تهدید سلامت و اشتغال مردم با احداث سدهای بدون مجوز

به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا، در بین تمام مشکلات زیست محیطی، احداث سد‌های خرسان و باباحیدر از جمله مشکلاتی بود که سلامت اهالی را به خطر می‌انداخت؛ چرا که احداث این دو سد در مدفن زباله‌ها و بدون مجوز معامله با سلامتی اهالی منطقه بود.

امیر مسلمی بیدهندی فعال و کنشگر محیط زیست و راهنمای گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا، درباره وضعیت سد‌های باباحیدر و خرسان گفت: اگرچه سدسازی در دهه‌های گذشته به‌عنوان یکی از راه‌های مدیریت منابع آب به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک مورد توجه قرار داشت؛ اما امروزه در بسیاری از کشور‌ها به دلیل پیامد‌های منفی محیط زیستی و اجتماعی، به تدریج منسوخ شده است. از همین رو سد‌های هرسان و باباحیدر نیز با توجه به تاثیرات مخربی که بر منابع طبیعی و جمعیت محلی دارند؛ مستلزم بررسی جدی هستند.

«بازیافت آب» جایگزین سدسازی می‌شود

وی با بیان این که منابع طبیعی و اکوسیستم‌های رودخانه‌ای که برای هزاران سال به‌صورت پایدار خود را با شرایط اقلیمی تطبیق داده بودند؛ با سدسازی دچار تغییرات شدیدی شدند، ادامه داد: تخریب زیستگاه‌های طبیعی، کاهش تنوع زیستی، قطع مسیر‌های مهاجرت آبزیان و تغییرات اقلیمی منطقه‌ای از جمله پیامد‌های سدسازی هستند که در سطح جهانی مشاهده شده است.

این فعال محیط زیست با اشاره به تخریب یا اصلاح سد‌های فاقد عملکرد اقتصادی و زیست محیطی در آمریکا و اروپای غربی افزود: با توجه به این که این روند در کشور‌های توسعه‌یافته به‌ویژه پس از تجربه اثرات منفی سدسازی بر محیط زیست و مشکلاتی مانند خشک شدن رودخانه‌ها و نابودی زیستگاه‌های طبیعی شتاب گرفته؛ در حال حاضر این کشور‌ها در حال جایگزینی روش‌های مدرن‌تر و پایدارتر برای مدیریت منابع آب هستند که بازیافت آب و مدیریت جامع منابع آب از جمله این روش‌ها به شمار می‌رود.

این کنش‌گر محیط زیست با اشاره به وضعیت سدسازی در ایران اظهار داشت: با این حال در ایران، نه تنها سدسازی به‌طور گسترده ادامه دارد؛ بلکه در مناطقی که جانمایی نادرست دارند نیز پروژه‌های سدسازی اجرا می‌شوند. ولو آن که احداث بسیاری از این سد‌ها با پیامد‌های زیست‌محیطی و مشکلات طولانی‌مدت همراه باشند. سد‌های باباحیدر و خرسان به عنوان نمونه‌ای از این پروژه‌ها شناخته می‌شوند که در مناطقی ساخته شدند که از دیدگاه زیست‌محیطی نامناسب و حتی در مواردی بر روی محل‌های دفن زباله احداث شده‌اند.

قنات‌ها، شاهکار مهندسی آبیاری در جهان هستند

این راهنمای گردشگری قنات‌ها را از شاهکار‌های مهندسی آبیاری در جهان دانست و تصریح کرد: قنات‌ها که به‌مرور زمان در محیط‌های خشک و نیمه‌خشک توسعه یافته، رشد پیدا کرده بودند؛ ایرانیان نیز با بهره‌گیری از قنات‌ها و مدیریت خردمندانه منابع آب، بدون این که آسیبی به اکوسیستم و طبیعت وارد شود؛ آب را به‌صورت پایدار در شرایط سخت اقلیمی تأمین می‌کردند.

مسلمی با اشاره به تاثیرات سدسازی بر محیط زیست و مردم یادآور شد: این در حالی است که امروز سدسازی گسترده از جمله عوامل تخریب زیست‌بوم‌های طبیعی قلمداد می‌شود؛ همچنین آب‌های زیرزمینی که برای قرن‌ها از طریق قنات‌ها بهره‌برداری می‌شدند، با کاهش شدید مواجه شده‌اند.

وی با اشاره به عوارض بلند مدت سموم و فلزات سنگین اظهار داشت: با توجه به این که اغلب این سد‌ها در تخریب منابع معیشتی مردم محلی مانند کشاورزی و دامداری نقش دارند؛ می‌توان گفت علاوه بر تأثیرات منفی‌ای که بر اکوسیستم‌های آبی و خشکی دارند؛ بر زندگی مردم محلی نیز تأثیر می‌گذارند و آنها را به مهاجرت یا تغییر شغل مجبور می‌کنند.

این فعال محیط زیست با بیان این که تأثیرات اجتماعی و اقتصادی سدسازی نادرست مشهود است، خاطرنشان کرد: با توجه به این روند سدسازی که در ایران بدون توجه به راه‌حل‌های مدرن و پایدار که برای حفاظت از طبیعت و مدیریت آب در دنیا ادامه دارد؛ اکوسیستم‌های آبی نیز مستلزم بازنگری جدی در سیاست‌های سدسازی و مدیریت منابع آب در کشور به منظور جلوگیری از تخریب بیشتر محیط زیست هستند.

گفتنی است گورستان ۴ هزار و ۵۰۰ ساله منطقه سادات محمودی شهرستان دنا نیز همراه بیش از «۲۴۰۰ هکتار» از جنگل‌ها و بوته‌زارهای منطقه تحت تاثیر احداث سد خرسان به زیر آب می‌رود.

انتهای پیام/