رزازی: از خروج بی بازگشت جوانان متخصص کشور تا حد توان جلوگیری می کنیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، تنها راه رسیدن به پرچم داری علمی جهان ازطریق فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقات علمی در مراکز علمی کشور میسر است که این مهم از نکات اساسی در بند هفتم بیانیه گام دوم انقلاب بود که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی اعلام شد.

از طرفی مقوله مهارت افزایی یا توان افزایی دانش آموزان و دانشجویان از دغدغه‌های امروز کشور به واسطه وجود نیروی انسانی متخصص است که البته باید براساس نیاز جامعه رشته‌های مختلف ایجاد و سازماندهی شود.

در این میان دانشگاه آزاد اسلامی در مواردی که به آن اشاره شد گام‌های خوبی برداشته است که در این رابطه با فربد رزازی معاون دانشجویی باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی درباره برنامه‌های تحولی در مسیر حرکت سیاست‌های کلی نظام و گام‌های بلند این مجموعه علمی به گفت وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید:

وظیفه ما انگیزه سازی، مهارت آموزی، کشف استعداد و ایجاد شبکه پژوهش و نخبگانی است

درباره فعالیت باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی توضیح دهید؟

رزازی: در حال حاضر باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی بیش از ۳۵۰ دفتر در واحد‌های دانشگاه آزاد در سراسر کشور دارد و در واقع می‌توان گفت برای یک میلیون و ۴۰۰ هزار دانشجو که ۴۰ درصد آموزش عالی کشور را تشکیل می‌دهد، به طور مستقیم و سایر دانشجویان در دانشگاه‌های دیگر به طور غیر مستقیم فعالیت می‌کند. این باشگاه در سال ۱۳۷۷ تاسیس شده که طی مدت ۲۶ سال فعالیت، وظیفه انگیزه سازی، مهارت آموزی، کشف استعداد و ایجاد شبکه پژوهش و نخبگانی را بر عهده دارد.

لطفاً از مأموریت اصلی این باشگاه و زوایای مختلف فعالیت های آن بگویید؟

رزازی: باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی در بازه های زمانی مختلف بر تعدادی از مواردی که به آن اشاره شد متمرکز بوده است. در واقع براساس مأموریت های بالادستی، بعضی از فعالیت های خود را محور قرار می داده است، اما اکنون باشگاه چند کار ویژه دارد که براساس ماموریت اصلی و ذاتی خود، برنامه ریزی شده است.

به طور مثال ایجاد انگیزه و امیدواری در بین قشر جوان در حال تحصیل از اهداف مهم برنامه‌های ما است. در واقع ما این هدف را با مسابقات علمی در حوزه فناوری دنبال می‌کنیم. این مسابقات هم در حوزه دروس دانشگاهی و هم در حوزه‌های دیگر مثل ربوکاپ و در قالب تیم‌های فناور که بعداً به هسته فناور و شرکت فناور تبدیل می شوند، دنبال می شود.

از خروج بی بازگشت متخصصان از کشور تا حد توان جلوگیری می کنیم

آیا نظر سنجی یا بررسی دقیق از میزان اثرگذاری اینگونه برنامه‌هایی که به آن اشاره کردید، انجام داده اید؟

رزازی: در ابتدا باید بگویم از طریق این رویدادها، جو علمی و انگیزشی برای متخصصان ایجاد می شود و مهم‌تر از آن ماندگاری نیرو در کشور بیشتر می‌شود به این معنی که با این ایزار‌ها و به صورت غیر مستقیم از خروج بی بازگشت متخصصان از کشور تا حد توان خود جلوگیری می کنیم. از طرفی با ایجاد شور و نشاط علمی، تعداد قابل توجهی از دانشجویان در رشته‌های متنوع در حوزه‌های مختلف خودشان کارآفرین شده و کسب و کار جدیدی را راه اندازی می‌کنند.

نقش باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه علم چیست و چه کارکردی برای دانشجویان دارد؟

رزازی: به تعبیری می‌توان گفت که در این زمینه نقش باشگاه، شبکه سازی علمی است. باشگاه در دانشگاه آزاد اسلامی، متولی انجمن علمی دانشجویی در کل کشور است که از لحاظ شکلی، اخذ مجوز و ثبت فعالیت‌های انجمن های دانشجویی را برعهده دارد.

همچنین از نظر محتوایی، هدایت و راهبری انجمن‌ها برای رشد بر عهده باشگاه است. در واقع در هر واحد دانشگاهی، باشگاه واحد چتری است که از انجمن‌های دانشجویی حمایت می‌کند و به معنای واقعی کلمه ما وکیل مداقع دانشجویان در دانشگاه در زمینه های فعالیت های تخصصی هستیم. همچنین برخی برنامه‌ها و مسابقات را که توسط انجمن‌ها انجام می شود، از طریق باشگاه در درون دانشگاه تزریق یا گسترش می‌دهیم.

درباره شبکه سازی باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر توضیح دهید؟

رزازی: فعالیت ما در حوزه شبکه سازی به این معنی است که فرصت های فناوری را در اختیار دانشجو و استاد قرار بدهیم که در این زمینه محوریت فعالیت باشگاه، دانشجویان هستند، همچنین درحال حاضر طرح‌های پژوهش دانشجویی داریم که چه در داخل و چه در خارج از دانشگاه آزاد اسلامی، فضای رقابتی و مشارکتی ایجاد می‌کنیم تا بتوانند توان فناورانه خود را نشان دهند و هم افزایی داشته باشند. 

دانشجویانی که دستیار می شوند، می توانند تا ۱۰۰ درصد معافیت شهریه بگیرند

چگونه دانشجویان در طرح‌های پژوهشی کسب تجربه می‌کنند و تخصص خود را در حوزه فعالیت شان به نمایش می‌گذارند؟ 

رزازی: کسب تجربه دانشجویان از طریق فرصت فعالیت و دستیابی به مهارت تخصصی است. به عنوان مثال دانشجوی دکتری در دانشگاه، دستیار آموزشی می‌شود و در واقع فرصت تجربه ای می یابد که در محیط‌های حرفه‌ای بتوانند تخصص خود را در آموزش دانشگاهی نشان دهند. این موضوع به حوزه دستیاری آموزشی منحصر نیست و دستیاری تخصصی در زمینه های دیگر نیز اجرا می شود.

آیا برای دانشجویانی که دستیار می شوند، امتیاز یا شرایط خاصی برای تحصیل در نظر گرفته اید؟ 

رزازی: بله، دانشجویانی که دستیار می شوند، بسته به خدماتی که ارائه می دهند می توانند تا ۱۰۰ درصد معافیت شهریه بگیرند، تاکید می کنم که دستیاری برای هر ۳ مقطع (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) وجود دارد. 

برای دانشجویانی که تخصص یا توانمندی ویژه‌ای دارند امتیاز دیگری در نظر گرفته اید؟ 

رزازی: بله، پذیرش بدون آزمون یکی از امتیازاتی است که برای دانشجویان دارای توانمندی ویژه که قابلیت خود را در فعالیتی نشان داده اند، در نظر گرفته شده است. این دانشجویان باید تقاضای خود را برای پذیرش بدون آزمون به باشگاه پژوهشگران و نخبگان محل تحصیل خود ارسال کنند. 

بخش های مختلف جامعه در زمینه فناورانه و مهندسی نیاز بیشتری به نیروی انسانی دارند

آیا برای دانشجویان در راستای مهارت افزایی و توانمندی شان اقدامی اانجام داده اید؟

رزازی: بله، ما برای دانشجویان در راستای توانمندسازی و توان افزایی اقدام به برگزاری دوره های توانمند سازی کرده ایم که البته دوره‌های آموزشی مربوط به حوزه‌هایی است که جامعه به آن نیاز دارد. به طور مثال دانشجویانی که در حال تحصیل هستند و نیاز به دروه مهارتی و توان افزایی دارند در این دوره‌ها شرکت می‌کنند.

در واقع باشگاه پژوهشگران با برگزاری دوره توان افزایی و مهارت افزایی، نقش حلقه میانی بین دانشجو و جامعه را در همه رشته‌ها و دانشکده‌ها برعهده دارد. 

درزمینه کشف استعداد دانشجویان چگونه عمل می‌کنید و برای اشتغال دانشجویان گامی بر داشته اید؟ 

رزازی: کشف استعداد و معرفی دانشجویان برای نهاد‌ها و مجموعه خدماتی و مهندسی که نیازمند نیروی انسانی هستند و از ما درخواست نیروی متخصص در حوزه خاصی را دارند، انجام می‌شود. البته باید بگویم در سال های گذشته دوره توان افزایی ابتدا به تربیت پژوهشگر متمرکز بود، اما بخش های مختلف جامعه در زمینه فناورانه و مهندسی نیاز بیشتری دارند؛ لذا این دوره‌ها بیشتر شده است.

بسیاری از این دوره ها با محوریت انجمن های دانشجویی و در واقع خود مخاطبان برگزار می شود. تفاوت این دوره ها با کلاس درس در این نکته است که در واقع نه تنها هدف بلکه محور فعالیت، دانشجو و دانش آموز است و خودشان برای خودشان برنامه ریزی و تجربه مهارتی می کنند. 

خروجی کار باشگاه دستاورد از جنس محصول نیست بلکه ساختن افراد توانمند و دارای مسئولیت تخصصی است

به معنای واقعی کلمه، خروجی باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟

رزازی: خروجی کار باشگاه دستاورد از جنس محصول نیست. بلکه ساختن افراد توانمند و دارای مسئولیت تخصصی است. ایده آل ما این است که بر اساس نیازی که بهره برداران اعلام می‌کنند، مخاطبان همراه با تحصیل، دارای مهارت و توانمند شوند و به جامعه هدف تحویل شوند.

از طرفی باید بگویم تلاش خود مخاطبان برای این رشد محور این دستاورد است. اینکه این افراد، خودشان، سازمان ساز شوند مهم است. در نتیجه تکراری بودن فعالیت در این فرآیند عیب نیست، چون با عاملیت و با هدف اعتلای مخاطبان جدیدی همان فعالیت تکرار شده است. 

 آیا اکنون رسیدن به پرچم داری علمی، از برنامه‌های باشگاه پژوهشگران است یا تنها به مهارت افزایی برای بازار کار جامعه می‌پردازد؟

رزازی: باید ابتدا بگویم از سال ۱۳۹۸ رسالت هدایت و راهبری انجمن‌های علمی دانشجویی به باشگاه واگذار شده است؛ لذا دایره فعالیت خود را همه دانشجویان و دانش آموزان مرتبط با دانشگاه ازاد اسلامی می دانیم. به طور مثال، رویداد فرهیختگان جوان ۲۵۰۰ دانش آموز در قالب ۸۰۰ تیم در زمینه‌های مختلف در فضای مشارکتی فعالیت‌های پژوهشی خود را عرضه کردند؛ لذا در حوزه دانشجویی، در حال حاضر یک میلیون و ۴۰۰ هزار مخاطب داریم.

در حال حاضر بسیاری از رشته‌های تحصیلی ما در واحد‌های دانشگاهی دارای انجمن هستند و امیدواریم این پوشش در دو سال آینده به بیش از ۸۰ درصد برسد. اما در خصوص پرچم داری علمی، این موضوع به فعالیت های نخبگانی باشگاه مربوط می‌شود. یک زمانی تعداد مقالات معیار پرچم داری علمی بود اما الان شاخص‌های دیگری مثل دانشجوی مشاهده گر خوب و پژوهشگر خوب به معنای توانمند در حل مسئله مدنظر است.

شخصاً تصور می کنم کشور به انگیزه، تعهد و مسئولیت پذیری علمی، پیش از پرچم دارعلمی نیازمند است و باشگاه در این موضوع متمرکز است.

برای پرچم داری علمی، نیازمند شبکه سازی نخبگان هستیم

درپایان به نظر شما برای رسیدن به پرچم داری علمی جهان باید چگونه عمل کنیم؟

رزازی: برای پرچم داری علمی، ما نیازمند شبکه سازی نخبگان هستیم. معتقدم در این حوزه باید پژوهش شبکه ای را راه اندازی کنیم. امیدواریم به اینکه نگاه مسئولیت پذیری که در باشگاه به آن نظر داریم و همچنین شبکه علمی که به آن اعتقاد داریم، دغدغه همه در جامعه علمی شود.

تاکید می کنم که این دغدغه ها به سن وابسته نیست و از دانش آموز دبستانی تا استاد برجسته دانشگاه را شامل می‌شود. این موضوع وابسته به استعداد هم نیست. مهم این است که جامعه هدف ما چقدر در جامعه می‌توانند مفید واقع شوند نه اینکه آنها را از نظر آی کیو بسنجیم.

این یک هنجار اجتماعی و موضوع تربیتی است که باید در ذهن مخاطبان با فعالیت تخصصی خودشان نهادینه شود و سبب شود که مخاطبان جوان به افرادی سازنده مبدل شوند.

انتهای پیام/