پایان ماه صفر معمولا به راه افتادن دوباره مراسمهای عروسی معروف است. مراسمهایی که چه برای میزبان و چه برای میهمان هزینه ساز است و اولین نیاز برای شرکت در چنین مراسمهایی تهیه لباس مناسب است. اغلب در هفتههای پایانی ماه صفر خیاطها با خیل حجیمی از سفارش روبرو میشوند. سفارشهایی که از پیراهنهای مجلسی زنانه تا کت و شلوارهای مردانه ادامهدار است. برخی از مردم به جای خرید و تهیه لباس به صورت آماده از بازار، به خیاطها مراجعه میکنند و لباس مورد نظرشان را سفارش میدهند.
در این بین برخی از مزونها به دلیل معروفیت و برند شدن و هم به دلیل دوخت لباسهای مد روز، قیمتهای عجیب و غریبی را از مشتریان خود درخواست میکنند. قیمتهایی که در مقایسه با خیاطهای شخصی دوز، فاصله معنا داری دارد.
در مورد این موضوع با حبیب الله طهماسبی نیک رئیس سابق اتحادیه خیاطان زنانه، مردانه و همچنین پیشکسوت فعال در حوزه خیاطی صحبت کردیم که در ادامه میخوانیم.
حبیب الله طهماسبی نیک؛ رئیس سابق اتحادیه خیاطان زنانه، مردانه به خبرنگار گسترش نیوز گفت: خیاطی یک هنر است و نمیتوان به صورت دقیق قیمت مشخصی برای آن مشخص کرد. فرض کنید برای یک نوشابه قیمت واحدی وجود دارد ولی در خصوص هنر خیاطی به دلیل اینکه از شخصی تا شخص دیگر نحوه دوخت تفاوت دارد و همین طور ساعتی که برای دوخت آن لباس صرف میشود، ممکن است بسیار متفاوت باشد، بنابراین خیلی طبیعی که قیمتهای مختلفی را درخواست کنند.
وی افزود: هر خیاط به اندازه هنری که به خرج میدهد از مشتری پول دریافت میکند و نکته بسیار مهم بعدی این که قیمتها اصولا توافقی است. به عنوان مثال در خصوص یک سفارشی دوز، مشتری کار خود را به یک خیاط میدهد و طبق توافق بر یک نرخی به نتیجه میرسند و سفارش مشتری آماده میشود. خیاط هم موظف است که بد قولی نکند و درخواست مشتری را با بهترین کیفیت تحویل دهد. در مجموع میتوان گفت که شغل خیاطی و بده بستان بین مشتری و خیاط به گونهای نیست که در آن پنهان کاری وجود داشته باشد. زمانی که فردی سفارشی به خیاط میبرد، در مقابل آن خیاط هیچ دخل و تصرفی در مورد پارچه نخواهد داشت و ملزم است که همان پارچه را در طرح انتخاب شما بدوزد و تحویل دهد. تاکید میکنم که در این صنف، خیاطها جزء زحمتکشترین افراد و پاکترین اشخاص به حساب میآیند.
این پیشکسوت فعال در صنعت خیاطی اشاره کرد: جالب است بدانید درصد بالایی ازاین مزونها حتی پروانه کسب هم ندارند. در ساختمانی فعالیت دارند که نه تابلوی مشخصی دارد و نه فعالیت شان زیر نظر نهاد خاصی قرار دارد. اغلب مشتریان این مزون ها هم افراد خاصی هستند. چون این مزون ها پروانه کسب ندارند از طرف اتحادیه هم مورد نظارت قرار نمی گیرند و بنابراین به هر شیوه که دلشان بخواهد تعرفه تعیین می کنند. مردم باید به این موضوع دقت کنند که این خیاطیها بدون شناسنامه هستند و هیچ تضمینی در مورد نحوه فعالیت آن خیاط وجود ندارد.
طهماسبی نیک تاکید کرد: طبق آماری که در ۱۲ سال فعالیتم در اتحادیه خیاطان دارم، اغلب واحدهایی که بدون پروانه کسب فعالیت دارند؛ در محلی مخفی کار میکنند و بنابراین نه اماکن به این واحدها دسترسی دارد و نه اتحادیه نظارتی بر آنها دارد و نه بازرسی دسترسی دارد و فقط پولها کلانی را به جیب میزنند و هیچ نظارتی هم بر آنها نیست. در مجموع میتوان گفت غریب به اتفاق اکثر مزون دوزها فعالیت زیرزمینی و غیرمجاز دارند. فعالیت غیر مجاز واحدهای بدون پروانه کسب و کار اغلب به دیگر واحدهایی که طبق قانون فعالیت دارند لطمه میزنند.
وی در پاسخ به این سوال گفت: تصویب نرخ بر دوخت و دوز و خدمات خیاطی کاملا غیرمنطقی و نشدنی است. به این دلیل که خیاطی یک هنر به حساب میآید و هرکس براساس هنری که به خرج میدهد پول دریافت میکند. به عنوان مثال برای دوخت یک دست کت و شلوار در یک منطقه حدود ۱ میلیون تومان درخواست میشود و در جایی دیگر نیز برای دوخت کت و شلوار چیزی حدود ۷ میلیون تومان درخواست میکنند. خیاطی در برخی از کارها سوزن کاری دارد و کار دست انجام میشود و در برخی با لایه چسب و چرخ کاری انجام میشود، بنابراین قیمت برابری نمیتوان تعیین کرد.
رئیس سابق اتحادیه خیاطان زنانه و مردانه در ادامه افزود: البته باید توجه داشت که این تفاوت قیمت با توجه به کیفیت دوخت نهایی منطقی است و طبیعتا کت و شلوار با هزینه ۱ میلیون تومان از نظر کیفیت با دوخت ۷ میلیون تومانی برابر نیست. یک لباس دست دوز را میتوان سالها استفاده کرد و بعد از شست و شو هیچ تغییری روی آن احساس نخواهید کرد اما در مورد دوخت با هزینه کمتر شاید این کیفیت را هرگز تجربه نخواهید کرد. بنابراین در خیاطی نمیتوان درجهبندی دقیقی را عنوان کرد و قیمتگذاری خاصی را اعلام کرد. هر خیاطی سبک کار خود را دارد و مشتری خاص خود را هم کم و بیش پیدا میکند.
طهماسبی نیک در پایان به گسترش نیوز گفت: دولت باید از اصناف حمایت کند. واحدهای صنفی خیلی در مضیغه هستند و هیچکس بر آنها نظارتی ندارد. افراد فعال در این صنف همه جور حمایت از دولت انجام میدهد اما دولت در مقابل هیچ حمایتی ندارد و این محدود به فرد خاصی نمیشود و همه جای دولت این موضوع گسترش دارد، چه در این دولت و چه در دولتهای قبلی این خلل وجود داشته است. اغلب دولتها شعار مخصوص خود را دارند اما هیچ صنفی از آن بهرمند نمیشود.