در صورت گاز گرفتگی توسط حیوان چه کنیم؟

به گزارش خبرگزاری برنا از خراسان رضوی، دکتر اشرف توانايي با ذکر این نکته که در حال حاضر تمایل برخی خانواده ها به نگهداری سگ یا گربه و دیگر حیوانات خانگی افزايش يافته افزود: حیوانات خانگی اغلب با آلودگی هایی همراه هستند که می توانند آن را به انسان منتقل کنند.

وی ادامه داد: یکی از بيماري هايي که میتواند از حيوان به انسان منتقل شود، بيماريِ هاري است و در تصور عامه، هاري فقط از سگ به انسان منتقل می شود، در حالي که حیواناتی مثل گربه، ساير حیوانات وحشی، پستانداران و خفاش هم می توانند آلوده باشند.

استاد بيماري هاي عفوني دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: در بيماري هاري ابتدا حيوان، هیچ علامتی ندارد و این بی علامتی در تصور اشتباه افراد به معنای سلامت حیوان است، لذا در صورت پنجه کشیدن و یا گزش توسط حیوان، اقدام خاصی را انجام نمی دهند و ممکن است طی 10 روز علائم بیماری بروز کند و چنانچه، منتظر تظاهرات بیماری در حیوان باشیم و سپس اقدامات پیشگیرانه را انجام دهیم، بسیار دیر است؛ چرا که، با ظهور علائم در حیوان و چنگ زدن یا گزش انسان توسط حیوان، منجر به فوت فرد خواهد شد.

دکتر توانایی، همچنین با بیان اینکه هاری دربردارنده ویروس های بسيار کشنده است و از همین رو آشنايي با علائم بيماري و راه های پیشگیری آن ضرورت دارد افزود: در زمانی که حیوان در دوره کمون بيماري قرار دارد، بی علامت خواهد بود، اما علائم بیماری هاري در سگ میتواند شامل تغییر در رفتار سگ، مثل برقراري ارتباط همراه با الفت و انس با صاحب خود، آرام شدن، فلج شدن اندام، بی اشتهایی و تشنگی و داشتن حالت تهاجمي باشد. با توجه به اينکه، حيوان در اين شرايط شدیدا تحریک پذیر و گرسنه است، ترشحات بزاق داشته و با این حالت تهاجمی سگ اطرافیان را مورد گزش قرار می دهد.

وی اضافه کرد: گربه معمولا حیوان نسبتا آرام تري است و لذا زماني که بيمار شود، به مکانی تاریک رفته و منزوي مي شود. چنگ زدن گربه باعث انتقال بیماری هاری میشود؛ چرا که گربه ها با لیسیدن پنجه های خود ویروس را از دهان به ناخن ها منتقل می کنند و با چنگ زدن یا لیسیدن انسان، ویروس از طریق مخاط دهان و چشم وارد بدن فرد می شود.

استاد بيماري هاي عفوني دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، با اشاره به اخبار منتشر شده درباره شيوع بيماري هاري تاکید کرد: تا سال 1400 شهرهای خراسان شمالی هیچ گونه موردي از هاری را در مورد گربه گزارش نکرده بودند، اما طی چند سال اخیر با توجه به اینکه شهرهای خراسان شمالی، مرکزی برای محیط کشاورزی است، چندین مورد ابتلا گربه ها به هاری اعلام شده، که دلیلی بر ابتلا گربه ها به اين بيماري است.  همچنین خشکسالی باعث شده، حیواناتی از قبيل شغال و روباه به مناطق شهری هجوم آورند و گربه ها را آلوده کنند و از این طریق حیوانات خانگی نیز انسان ها را مبتلا می کنند. انسان وقتی مورد گزش قرار می گیرد، مدتی زمان می برد تا علائم هاری بروز نماید و این دوره ممکن است 2 هفته تا 2 ماه به طول انجامد و بعد از این دوره کمون علائمی همچون سرماخوردگی، تب، سرفه، علائم خستگی، اسهال و بی اشتهایی و گلودرد بروز مي کند و بعد از بروز علائم عمومی این ویروس وارد مغز فرد شده و فرد با علائمی مثل تحریک پذیری، بیقراری و علائم عصبی، ترس از آب، انقباضات عضلانی روبرو شده و وارد مرحله کما و سپس فوت می شود.

 وی اضافه کرد: با بروز علائم بیماری معمولا درمان بی اثر خواهد بود، لذا بهترین راه جهت پیشگیری از هاری، عدم نوازش و يا لمس حيواني است که با آن آشنايي نداريم. یک راه آسان و راحت در صورت گزش حیوان، ضدعفونی کردن محل زخم با الکل 70 درصد یا بتادین است همچنين، با استفاده از آب و صابون فراوان می توان اقدام به ضدعفونی کرد که یکی از اطرافیان با پوشیدن دستکش و برداشتن گازاستریل، شلنگ آب را با فشار زیاد بر نسوجی که زخمی شده قرار دهد و آن محل را بشوید و سپس با گاز استریل تمیز کند. همچنین در صورت بروز زخم از بخیه خودداری شود، چرا که زخم هاری باید در مجاورت هوا قرار گيرد تا غير فعال شود، اما در محیط بی هوازي و با بخیه کردن آن، رشد ویروس بیشتر می شود. لذا فقط در موارد استثناء همچون زخم عمیق و خونریزی رگ می توان آنرا بخیه کرد و سپس با مراجعه به مرکز هاری، بايد اقدام به تزریق سرم، واکسن ضد هاری، واکسن کزازو آنتی بیوتیک ( در صورت آلوده بودن دهان حیوان) نمود.

دکتر توانایی در پایان خاطر نشان کرد: با توجه به اينکه، انجام واکسيناسيون بيماري هاري در پنج مرحله انجام مي شود، تزريق دو الي سه مرتبه واکسن، در صورتي که علائم هاري بروز نکرده و حیوان تا 10 روز زنده ماند که نشان دهنده عدم ابتلا حيوان به هاري است، کفايت مي کند و مي توان روند ادامه واکسيناسيون را قطع کرد. اما اگر حیوان، پس از اينکه فرد را مورد گزش قرار داد، فوت يا فرار کرد و يا اينکه از سرنوشت حیوان بی اطلاع هستیم، باید واکسیناسیون را تا مرحله آخر ادامه داد.