستایی وعشایری با مشارکت خیرین مدرسه ساز نیز دنبال می شده و از اهمیتی ویژه برخوردار بوده است آنچنانکه این اقدامات تاکنون توانسته است نقش موثری درسرعت و رشد تحصیلی فرزندان خانواده های عشایری داشته باشد ولی با توجه به گستردگی جامعه ایلیاتی و طوایف ایران با این همه تلاش های موثر که در خدمات رسانی آموزشی در بین عشایر کشور انجام گرفته است باز محرومیت ها احساس می شود؛زیرا هنوز شاهد مناطقی هستیم که از کمبودهای آموزشی رنج می برند و بی سوادی و ترک تحصیل کودکان به دلیل همین کمبود ها می تواند تهدیدی باشد که تمایل این مردم به رفع محرومیت از زادگاه هایشان را کمرنگ کند به همین دلیل است که با اولین برخورد با مردم این نواحی پی می بریم که مطالبه اصلی آنان ورود بیشترونیرومند تر دولت همراه با مشارکت افزونتر خیرین در جهت توسعه فضاها وتجهیزات آموزشی در کنار دیگر امکانات بهداشتی ،راه های دسترسی و... است.
برخی از مناطق کوهستانی لرستان مانند روستای گدارگه ضرون درشهرستان کوهدشت با وجود بافت روستایی و عشایری شان ، شاهدی هستند بر این مدعا که کمبود ها هنوز در این مناطق وجود دارند و مردم عشایر خواستار حمایت بیشتر دولت و مشارکت خیرین در محرومیت زدایی همه جانبه ازجمله حوزه آموزش هستند.
*گدارگه ضرون کوهدشت روستایی محروم اما در جست وجوی دانش و توسعه
روستای گدارگه ضرون با جمعیتی بالغ بر 850 نفر در 61 کیلومتری شمال غربی شهرستان کوهدشت و در مجاورت درهٔ باستانی و تفرجگاه معروف شیرز قرار دارد.
خانوارهای این منطقه که معیشتشان از طریق کشاورزی وعمدتا دامداری می گذرد مردمانی اصیل ، نژاده و لک زبان بوده که با آداب و رسومی خاص قلمرو سرزمین کهن طرحان بزرگ در جنگل های بلوط ومراتع بکر کوهستانی این منطقه از لرستان می زینند و گفت وگو با آنان نشان می دهد که از محرومیت و مطالبات زادگاه خود نیز مطلع هستند.
خانم ماهره صالحی که معلم این روستا است در خصوص وضعیت آموزشی خانواده های این روستا به خبرنگار برنا ، می گوید: خانواده های این روستا و عشایر این منطقه از معدود مناطقی هستند که از تحصیل فرزندان خود حمایت می کنند و برایشان بسیار مهم است که فرزندانشان به تحصیل و درس خواندن ادامه دهند.
او که خود اهل روستای گدارگه است و ریاست مدرسه شهید مطهری این روستا را نیز برعهده دارد ، می افزاید : در این منطقه 60 دانش آموز در مقطع متوسطه اول و دوم و 93 نفر نیز در مقطع ابتدایی تحصیل می کنند.
*دبیرستان شهید کرمی روستا فعال شود
صالحی با بیان اینکه با توجه به بافت جمعیتی روستاها در مناطق عشایری هر روستا نمی تواند یک دبیرستان داشته باشند، تصریح می کند: این موضوع باعث شده است که دبیرستان شهید کرمی که قبلا دانش آموزان این منطقه را پوشش می داد غیر فعال شود؛ به خاطر مشکلات تعداد دانش آموزان دبیرستان کاهش پیدا کرد لذا برخی از خانواده ها که توانایی داشته باشند فرزندان خود را برای تحصیل در دبیرستان به شهر می فرستند و فرزندان بعضی از خانواده ها نیز که فاقد توانایی لازم هستند ترک تحصیل می کنند.
این معلم با اشاره به موفقیت تحصیلی واستعداد دانش آموزان این منطقه عشایری کوهدشت ، یادآور می شود: در مدارس این منطقه خروجی داشته ایم و برخی از آنها در دستگاه های اجرایی ازجمله آموزش وپرورش مشغول به کار شده اند لذا مردم و دانش آموزان این روستا شایسته کمک هستند.
صالحی مشکلات آموزشی این روستا را فضای آموزشی ، تجهیزات و امکاناتی مانند سرویس های بهداشتی عنوان می کند و ادامه می دهد: برخی از دانش آموزان هنوز به خاطر محرومیت موجود با ابزار هوشمند مانند کامپیوتر نا آشنا هستند.
*کودکان عشایر مستعد در رشته های تجربی
این مدیر مدرسه با اشاره به قابلیت و استعداد های کودکان و دانش آموزان عشایری بیان می کند: نکته مهمی که تاکنون هیچ کس در حوزه آموزش وپرورش به آن توجهی نداشته این است که بچه های عشایر در زمینه بحث ها و موضوعات تجربی بسیار قوی هستند ولی فقط در رشته های علوم انسانی به آنها جهت داده می شود به این معنی که دانش آموزان عشایری به خاطر محیط زندگی وارتباط با دامداری و کشاورزی در رشته های تجربی بسیار موفق خواهند بود.
صالحی یادآور می شود: هر زمان که تعداد شاگردان کاهش می یابد مدارس منحل می شوند و از دانش آموزان می خواهند که برای تحصیل به شبانه روزی بروند اما چون دانش آموزان عشایر به خاطر سبک زندگی کشاورزی و دامداری زندگی شان نیاز است جهت کمک و همکاری در کنار خانواده ها باشند نمی توانند در شبانه روزی تحصیل کنند به همین دلیل درخواست ما این است که دبیرستان شهید کرمی این منطقه فعال شود.
*ورزش آرزویی که برای دانش آموزان گدارگه در حد یک توپ است
مدیرمدرسه شهید مطهری گدارگه ضرون با بیان اینکه در حوزه فضا و امکانات ورزشی کاملا محروم هستیم، خاطر نشان می کند: ورزش برای دانش آموزان این روستا بسیار مهم است و استعداد های ورزشی بسیار خوبی هم دارند ولی امکانات ورزشی در این روستا در حد یک توپ است لذا بچه ها گله مند هستند وخواهان ایجاد فضای ورزشی در روستا هستند.
ماهره صالحی همچنین ایجاد کتابخانه روستایی را از دیگر مطالبات دانش آموزان این روستا عنوان می کند و می گوید: قبلا به صورت کوله کتاب هایی را در دسترس دانش آموزان قرار دادیم که مورد استقبال آنان قرار گرفت.
روستای گدارگه ضرون در کوهدشت فقط یک نقطه محروم در مناطق عشایری لرستان به عنوان استانی با بافت ایلیاتی و مناطق محروم متعدد است که شناخت بیشتری از وضعیت آموزش وپرورش عشایری در استان نشان می دهد رفع محرومیت های این منطقه نیز امکان پذیر است.
*وجود 500 مدرسه عشایری در لرستان
کورش احمدی مدیرکل آموزش وپرورش عشایری لرستان در خصوص وضعیت آموزشی در مناطق عشایری استان به خبرنگار برنا ،می گوید: 500 مدرسه عشایری در لرستان وجود دارد که از این تعداد 400 مدرسه ابتدایی و بالغ بر 100 مدرسه نیز متوسطه اول و دوم هستند.
او با اشاره به فعالیت آموزش و پرورش عشایری لرستان در 18 حوزه راهبری و 4 مجتمع آموزشی ، می افزاید: 7 مدرسه شبانه روزی نیز در لرستان فعالیت دارد.
احمدی با اشاره به 730 معلم شاغل و بیش از ۵۰۰معلم بازنشسته در حوزه آموزش وپرورش عشایری لرستان ، تصریح می کند: همچنین 5 هزار دانش آموز در مدارس عشایری استان مشغول به تحصیل هستند که از این تعداد 4 هزار نفر غالبا در مقطع ابتدایی تحصیل می کنند.
مدیرکل آموزش وپرورش عشایری لرستان با اشاره به وجود این 500 فضای آموزشی در مناطق عشایری استان ، ادامه می دهد: جمعا 320 فضای نامناسب آموزشی در لرستان وجود دارد که از این تعداد حدود 200 فضا به صورت کانکسی، 50 فضا کپری و 70 فضا نیزچادری هستند.
*مشارکت موثر و خوب خیرین مدرسه ساز در مناطق عشایری لرستان
او با بیان اینکه خیرین مدرسه ساز تاکنون مشارکت خوبی برای احداث فضا و تجهیزات آموزشی در مدارس عشایری داشته اند ، یادآور می شود: در حال حاضر 20 مدرسه خیر ساز در روند ساخت وجود دارد اما با این همه توسعه آموزش وپرورش عشایری نیازمند مشارکت بیشتر خیرین مدرسه ساز است که در این راستا درخواست کمک بیشتری از ناحیه خیرین را داریم.
احمدی با اشاره به محرومیت مدارس و دانش آموزان عشایری از لحاظ امکانات ورزشی نیز می گوید: مراکز شبانه روزی فاقد هرگونه فضای ورزشی هستند که در این زمینه نیازمند حمایت ومشارکت خیرین در خصوص کمک به توسعه فضای ورزشی و افزایش سرانه این بخش هستیم.
*مدرسه تازه احداث برکت روستای گدارگه ضرون در حال اتمام است
مدیرکل آموزش وپرورش عشایری لرستان به بازدید خود ازفضای آموزشی روستای گدارگه ضرون در شهرستان کوهدشت که پنج شنبه هفته گذشته انجام گرفت اشاره می کند و می گوید: این مدرسه در سه مقطع ابتدایی متوسطه اول و دوم ، به صورت مختلط فعالیت دارد و 140 دانش آموز را نیز در این سه مقطع پوشش می دهد.
او با بیان اینکه مدرسه شهید مطهری این روستا اخیر توسط خیرین مرمت وتعمیر شده است، یادآور می شود: همچنین احداث مدرسه دوکلاسه برکت در مساحتی به اندازه 400 متر مربع در سال 1400 توسط بنیاد برکت شروع شده و در حال اتمام است و تا کنون نیز یک میلیارد و500 برای ساخت آن هزینه شده است .
مدیرکل آموزش وپرورش عشایری لرستان بیان می کند: از مشکل کمبود نیروی انسانی و تامین معلم این روستا قابل حل است ولی فضا ، کتابخانه روستایی وتجهیزاتی مانند وسایل گرمایی و سرمایشی ، محوطه مدرسه و دیوارکشی و سرویس بهداشتی برای دانش آموزان پیگیری می شود تا سال جدید تحصیلی در این روستا با آمادگی بیشتری آغاز شود چون آمار این مدرسه بالا است لذا تلاش می کنیم تا تجهیزات لازم در حد توان در اختیار آنها قرار بگیرد .
نقش خیرین را در توسعه ومحرومیت زدایی مناطق عشایری نیز نمی توان نادیده گرفت تلاش آنان خصوصا در حوزه آموزش وپرورش عشایری ستودنی است در این بین نیکوکاران کمپین شریف که محرومیت روستای گدارگه را در کوهدشت لمس کرده وبه وسع وتوان خود به کمک آنان شتافتده اند قابل تقدیر است.
*حضور فعال خیرین در روستای گدارگه ضرون
تورج حیدر پور نماینده نیکوکاران کمپین شریف نیز که پنج شنبه هفته گذشته به همراه مدیرکل آموزش وپرورش لرستان وهیات همراه از این روستا بازدید کرده است با اشاره به اقدامات خیر خواهانه اعضای این کمپین و نقشی که در خدمات رسانی به مناطق محروم لرستان ازجمله تعمیر مدرسه شهید مطهری روستای گدارگه داشته اند به خبرنگار برنا ، می گوید: این کمپین قبلا در لرستان در احداث پل معلق بین چند روستا ملاوی و سرکان ، کمک و جمع آوری و توزیع لوازم خانگی و مواد غذایی با همراهی دیگر گروه ها در مناطق معلولان و پلدختر در زمان وسیل 98 نقش داشته است و در روستای گدارگه کوهدشت نیز پیشنهاد و پیگیری ساخت خانه بهداشت این روستا، کمک مالی به یکی از انجمن های خیریه منطقه بصورت ماهانه، ساخت و سقف کاذب و ایجاد سیستم روشنایی مناسب مدرسه شهید مطهری را نیز در دستور کار قرار دادیم .
حیدر پور می افزاید : در پی اجرای این برنامه ها در منطقه گدارگه به عنوان یکی از مناطق دوردست کوهدشت طی جلسه ای که با حضور مدیر کل آموزش و پرورش عشایری استان و چند نهاد دیگر مقرر شد کمپین شریف احداث سقف کاذب و سیستم روشنایی مدرسه را تحویل بگیرد.و خوشبختانه با تلاش های صورت گرفته در 10 شهریورماه 1401 این پروژه به اتمام رسید.
*چالش های آموزش وپرورش عشایری در لرستان
به نظر می رسد با همه خدمات انجام گرفته در راستای مقابله با بی سوادی در مناطق محروم عشایری در کنار ایثار وازخودگذشتگی معلمان این حوزه از آموزش وپرورش هنوز توسعه آموزشی در مناطق عشایری لرستان با چالش های متعددی مواجه باشد .
فضاها و تجهیزات آموزشی در کنار امکانات ورزشی مطالبه ای جدی در بین فرزندان مستعد عشایر برای آینده شان است؛ رویاهایی هرچند اندک اما بزرگ برای ساختن فردایی بهتر که تاکنون خیرین نیز در وسع وتوش وتوان خود نقشی در تحقق آن ایفا کرده اند.
مدیرکل آموزش وپرورش لرستان موضوع فضای آموزشی، امکانات ورزشی و تجهیزات را سه چالش حوزه آموزش و پرورش عشایری استان عنوان می کند و می گوید: خیرین برای رفع نواقص وکمبودها لازم است که مساعدت بیشتری در مناطق عشایری داشته باشند.
او با اشاره به لزوم توجه به توسعه سرانه ورزشی در حوزه آموزش و پرورش عشایری خصوصا در مراکز و مجتمع های آموزشی نیز تاکید می کند: سرانه ورزشی دراین مناطق لازم است که افزایش یاید و خیرین و دستگاه های اجرایی می توانند در این زمینه به آموزش وپرورش عشایری استان کمک کنند.
احمدی با اشاره به مناطق صعب العبور عشایری استان نیز خاطر نشان می کند: جمعیت عشایر با توجه به محیط کوهستانی زندگی شان پراکنده است و دانش آموزان طبیعتا در مناطق صعب العبور محروم تر بوده ونیاز بیشتری به حمایت دارند.
گزارش : رضا جودکی نژاد- خبرگزاری برنا لرستان