سینمای کودک و نوجوان و یک درد مشترک

در ابتدای این دیدار دکتر سید مهدی جوادی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی با ابراز خرسندی از فراهم شدن فرصت برگزاری چنین نشستی اظهار کرد: خوشبختانه دوستانی که در کسوت مدیر، دبیر جشنواره و مسئول در فارابی حضور داشتند، همچنان نسبت به این بنیاد سینمایی عِرق و علاقه دارند، بنابراین  وقتی پای صحبت این عزیزان می‌نشینیم، نکات بسیار پر بار و آموزنده‌ای کسب می‌کنیم.

جوادی در ادامه گفت: استنباط من این است که همه ما در فارابی حکم دونده‌های دوی امدادی را داریم که از تجربیات گذشته باید استفاده کنیم تا مسیر پیش رو را با موفقیت طی و افق جدیدی را خلق کنیم. بنابراین این جلسه فرصت مغتنمی است تا تاکید کنیم که اگر نهال بارور جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان سی و پنج ساله شده است، ادوار گذشته خود را مرهون زحمات این دوستان بوده است.

دبیر سی و پنجمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانانان یادآور شد: اگر بخواهیم بدون تعارف درباره شرایط سینمای کودک و نوجوان امروز صحبت کنیم، باید بگوییم سینمای کودک و نوجوان به دلایل مختلف حال و روز خوبی ندارد و تولیدات آن کفاف نیاز مخاطب نمی‌دهد.

او با اشاره به اینکه جشنواره در بسیاری از دوره‌ها توانسته به مسیر ساخت و رونق سینما کودک و نوجوان کمک کند، افزود: واقعیت موجود این است که امروز سینمای کودک و نوجوان ما به شدت نحیف و لاغر شده است، از این‌رو نسبت به سایر گونه‌های دیگر، نیازمند تغییر ساختار در بخش‌های فیلمنامه، تولید، ساختار، مضمون و البته محتواست.

جوادی افزود: در مدت اخیر با بسیاری از فعالان و سینماگران پیشکسوت کودک و نوجوان نشست‌هایی برگزار کردیم که عده‌ای معتقد بودند جشنواره باید به صورت دوسالانه برگزار شود تا فرصت تولید برای این سینما به‌وجود بیاید، اما از طرف دیگر عده‌ای معتقد بودند که چراغ جشنواره نباید خاموش شود و این رویداد مهم باید به صورت سالانه به فعالیت خود ادامه دهد، که حقیقتاً استدلال طرفداران برگزاری جشنواره به صورت سالانه متقن‌ و دقیق‌ بود.

مدیرعامل فارابی با اشاره به جمع‌بندی ستاد برگزاری جشنواره براساس جلسات متعدد کارگروه ارزیابی جشنواره کودک و نوجوان و جلسات هم‌اندیشی برای برگزاری این رویداد به صورت سالانه تأکید کرد: علی‌رغم تصمیم اتخاذ‌شده برای برگزاری سالانه جشنواره فیلم کودک و نوجوان، امسال شرایط به گونه‌ای نبود که بتوانیم در موعد مقرر جشنواره را در بخش رقابتی برگزار کنیم، ما در فارابی اصالت را به تولید داده‌ایم و معتقدیم با ساخت هر فیلم نازلی سینمای کودک و نوجوان دچار رونق نخواهد شد و بارها عنوان کرده‌ایم برای آرشیو فیلم نخواهیم ساخت.

جوادی در پایان این دیدار را فرصتی برای تقدیر و پاسداشت زحمات دبیران ادوار گذشته و انتقال تجربه دانست.

سینمای کودک حیات طبیعی ندارد

علیرضا رضاداد نیز با استقبال از برگزاری این نشست که منجر به انتقال تجربه می‌شود، اظهار کرد: بیشترین تجربه‌های برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای سینمایی در بدنه بنیاد سینمایی فارابی قرار دارد، چراکه با تغییر مدیران عامل فارابی، تغییرات زیادی در این بدنه پر تجربه ایجاد نشده است و اعتقاد من این است که حمیت سازمانی در فارابی نسبت به سایر نهادها بسیار بیشتر است.

رضاداد همچنین با ابراز خوشحالی نسبت به برگزاری جشنواره در اصفهان افزود: اصفهان دارای فرصت‌ها و تهدیدهای بسیار زیادی است که در زمان مسئولیت من نیز با وجود آنکه جشنواره به همدان رفته بود، اما همیشه رویای بازگشت آن به اصفهان را داشتم و زمانی که تصمیم به تغییر مکان از اصفهان به همدان گرفتیم دوستان اصفهانی به معنای واقعی کلمه آمادگی لازم را نداشتند، اما به هر حال این جابه‌جایی اجتناب ناپذیر بود که در هر صورت از آنجا که اصفهان یک ظرفیت ملی و جهانی است با گفت‌وگو و تعامل توانستیم این اتفاق را رقم بزنیم.

مدیرعامل پیشین فارابی با تأکید بر اهمیت سینمای کودک نسبت به جشنواره کودک، گفت: به اعتقاد من مسیری که شما انتخاب کرده‌اید مسیری درست است و مطالبه اصلی باید ارتقای سینمای کودک و نوجوان باشد، بنابراین وضعیت امروز سینمای کودک و نوجوان باید در کانسپت کلی سینمای ایران تحلیل و بررسی شود.

رضاداد در بخش پایانی صحبت‌های خود بیان کرد: به اعتقاد من تا اطلاع ثانوی نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که سینمای کودک و نوجوان حیات طبیعی داشته باشد، چرا که در حال حاضر غیر از سینمای کمدی، هیچ‌ گونه دیگری در سینمای ما حیات طبیعی ندارد، بنابراین فارابی باید با استفاده از ظرفیت خود فیلم کودک و نوجوان را سرپا نگه دارد تا به مرور زمان شاهد برقراری یک حیات طبیعی در گونه مهم سینمای کودک و نوجوان باشیم.

افتخارات جهانی سینمای ایران مرهون سینمای کودک و نوجوان است

در ادامه این نشست مهدی مسعودشاهی با بیان تجربیات طولانی مدیریت فرهنگی خود و چگونگی تأسیس معاونت سینمایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل نهادهای سینمایی نظیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و انجمن سینمای جوانان ایران اظهار کرد: یکی از مهمترین سرفصل‌هایی که به اعتقاد من باید در فارابی به آن توجه کنید، خانواده سینماست، به همین خاطر یک‌بار باید به صورت کامل این آسیب‌شناسی صورت گیرد که چرا سینمای کودک و نوجوان امروز دچار ضعف شده است، سینمایی که بسیاری از افتخارات بین‌المللی ما مرهون سینماگران آن است.

او افزود: به نظر من ما بسترسازی مناسب و ماندگاری برای مخاطب کودک و نوجوان در کشور انجام نداده‌ایم و فارابی می‌تواند با تشکیل یک کمیته اجرایی بسترسازی مناسبی برای سینمای کودک و نوجوان انجام دهد تا با یک زمان‌بندی مناسب، شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه باشیم؛ به خصوص اینکه تشکیل ایده صندوق سرمایه‌گذاری سینمای کودک و نوجوان، اطمینان خاطر خانواده‌ها در باب تقویت سبد فرهنگی را به دنبال خواهد داشت.

لزوم برگزاری جشنواره کودک در تمامی استان‌ها

همچنین سید احمد میرعلایی مدیرعامل پیشین فارابی با ارائه گزارشی از نحوه برگزاری چند دوره جشنواره کودک و نوجوان و تعاملات استانی بیان کرد: بسیاری از مردم و هنرمندان جشنواره کودک و نوجوان را به اسم جشنواره اصفهان می‌شناسند، جشنواره‌ای که اتفاقا برگزاری آن در نصف جهان، تصمیم درستی است، اما مسئولان باید توجه داشته باشند که حمایتشان از برگزاری جشنواره در این شهر تبدیل به دخالت نشود.

میرعلایی با تاکید بر اینکه حمایت مدیران اصفهانی نباید دخالتی باشد، تصریح کرد: همیشه نکاتی در شکل میزبانی در این شهر وجود داشته و مشکلاتی بوده است اما باید از آن مراقبت شود و با تدبیر مناسب مشکلات را حل و فصل کرد. از سوی دیگر با توجه به موضوع عدالت فرهنگی باید جشنواره را در سراسر کشور برگزار کرد تا تمامی کودکان و نوجوانان در هر شهر و روستایی از امکان تماشای فیلم‌ها بهره‌مند شوند و این جشنواره به شور و شوق کودکان و نوجوانان در سطح ملی دست پیدا کند.

اهمیت بین‌المللی بودن

در بخش پایانی این نشست مجید شاه حسینی مدیرعامل پیشین فارابی و دبیر دوره بیست و دوم جشنواره کودک نیز با اشاره به شرایط اجتماعی امروز یادآور شد: می‌توان با ایجاد یک هم‌افزایی بین همه نهادهای فرهنگی، روح مثبتی در کالبد جشنواره فیلم کودک و نوجوان دمید.

شاه حسینی همچنین با تأکید بر اهمیت بخش بین‌الملل جشنواره کودک و نوجوان گفت: حتماً از تجربیات مثبت سالیان گذشته و حضور داوران کودک و نوجوان استفاده شود و در دوره سی و پنجم این حضور پررنگ‌تر باشد، چرا که کودکان و نوجوانان با زبان سینما می‌توانند با هم گفت‌وگو کنند. البته با گنجاندن بخشی برای مرور آثار بزرگان سینمای کودک و نوجوان مانند آلبر لاموریس که همه او را با مستند «باد صبا» می شناسند و کارگردانی تراز اول در حوزه سینمای کودک و نوجوان بود بر غنای بخش بین‌الملل اضافه می‌شود.

او تأکید کرد: من هرچه می‌توانم  به دوستان بگویم نازل بر تجربیات فرهنگی و تخصص خودم در این حوزه است، وگرنه با توجه به برنامه‌های مفصلی که دوستان ما در بنیاد سینمایی فارابی در بعد مالی و اقتصادی تدارک دیده‌اند، خیلی نمی‌توانم توصیه خاص و ویژه‌ای در این زمینه داشته باشم.

در نشست هم اندیشی دبیر سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان با دبیران ادوار گذشته این رویداد که شامگاه روز سه شنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۱ برگزار شد، سید مهدی سجادی خزانه دار بنیاد، مسعود احمدیان معاون فرهنگی، رائد فریدزاده معاون امور بین‌الملل و توسعه بازارهای خارجی، احسان هوشیارگر مدیر روابط عمومی و سیمون سیمونیان مسئول دبیرخانه جشنواره کودک و نوجوان حضور داشتند.