کشف سیاره‌ای عجیب در کنار یک مشتری داغ/ نظریه‌های نجومی به چالش کشیده شد
برنا - گروه علمی و فناوری: ستاره‌شناسان دو سیاره جدید در منظومه WASP-۱۳۲ کشف کردند که یکی از آنها ابرزمینی نزدیک‌تر از مشتری داغ و دیگری غول یخی دوردستی است.
ستاره‌شناسان دو سیاره جدید در منظومه WASP-۱۳۲ کشف کردند که نظریه‌های پیشین درباره شکل‌گیری منظومه‌های سیاره‌ای را به چالش می‌کشد.
به گزارش ساینس دیلی، تیمی از پژوهشگران دانشگاه وارویک و دانشگاه ژنو موفق به شناسایی دو سیاره فراخورشیدی در منظومه WASP-۱۳۲ شدند که ساختار این منظومه را متفاوت از تصورات قبلی نشان می‌دهد. این دو سیاره شامل یک ابرزمین در نزدیکی یک مشتری داغ و یک غول یخی دوردست هستند. این کشف نظریه رایج درباره تک‌مداری بودن مشتری‌های داغ را زیر سؤال برده و نشان می‌دهد که این سیارات می‌توانند در سیستم‌های چندسیاره‌ای پیچیده وجود داشته باشند.
چالش نظریه‌های موجود درباره مهاجرت سیاره‌ای
مشتری‌های داغ سیاراتی عظیم با ابعادی مشابه مشتری در منظومه شمسی هستند، اما مدار آنها بسیار نزدیک‌تر به ستاره میزبانشان است، حتی نزدیک‌تر از فاصله عطارد از خورشید. از آنجا که در این مناطق نزدیک به ستاره مقدار کافی از گاز و غبار برای تشکیل چنین سیارات بزرگی وجود ندارد، دانشمندان معتقد بودند که این سیارات ابتدا در فاصله‌ای دورتر شکل گرفته و سپس به‌مرور زمان به ستاره خود نزدیک شده‌اند.
تا پیش از این، فرض بر این بود که مشتری‌های داغ معمولاً تنها سیاره موجود در منظومه خود هستند، زیرا مهاجرت آنها به سمت ستاره، سیارات دیگر را از مدار خارج می‌کند. اما کشف دو سیاره جدید در منظومه WASP-۱۳۲ این نظریه را به چالش کشیده و نشان می‌دهد که فرایند مهاجرت این سیارات پیچیده‌تر از آن چیزی است که تاکنون تصور می‌شد.
ویژگی‌های سیارات جدید منظومه WASP-۱۳۲
طبق یافته‌های این پژوهش، ابرزمین داخلی که در فاصله‌ای نزدیک‌تر از مشتری داغ قرار دارد، جرمی معادل شش برابر زمین داشته و ترکیبی مشابه سیاره ما از فلزات و سیلیکات‌ها دارد. دکتر دیوید آرمسترانگ، استاد فیزیک دانشگاه وارویک، در این زمینه می‌گوید: "کشف این ابرزمین داخلی هیجان‌انگیز بود، زیرا یافتن سیاراتی در فاصله نزدیک‌تر از مشتری داغ امری نادر است. ما با استفاده از ابزار‌های پیشرفته، جرم، چگالی و ترکیب این سیاره را بررسی کرده و دریافتیم که چگالی آن مشابه زمین است. "
در این منظومه، مشتری داغ در مدت هفت روز و سه ساعت یک دور کامل به دور ستاره‌اش می‌گردد، در حالی که ابرزمین داخلی هر ۲۴ ساعت و ۱۷ دقیقه یک مدار کامل را طی می‌کند. در مقابل، غول یخی دوردست که جرمی پنج برابر مشتری دارد، هر پنج سال یک‌بار مدار خود را به دور ستاره کامل می‌کند.
پیامد‌های کشف جدید برای نظریه‌های شکل‌گیری سیارات
وجود این دو سیاره در کنار یک مشتری داغ، نشان می‌دهد که فرآیند مهاجرت این سیارات احتمالاً مسیر ملایم‌تر و پایدارتری را طی کرده است. بر اساس این پژوهش، مهاجرت مشتری داغ در منظومه WASP-۱۳۲ احتمالاً از طریق دیسک پیش‌سیاره‌ای و نه از طریق برهم‌کنش‌های شدید گرانشی رخ داده است. دکتر فرانسوا بوچی، استاد نجوم دانشگاه ژنو، درباره اهمیت این کشف می‌گوید: "منظومه WASP-۱۳۲ یک آزمایشگاه بی‌نظیر برای مطالعه شکل‌گیری و تکامل منظومه‌های چندسیاره‌ای است. کشف ترکیب نادر یک مشتری داغ در کنار یک ابرزمین و یک غول یخی، درک ما از چگونگی شکل‌گیری این سیستم‌ها را دگرگون می‌کند. این نخستین بار است که چنین ترکیبی را مشاهده می‌کنیم. "
مشاهدات این منظومه همچنان ادامه دارد و از سال ۲۰۱۴، ماهواره Gaia متعلق به آژانس فضایی اروپا، تغییرات جزئی در موقعیت ستارگان را برای کشف سیارات فراخورشیدی و اجرام همسایه مانند کوتوله‌های قهوه‌ای بررسی کرده است. نتایج این مطالعات می‌تواند دیدگاه جدیدی درباره پایداری مدار سیارات در سیستم‌های چندسیاره‌ای ارائه دهد.
این تحقیق در تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵ در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.
انتهای پیام/
نظر شما
پیشنهاد سردبیر
پرونده ویژه
تبلیغات متنی