نقش استراتژیک کریدورهای حمل‌ونقل دریایی در رشد جمعیت و اقتصاد سواحل جنوبی
برنا - گروه اقتصادی: توسعه کریدورهای حمل‌ونقل دریایی در سواحل جنوبی ایران، به تحریک رشد جمعیت و رونق اقتصادی این مناطق کمک کرده است. دولت چهاردهم با تقویت ارتباط بنادر کلیدی به شبکه‌های حمل‌ونقل ملی و بین‌المللی، فرصت‌های جدید اشتغال و سرمایه‌گذاری را فراهم کرده و به تحقق توسعه پایدار اقتصادی در سواحل جنوبی ایران کمک می‌کند.
ایران با داشتن ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی در شمال و جنوب و دسترسی به آب‌های آزاد، یکی از کشور‌های با پتانسیل بالا برای توسعه اقتصاد دریامحور است. با این حال، تنها بخش کوچکی از این ظرفیت عظیم تاکنون به بهره‌برداری رسیده است. دولت چهاردهم با طراحی برنامه‌های راهبردی و جامع، هدف خود را استفاده حداکثری از این منابع قرار داده است و با اتکا به تجربیات، تکنولوژی‌های روز و همکاری‌های متعدد، در پی آن است که ایران را به یکی از کشور‌های پیشرو در حوزه اقتصاد دریایی منطقه تبدیل کند.
برنامه‌های دولت چهاردهم نه تنها در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و بهره‌برداری از منابع انرژی متمرکز شده است، بلکه با تأکید بر عدالت اجتماعی، گسترش اشتغال و حفاظت از محیط‌زیست دریایی، تلاش می‌کند تا توسعه‌ای پایدار و همه‌جانبه را در سواحل شمالی و جنوبی کشور رقم بزند.
زیرساخت‌های کلیدی ستون فقرات توسعه دریامحور
رئیس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی بار‌ها بر ضرورت تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل در سواحل جنوبی تأکید کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین پروژه‌هایی که در دولت چهاردهم به مرحله اجرا درآمده، توسعه کریدورهای ریلی و جاده‌ای است که مناطق محروم ساحلی را به شبکه‌های حمل‌ونقل ملی و بین‌المللی متصل می‌کند.
به گفته وزیر راه و شهرسازی، کریدور ریلی چابهار-سرخس که به‌عنوان یک شاهراه استراتژیک از جنوب تا شمال شرق ایران امتداد دارد، به سرعت در حال پیشرفت است. تاکنون بیش از ۲۵ کیلومتر از ریل‌گذاری مسیر زاهدان به خاش تکمیل شده و پیش‌بینی می‌شود این پروژه ظرف یک سال آینده به بهره‌برداری برسد. علاوه بر این، کریدور جاده‌ای چابهار-زاهدان که اخیراً افتتاح شده، دسترسی مناطق جنوبی کشور به بازار‌های تجاری داخلی و خارجی را تسهیل کرده است.
یکی دیگر از پروژه‌های کلیدی، کریدور شرق به غرب است که از بندر گواتر در استان سیستان و بلوچستان آغاز می‌شود و تا شلمچه در غرب ایران امتداد دارد. این پروژه که نقش مهمی در اتصال بنادر جنوبی ایران به بازار‌های خاورمیانه ایفا می‌کند، در حال حاضر با سرعت در حال تکمیل است و بخشی از آن در منطقه گردشگری لیپار به بهره‌برداری رسیده است.
بهره‌برداری از ظرفیت‌های انرژی و صنایع دریایی
ایران به‌عنوان یکی از غنی‌ترین کشور‌های جهان در حوزه منابع انرژی، بخش مهمی از برنامه‌های خود را به توسعه صنایع انرژی در مناطق ساحلی اختصاص داده است. در این راستا، دولت چهاردهم با صدور مجوز برای ایجاد پالایشگاه‌های کوچک مقیاس (مینی‌فاینرها)، به دنبال افزایش بهره‌وری و کاهش وابستگی به پالایشگاه‌های بزرگ است. این پالایشگاه‌ها که توانایی پردازش سریع و محلی سوخت را دارند، می‌توانند از طریق کاهش قاچاق سوخت، مقابله با تحریم‌ها و تقویت اقتصاد محلی، نقش کلیدی در رشد اقتصادی مناطق ساحلی ایفا کنند.
همچنین، طرح بانکرینگ سوخت (سوخت‌رسانی به کشتی‌ها) از جمله اقدامات جدیدی است که توسط دولت چهاردهم مطرح شده و با استقبال نیروی دریایی همراه بوده است. این اقدام علاوه بر افزایش درآمدهای ارزی، موقعیت ایران را به‌عنوان یک هاب سوخت‌رسانی در منطقه تقویت خواهد کرد.
رشد اقتصادی و جمعیت‌پذیری در سواحل جنوبی
تحلیل داده‌های آماری نشان می‌دهد که استقرار صنایع پیشرفته در مناطق ساحلی جنوب کشور، به‌ویژه استان‌های بوشهر و هرمزگان، تأثیر زیادی در افزایش نرخ رشد جمعیت این مناطق داشته است. بررسی آمار مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که نرخ رشد جمعیت در این مناطق در بازه‌های زمانی مختلف به شرح زیر بوده است: در دوره ۱۳۸۵-۱۳۹۰ نرخ رشد جمعیت ۳.۲ درصد، در دوره ۱۳۹۰-۱۳۹۵ این رقم به ۲ درصد کاهش یافته و در دوره ۱۳۹۵-۱۴۰۰ نیز به ۱.۵۹ درصد رسیده است.
این تحلیل همچنین به رشد جمعیت چشمگیر برخی از شهرستان‌های جنوبی اشاره می‌کند که در آنها صنایع بزرگ انرژی و گاز نقش مهمی داشته است. به عنوان مثال، کنگان با نرخ رشد جمعیت بیش از ۲۰ درصد، جم با حدود ۶ درصد و عسلویه با حدود ۳ درصد رشد جمعیت را تجربه کرده‌اند. این داده‌ها نشان می‌دهد که تقویت زیرساخت‌ها و توسعه صنایع پیشرفته می‌تواند موجب جذب بیشتر جمعیت به این مناطق شود.
گردشگری دریایی فرصت جدید برای اشتغال و ارزآوری
یکی از محور‌های مهم برنامه‌های دولت، توسعه گردشگری دریایی است. ایران با دارا بودن سواحل زیبا و جزایر متعدد در خلیج‌فارس و دریای عمان، ظرفیت‌های بی‌نظیری برای جذب گردشگر داخلی و خارجی دارد. در جلسات اخیر دولت، پیشنهاد‌هایی نظیر ایجاد تور‌های دریایی به مناطق خاص، از جمله قطب جنوب، مطرح شده است. این طرح‌ها می‌توانند علاوه بر ارزآوری، به توسعه زیرساخت‌های گردشگری و اشتغال‌زایی در مناطق ساحلی کمک کنند.
استاندارد‌های زیست‌محیطی رکن توسعه پایدار
دولت با آگاهی از اهمیت حفاظت از محیط‌زیست دریایی، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای در این زمینه اتخاذ کرده است. رئیس‌جمهور در جلسات متعدد بر رعایت استاندارد‌های زیست‌محیطی در ساخت نیروگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی تأکید کرده است. این تأسیسات باید در فاصله‌ای مناسب از مناطق مسکونی ساخته شوند تا خطر آلودگی محیطی کاهش یابد.
علاوه بر این، برنامه‌های پاک‌سازی مناطق ساحلی، مدیریت پسماند‌های صنعتی و حفاظت از اکوسیستم‌های دریایی در اولویت برنامه‌های دولت قرار گرفته است. این اقدامات تضمین می‌کنند که توسعه اقتصادی با حفظ منابع طبیعی و سلامت محیط‌زیست همراه باشد.
چشم‌انداز آینده حرکت به سوی شکوفایی ملی
برنامه‌های دولت برای توسعه دریامحور با تکیه بر مطالعات علمی، همکاری با دانشگاه‌ها و بهره‌گیری از مشاورین بین‌المللی تدوین شده است. این برنامه‌ها شامل بازنگری طرحهای پیشین و طراحی پروژه‌های جدیدی است که هدف آنها رشد پایدار و متوازن در سراسر کشور است.
همکاری با بخش خصوصی و استفاده از فناوری‌های نوین در توسعه زیرساخت‌ها، از جمله دیگر اقداماتی است که چشم‌انداز روشنی برای آینده اقتصاد دریایی ایران ترسیم می‌کند. دولت چهاردهم با اجرای این برنامه‌ها، نه تنها جایگاه ایران را در منطقه ارتقا خواهد داد، بلکه زمینه‌ساز تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی در مناطق ساحلی کشور خواهد بود.
با اقدامات گسترده دولت چهاردهم در زمینه توسعه دریامحور، ایران در مسیر استفاده بهینه از منابع و ظرفیت‌های دریایی خود قرار گرفته است. این برنامه‌ها، که بر زیرساخت‌های پیشرفته، حفاظت از محیط‌زیست و گسترش عدالت اجتماعی تمرکز دارند، می‌توانند کشور را به یکی از قطب‌های اقتصادی و تجاری منطقه تبدیل کنند. آینده‌ای که در آن، اقتصاد دریامحور نه تنها به عنوان موتور رشد اقتصادی، بلکه به‌عنوان ضامن توسعه پایدار و شکوفایی اجتماعی شناخته خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما
پیشنهاد سردبیر
پرونده ویژه
تبلیغات متنی