کوثری: رمان فارسی در خطر از دست دادن جایگاه خود است/ افزایش ۱۰۰ میلیونی جایزه «جلال»
برنا- فرهنگ و هنر: مدیر عامل خانه کتاب گفت: طبق روال سال قبل مبلغ جوایز ادبی «جلال» حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش یافته و مبلغ آن ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شده است.
نشست خبری هفدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در سرای کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
در این نشست ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مسعود کوثری دبیر علمی این دوره از جایزه و حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات حضور داشتند.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ ابراهیم حیدری در آغاز این نشست اظهار کرد: جلال آل احمد و ادبیات در کشور ما جایگاهی ویژه دارند. داستان و ادبیات در ذات و روح هر ایرانی نهفته است و برگزاری این رویدادها نشانگر پویایی ادبیات ماست. همچنین باید توجه داشت که هر بخش از ادبیات اقلیم خاص خود را دارد و نیازمند نگاه دقیق به این تنوع است.
افزایش ۱۰۰ میلیونی جایزه جلال
حیدری با اشاره به استقبال از این دوره گفت: با وجود تغییرات و تأخیرهایی که به‌صورت ناخواسته ایجاد شد، از نظر کمی و کیفی شاهد حضور قابل توجهی بوده‌ایم. البته امیدواریم در سال‌های آینده بتوانیم با برنامه‌ریزی دقیق‌تر، رویداد را مطابق جدول زمان‌بندی برگزار کنیم.
مدیر عامل خانه کتاب درخصوص افزایش جوایز امسال نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: طبق روال سال قبل مبلغ جوایز حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است. قبلا جوایز به شکل سکه بود که با مصوبه‌ای که سالیان قبل دریافت شد توانستیم جوایز را به نوع ریالی تبدیل کنیم. در حال حاضر به خاطر توجه ویژه‌ای که به ادبیات وجود دارد، مبلغ جایزه ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شده است و شایستگان تقدیر هم حدود ۲۰۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند. مبلغ جایزه برگزیدگان سال قبل ۴۰۰ میلیون تومان بود.
دو هزار و ۵۲۶ اثر به دبیرخانه ارسال شد
پس از آن حامد محقق با تأکید بر نقش رسانه‌ها در جوایز ادبی گفت: جوایز تا یک مرحله کار خود را پیش می‌برند اما این رسانه‌ها هستند که این جوایز را به جامعه معرفی می‌کنند و ارزش آن‌ها را تثبیت می‌کنند.
معاون شعر و ادبیات خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به تعداد آثار دریافت‌شده در هفدهمین دوره جایزه جلال آل‌احمد اعلام کرد: در این دوره، دبیرخانه میزبان ۲ هزار و ۵۲۶ اثر بود که از این تعداد، هزار و ۲۶۵ اثر به داستان بلند و رمان اختصاص داشت. همچنین ۷۴۹ اثر در بخش مستندنگاری، ۳۹۶ اثر در حوزه مجموعه داستان کوتاه و ۱۱۶ اثر در بخش نقد ادبی مورد داوری قرار گرفت.
وی ادامه داد: ۸۷۹ ناشر آثار خود را به دبیرخانه ارسال کرده‌اند که از میان آن‌ها ۲۲ اثر به‌عنوان نامزد نهایی انتخاب شدند. در این میان، نشر چشمه و نشر خط مقدم بیشترین تعداد نامزدی را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر این، دو نامزد و پنج نویسنده از استان‌های غیرتهرانی در میان اسامی دیده می‌شوند و هشت نفر از نامزدها نیز پیش‌تر در دوره‌های گذشته جایزه جلال حضور داشته‌اند.
محقق به تنوع سنی و جنسیتی نامزدها نیز اشاره کرد و گفت: جوان‌ترین نامزد این دوره ۳۵ ساله و مسن‌ترین ۶۷ ساله است. همچنین سه نفر از نامزدها را زنان تشکیل می‌دهند. از میان ۱۲ داور بخش اصلی، پنج نفر غیرتهرانی هستند و شش داور از میان مدرسان دانشگاه انتخاب شده‌اند.
در ادامه مسعود کوثری درباره هفدهمین دوره جایزه جلال آل‌احمد اظهار کرد: برنامه‌ریزی بر این بود که این دوره همزمان با سال‌روز تولد جلال برگزار شود، اما به دلایل مختلف و رویدادهایی که همه از آن مطلع هستند، این امکان فراهم نشد.
جایزه جلال باید بستری برای راهیابی آثار برگزیده به دیگر کشورها باشد
پس از آن مسعود کوثری دبیر علمی هفدهمین جایزه جلال آل‌احمد، در ارائه آمار مربوط به آثار دریافت‌شده، اعلام کرد: در این دوره، بخش داستان کوتاه نسبت به سال گذشته گسترش بیشتری پیدا کرده است. دبیرخانه این جایزه در سال جاری پذیرای هزار و ۲۶۵ رمان و داستان کوتاه منتشرشده در سال ۱۴۰۲ بوده است. این آمار نشان‌دهنده رشد قابل توجهی در تولیدات ادبی، به‌ویژه در حوزه رمان و داستان بلند است.
کوثری تأکید کرد که اکنون زمان آن رسیده است تا از تمرکز صرف بر کمیت عبور کرده و به سمت کیفیت‌سازی حرکت کنیم. جایزه جلال باید به بستری تبدیل شود که آثار برگزیده بتوانند در رقابت‌های ادبی جهانی نیز حضور یابند.
وی همچنین با اشاره به تنوع اقلیمی ایران گفت: سنت‌های داستان‌نویسی در هر منطقه متفاوت است و این تنوع جغرافیایی می‌تواند فرصتی فراهم کند که لوکیشن‌های داستان‌ها محدود به آپارتمان‌های تهران نباشد. در مناطق مختلف ایران داستان‌های متعددی وجود دارد که می‌توانند به رشد و غنای ادبیات کشور کمک کنند.
کوثری در ادامه به لزوم بازنگری در آیین‌نامه جایزه جلال پرداخت و گفت: دو نکته باید در این آیین‌نامه اصلاح شود. نخست، بخش پژوهش ادب فارسی است. با وجود اینکه نقد ادبی در چارچوب جوایز جلال قرار گرفته اما پژوهش‌های ادبی نادیده گرفته می‌شوند. برای این دست آثار باید بخشی در جایزه جلال یا حتی در کتاب سال در نظر گرفته شود.
مسعود کوثری با اشاره به بخش مستندنگاری و اهمیت آن اظهار کرد: در این دوره آثاری در حوزه مستندنگاری به دبیرخانه ارسال شده است. این آثار شامل مستندهای مرتبط با تاریخ جنگ و مستندهای اجتماعی هستند که تنوع و پراکندگی زیادی دارند. با استفاده از شاخصه‌های جایزه، توانسته‌اند این آثار را با معیارهای جایزه جلال مرتبط کنند. در کل این حوزه نیازمند توجه بیشتری است و باید تدابیری برای ایجاد تغییر در آیین‌نامه‌ها اندیشیده شود.
دبیر علمی هفدهمین جایزه جلال آل‌احمد در ادامه به موضوع معرفی جهانی آثار ادبی پرداخت و گفت: آثار ادبی تنها با کمک هزینه‌های دولتی نمی‌توانند در سطح جهانی مطرح شوند و رمان ایرانی ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای حضور در عرصه جهانی دارد. اقداماتی که در گذشته برای معرفی آثار نویسندگانی چون هوشنگ مرادی کرمانی انجام شد، بازخورد قابل توجهی در سطح جهانی نداشت.
صدای رمان ایرانی در بازار جهانی کم‌رنگ شده است
کوثری همچنین درباره چالش‌های پیش روی رمان فارسی هشدار داد و اظهار کرد: بازار ادبیات داخلی در حال باخت به رمان‌های ترجمه‌شده خارجی است و این مسئله می‌تواند رمان فارسی را از جایگاه خود خارج کند.
وی ادامه داد: رمان‌های خارجی با وجود ارزشمند بودن، باعث شده‌اند که صدای رمان ایرانی در بازار جهانی کم‌رنگ شود. این موضوع به‌عنوان یک زنگ خطر برای ادبیات ایران مطرح است و نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی است.
معرفی نامزدهای هفدهمین جایزه «جلال»
در پایان مراسم نامزدهای بخش‌های رمان و داستان بلند، مجموعه داستان، نقد ادبی و مستندنگاری هفدهمین دوره جایزه «جلال آل‌احمد» به شرح زیر معرفی شدند:
مستندنگاری:
«آن شب در دوحه؛ سفرنامه تحلیلی ار حضور تیم ملی در جام‌جهانی قطر» اثر محمد حسن یادگاری
«ابهام طبس؛ رمزگشایی از جعبه سیاه تهاجم نظامی آمریکا» اثر شاداب عسگری
«از سرگذشت؛ یادداشت‌های دوره دکتری» نوشته علیرضا رعیت حسن‌آبادی
«خاک کارخانه؛ پارچه‌های ناتمام چیت‌سازی بهشهر و سرگذشت آخرین کارگران» اثر شیوا خادمی
«غلامرضا غلامرضا را کشت؛ روایتی از بودن و نبودن غلامرضا تختی» اثر مهدی میرمحمدی
«ماه تمام؛ سرگذشت نامه مستند معلم بسیجی شهید محمد ابراهیم همت» اثر گلعلی بابایی
«میاندار؛ خاطرات شفاهی شهید حسن عبدالله‌زاده، فرمانده تیپ یگان مخصوص نیروی قدس و فرمانده عملیات قرارگاه شرق سوریه» اثر مسعود امیرخانی
داستان بلند و رمان:
«تار تاریکی» نوشته بهاره ارشد ریاحی
«دختران قبیله جنگ» اثر جواد افهمی
«دم اسبی» اثر رامبد خانلری
«سنگ اقبال» اثر مجید قیصری
«گم‌شهر» اثر حسین پورستار
داستان کوتاه:
«آن پری‌زاد سبز پوش» اثر صمد طاهری
«پرنده باز تهران» اثر ندا رسولی
«خون طاووس و داستان‌های دیگر» اثر عماد عبادی
«عقده اودیپ پسر هاشم آقا» اثر علی موذنی
نقد ادبی:
«از نابهنگامی حیات تا سترون‌سازی خیال؛ مطالعه‌ای جامعه‌شناختی در ادبیات داستان ایرانی» اثر محمدحسین دلال رحمانی
«دیرش روایی» اثر بهمن نامور مطلق
«فلسفه ایده اولیه داستان؛ چیستی، کجایی، مولفه‌ها» اثر احمد شاکری
«کیمیای کرامت؛ کرامت اولیا از تحلیل واقع‌نمایی تا واقع‌گرایی ادبی هنری» اثر محمد رودگر
«واکاوی پدیده روسپیگری در رمان‌های فارسی دوره پهلوی» اثر کامران پارسی‌نژاد
انتهای پیام/
عبدالجبار کاکایی در گفت‌وگو با برنا:
نظر شما
پیشنهاد سردبیر
پرونده ویژه
تبلیغات متنی