زایش هنر از اتاقک استودیو تا ورای مرزها

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر برنا؛ به یقین می‌توان اذعان کرد که همیشه کار در حوزه‌هایی مانند موسیقی و سینما با نیت آفرینش آثار ارزشی و غنایی به شدت دشوار بوده است چراکه این هنرها همواره در همان موضوعات جوان‌ پسند و زودبازده طرفداران بیشتری دارند. ازاینرو اگر نهاد یا موسسه‌ای بخواهد به صورت راهبردی در این حوزه‌ها کار کند و تغییر رویه بدهد با سخت‌ترین شرایط مواجه خواهد شد، حال اگر بخواهد علاوه بر صرفِ کار کردن، همان طرفداران مذکور را به سمت تولیدات خود بکشاند که به غایت ماجرا پیچیده‌تر و دشوارتر خواهد شد.

«مأوا» از جمله مراکز هنری فعال است که وظیفه هدایت، راهبری و تولید در حوزه موسیقی و سرود را برعهده دارد. این مجموعه با آرمان «حراست از ایران امروز برای فردا و فرداها» معتقد است عرصه موسیقی یکی از ابزارهای مهم برای گسترش مفاهیم اسلامی انقلابی نسل امروز است.

تا پیش از این، نهاد‌ها بیشتر، سرود و موسیقی را با مضامین مذهبی تولید می‌کردند و ارتباط بین آفریننده اثر و مخاطب ارتباطی دو سویه و تعاملی نبود، همین ریل‌گذاری نه تنها به موسیقی در کانتکس انقلابی کمکی نکرد بلکه باعث به گوشه راندن و منزوی کردن هنر انقلاب شد، اما در این بین و در سال‌های اخیر، سیر تولیدات هنری از دو منظر دستخوش تغییر شد، اول تغییر و تنوع قالب‌ها در موسیقی چنانکه از آن قالب تک بعدی سرودی و محتوای زمخت بیرون آمد و به تنوع و تکثر در قالب‌ها و ژانرهای متنوع گروید و دوم اینکه در بحث مضامین نیز با تغییر و انقلابی در آثار هنری ارزشی انقلابی مواجه شدیم که ماوا در این زمینه پیشرو بود.

این یک واقعیت است که سرود برای سال‌ها مغفول مانده بود ولی حالا دیگر خبری از سرودهای خشکِ بی‌روح و ساده و اونیسون نبود در عوض شاهد گروه‌ها و آفریده‌هایی بودیم که اگر تنها صوت را می‌شنیدی، احساس می‌کردی یکی از کورال‌های حرفه‌ای چندصد نفری با چندین خط ملودی و به صورت هارمونیزه در حال خوانش یک سرود هستند. اینجا رویکرد برخی از دستگاه های فرهنگی در بحث سرود نشان می‌داد که باید دیگر از آن قالب سرودی که باعث فراری دادن جوانان و نوجوانان شده بود، دوری جست و می‌توان سرود را در ساختاری زیباتر و متنوع‌تر و با مضامینی متکثر از مضامین اجتماعی گرفته تا مناسبت‌های شهری و مضامینی ازاقبیل طبیعت و جوان و شادمانی، همه و همه آمده بودند تا تعریفی نو از سرود ارائه شود.

حالا این سرودها که با فرم نو، با اشعاری جوان پسند و در عین حال پیشرو و افزاینده شور و شعور، تهیه شده بودند، با چینشی از موسیقی استخوان‌دار با بهره از لایت موتیف‌هایی جذاب و ریتم‌های سرزنده و رنگ‌های متنوع صوتی از سوپرانوی خردسال تا آلتو و تنور بزرگسال را در خود جای می‌داد تا جریان سرود در کشور از نو تعریف شود. روند آفرینش و توزیع این مدل جدید از همخوانی به مدد رسانه‌های برجسته میهن از یک سو و رسانه ملی از سوی دیگر باعث شد، این راهبرد هرچه سریع‌تر مخاطبینش را بیابد. افزون بر این، بهره درست و بجا از فضای مجازی را می‌توان به حق مهم‌ترین ابزار شنیده شدن این فرم هنری قلمداد کرد، اینجا سرود به مدد نماهنگ‌های حرفه‌ای از تیم‌هایی حرفه‌ای که اتاق فکر ماوا با اعتقاد به آفرینش «کار درجه یک» یا همان فاخر گردهم آورده بود، به زودی تاثیر خود را در جامعه نشان داد، مدارس به بازخوانی این سرودها روی آوردند، میزان بازدید آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی رکورد زد و به تدریج نمونه‌های این نوع قالب در جاهای دیگر سربرآورد و سرود قطع به یقین جدی‌تر از قبل شد و همین روند همچنان در حال رواج این قالب فراموش شده با طرحی نو است.

ماوا توانست با سرود به دل رویدادهای اجتماعی برود و بین سرود، مخاطب و کف جامعه پیوند ایجاد کند. از بازخوانی سرود «ای ایران» در برج آزادی گرفته تا «هم دانشگاهی» و «نسل دلیران» تا «صبح ظهور» و «ایران افتخار من» و «دهه هشتادیا» که این آخری را می‌توان مثال یک اثر روزِ مدرن قلمداد کرد که با بهره از آهنگسازی جذاب و امروزی و تنظیم و ارکستراسیون و بهره از ریتم و پد‌ها و آکوردها و بیس‌های کوبنده و سولوی ویلن با استفاده از نوازندگان مطرح کشور، نمود رویکردی نوین و گیرا محسوب کرد و ده‌ها سرود بارز دیگر که هرکدام تاثیرگذاری خاص خود را در برهه‌های مختلف داشتند. از همه‌گیری کرونا تا همدردی با بیماران تا تشکر از کادر درمان، از همراهی تیم ملی و جام جهانی تا شور عبادت و مراسم مذهبی ایم مختلف که با این شیوه، جذب حداکثری را به دنبال داشته است.

امروزه شکوفایی و موفقیت سرودهایی همچون «سلام فرمانده» و «عزیزم حسین» که مرزهای سرزمینمان را درنوردید، شاید تا همین چند سال پیش غیرممکن می‌نمود، اما همین سیاست راهبردی و ذائقه‌سازی در تمامیت جامعه ما نمود یافت و آثار و شواهدش بر همگان عیان شده است. از ترکیه و کشورهای عربی گرفته تا آفریقا و آسیا و حتی دورتر در قاره آمریکا و استرالیا، سرود ایرانی به زبان ایرانی و به ده‌ها زبان زنده دنیا اجرا می‌شود و هر کدام از آن اجراها نیز هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها دست به دست می‌شود و گسترده می‌شود و این همان غایت خواستنی مورد نیاز جامعه مخاطب امروزی ماست.

تا اینجا می‌توان به یقین اذعان کرد که سرود راه خود را یافته و البته که این راه دشوار نیازمند تلاش مستمر و آفرینش آثاری است که از موضوعات و علایق روزِ جوانان و نوجوانان جا نماند که ماوا همین امر را موازی با حفظ ارزش‌های انقلابی با ثبات در نظر گرفته و تمام تلاشش این بوده که به زبان جوان امروز به او بگوید که راه و فرهنگ درست چیست و به همین شیوه هر روز بر مخاطبین قالب سرود می‌افزاید. اما بخش بعدی این روند، فعالیت در حوزه وسیع موسیقی است که در راس آن از حیث میزان طرفدار، ژانر موسیقی پاپ قرار دارد. 

برنامه ریزی و تدوین اهداف و راهبردهای کوتاه و بلندمدّت برای تولید آهنگ‌هایی با صدای خواننده‌های مطرح کشور و تبدیل آن به نماهنگ‌هایی دیدنی و قابل پخش در فضای فرهنگی جامعه را می‌توان رکن اصلی مجموعه های موثر فرهنگی معرفی کرد که سیاستگذاریِ راهبردی در حوزه تولیدات موسیقی گفتمان انقلاب اسلامی، شناسایی و توانمندسازی موسسات و یا استعدادهای جوان و خودجوش و سازماندهی و در نهایت سفارش تولید محصولات حرفه‌ای به همراه توزیع این محصولات ذیل مواردی است که به آن اشاره شد.

ماوا در این سال‌ها کوشید تا از دل موسیقی داغ و پرمخاطب امروز سری برآورد که مبین حرفی نو در این هنر باشد. نمود برجسته این راهبرد را می‌توان در آهنگ باشکوه «منو بشناس» دید و اذعان کرد که تا آفرینش این اثر، در هیچ موردی این تعداد از خواننده مطرح در یک اثر هنری گردهم نیامده بود و کلیت اثر گواه شرایط شکوفایی کمی و کیفی اثری بود که می‌خواست در هویتی جدید، جایش را در این بازار متراکم موسیقی که خیلی از صداها به جهت همین تراکم و شلوغی شنیده نمی‌شود اما این اثر و آثار بعدی ماوا به خوبی دیده و شنیده شد.

آهنگ «منو بشناس» به آهنگسازی فرزاد فرزین و تنظیم بهروز صفاریان با صدای چهل خواننده تولید شد. بهروز صفاریان درباره منو بشناس می‌گوید: برای این کار ملودی را به گونه‌ای طراحی کردیم که هر خواننده بتواند سبک و کاراکتر خودش را اجرا کند. در کل در منو بشناس صدای چهل خواننده مطرح کشورمان حضور دارند. بهروز صفاریان، رضا صادقی، فرزاد فرزین، فریدون آسرایی، حجت اشرف‌زاده، گرشا رضایی، خشایار اعتمادی، پرواز همای، سینا شعبانخانی، روزبه نعمت‌الهی، گروه «سون»، کاوه آفاق، حسین حقیقی، مسعود صادقلو، حمید هیراد، حامد همایون، سینا درخشنده، سامان جلیلی، احسان حق شناس، رضا شیری و تعداد زیادی از خوانندگان و هنرمندان دیگر، در این اثر حضور دارند که این نشان دهنده اعتباری است که توانسته این هنرمندان را در یک اثر گردهم بیاورد مادامیکه در بسیاری از ارگان‌ها حتی در جذب یکی از این اسامی ناتوان بوده‌اند، ماوا توانست این اثر ماندگار را خلق کند که از هر حیث یک رکورد محسوب می‌شود.

سرود و موسیقی با رویکرد نو آغاز راه بود که ماوا آن را شروع کرد و تا به تدریج حوزه تجربیات خود را با تشویقی که از موفقیت‌های پی در پی از این دست آفرینش‌ها کسب می‌کرد، گسترده شود و حرکت به سوی تولید نماهنگ‌های متعدد و در مسیری بزرگ‌تر به سمت رویدادهای بزرگ‌تری چون پویش‌های عظیمی چون «عزیزم حسین» و «بیعت» که حتی تا قلب آمریکا، انگلیس و آلمان هم پیش رفت را به ارمغان آورد که در بخش بعدی این گزارش به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

علیرضا سپهوند

انتهای پیام/