سلامتی در چنگ شبکه‌های اجتماعی؛ وقتی اینفلوئنسرها جای پزشکان را می‌گیرند

فاطمه مرادخانی: افزایش محبوبیت شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر باعث تغییرات گسترده‌ای در نحوه دسترسی افراد به اطلاعات پزشکی شده است.

در حالی که این شبکه‌ها امکانات فراوانی برای آگاهی‌بخشی و اشتراک‌گذاری دانش فراهم کرده‌اند، اما همزمان چالش‌های جدی نیز به همراه داشته‌اند. یکی از بزرگترین این چالش‌ها انتشار اطلاعات نادرست پزشکی است که به راحتی در شبکه‌های اجتماعی مانند تیک‌تاک، یوتیوب و اینستاگرام منتشر می‌شود.

بسیاری از کاربران به‌ویژه در میان جوانان، به جای مراجعه به منابع معتبر و مشاوره با پزشکان متخصص، به توصیه‌های اینفلوئنسر‌ها و بلاگرها (افراد تاثیرگذار در شبکه‌های اجتماعی)، اعتماد می‌کنند. این افراد اغلب بدون داشتن تخصص علمی، توصیه‌هایی می‌کنند که نه تنها فاقد شواهد علمی هستند بلکه ممکن است منجر به انتخاب درمان‌های غیرعلمی و حتی خطرناک شود.

با گسترش محتوای ویدئویی و پادکست‌ها، میزان اطلاعات نادرست پزشکی به طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. افراد به جای مشاوره با پزشکان متخصص، به دنبال درمان‌هایی می‌روند که در فضای مجازی و به‌ویژه در پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک مطرح می‌شود.

این اطلاعات نادرست می‌تواند به گمراهی افراد منجر شود و در بسیاری از موارد، تصمیمات درمانی اشتباه می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد. این موضوع باعث شده که پزشکان در بخش‌های مختلف، از جمله اورژانس، با پیامدهای جدی مواجه شوند که قابل جبران نیست.

در این راستا محمدرضا هاشمیان، رئیس انجمن آی‌سی‌یو ایران به برنا می‌گوید: بسیاری از افراد در حال حاضر به جای مراجعه به پزشکان متخصص و استفاده از روش‌های علمی، به توصیه‌های بلاگر‌ها و اینفلوئنسر‌ها برای درمان بیماری‌ها اعتماد می‌کنند. این موضوع باعث ایجاد مشکلات زیادی در جامعه شده است، چرا که بسیاری از این افراد هیچ تخصصی در حوزه پزشکی ندارند و تنها برای کسب درآمد یا افزایش دنبال‌کنندگان خود، به تجویز دارو و درمان‌های غیرعلمی می‌پردازند.

وی در ادامه می‌افزاید: در بسیاری از مواقع، این درمان‌ها ممکن است نه تنها بی‌اثر، بلکه خطرناک باشند. دارو‌های تجویزی این افراد می‌توانند با سایر دارو‌ها تداخل داشته باشند و در مواردی حتی باعث بروز عوارض جدی شوند. به ویژه در بیماری‌هایی همچون کرونا یا آنفولانزا، درمان‌های اولیه بسیار حیاتی هستند و هرگونه تاخیر در درمان می‌تواند پیامد‌های جدی‌تری به همراه داشته باشد.

رئیس انجمن آی‌سی‌یو ایران در این زمینه تاکید می‌کند: بسیاری از مراجعان در زمان شیوع کرونا و آنفولانزا به دلیل اعتماد به توصیه‌های افراد غیرمتخصص، در مراحل ابتدایی بیماری به پزشکان مراجعه نکرده‌اند و از درمان‌های غیرعلمی استفاده کرده‌اند. در بسیاری از موارد، این درمان‌ها هیچ‌گونه مطالعه علمی و مستنداتی درباره اثربخشی آنها وجود نداشته است.

وی همچنین می‌گوید: طب سنتی و درمان‌های غیرمتعارف می‌توانند مفید باشند، اما هر ادعای درمانی باید بر اساس شواهد علمی و معتبر باشد و از متخصصین واجد شرایط در این زمینه کمک گرفته شود. بسیاری از بیماری‌ها نیازمند درمان‌های فوری و علمی هستند. برای مثال، بیماری‌هایی مانند کرونا یا آنفولانزا که در صورت تاخیر در درمان، می‌توانند به سرعت پیشرفت کرده و به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. تنها پزشکان متخصص با دانش علمی و تجربه می‌توانند بهترین درمان را برای بیماران ارائه دهند و استفاده از توصیه‌های بلاگر‌ها و اینفلوئنسر‌ها که هیچ گونه دانش پزشکی ندارند، می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد.

این متخصص همچنین اضافه می‌کند: در فضای مجازی، فروش دارو‌های غیرمجاز و تقلبی و تبلیغاتی از سوی برخی افراد نیز مشکلات جدیدی را به وجود آورده است. بسیاری از دارو‌هایی که به فروش می‌رسند، ممکن است مناسب برخی افراد نباشند یا حتی تقلبی باشند. نظارت دقیق‌تری باید بر این نوع تبلیغات و فروش‌ها صورت گیرد تا از آسیب‌های بیشتر به مردم جلوگیری شود.

وی خاطرنشان می‌کند: وظیفه اصلی پزشکی و درمان، حفاظت از سلامت مردم است و این امر باید تنها توسط پزشکان متخصص و با استفاده از روش‌های علمی و مستند انجام شود.

علاوه بر اظهارات هاشمیان یک پزشک متخصص در بیمارستان‌های دانشگاهی بیرمنگام در این خصوص می‌گوید: من در بخش اورژانس بیمارانی را دیده‌ام که از طریق اینفلوئنسر‌ها در اینترنت شنیده‌اند که بیماری‌هایی مانند تیروتوکسیکوز یا دیابت می‌توانند با درمان‌های گیاهی یا موضعی درمان شوند. این بیماران به‌جای مصرف دارو‌های علمی، تصمیم گرفته‌اند که از مکمل‌ها یا درمان‌های جایگزین استفاده کنند.

این پزشک تاکید می‌کند: اطلاعات نادرست منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به انتخاب‌های درمانی نادرست و حتی خطرناک منجر شود. از این‌رو، ضروری است که مردم برای حفظ سلامت خود به منابع معتبر پزشکی مراجعه کنند و تنها از مشاوره‌های متخصصان بهره‌مند شوند.

با این حال می‌توان نتیجه گرفت که افزایش دسترسی به اطلاعات پزشکی از طریق شبکه‌های اجتماعی، اگرچه در ظاهر می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد، اما در عمل خطرات جدی برای سلامت افراد به همراه دارد.

اعتماد به توصیه‌های غیرعلمی و نادرست در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، می‌تواند به انتخاب‌های درمانی اشتباه و حتی خطرناک منجر شود. بنابراین، آگاهی‌بخشی به مردم و تشویق آنها به مراجعه به منابع معتبر پزشکی، برای جلوگیری از پیامدهای جبران‌ناپذیر این اطلاعات نادرست ضروری است.

انتهای پیام/