داروی جدید ضد درد بدون اعتیاد ساخته شد/ پایان نگرانی‌ها از مسکن‌های اوپیوئیدی

یک مسکن غیر اوپیوئیدی جدید به نام سوزترژین که اولین مسکن غیر اوپیوئیدی است که پس از دو دهه توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تأیید شده، به تازگی مورد تأیید قرار گرفت.

به گزارش ساینس آلرت، این دارو با توجه به خطرات اعتیادآوری دارو‌های اوپیوئیدی، اهمیت زیادی دارد، زیرا پزشکان در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند استفاده از دارو‌های اوپیوئیدی را کاهش دهند، به ویژه مدت زمان مصرف آنها پس از جراحی. مطالعات نشان داده‌اند که بیمارانی که بیش از یک هفته پس از جراحی دارو‌های اوپیوئیدی مصرف می‌کنند، خطر دوبرابر مصرف این دارو‌ها برای مدت بیش از یک سال را دارند.

در آمریکا یک مطالعه نشان داد که حدود ۶ درصد از بیمارانی که جراحی کرده‌اند، به مصرف مداوم اوپیوئید‌ها دچار شدند، حتی اگر قبلاً هرگز از این دارو‌ها استفاده نکرده بودند. بنابراین، ورود یک داروی غیر اوپیوئیدی نسبتاً ایمن و مؤثر برای درمان درد حاد بدون خطر اعتیاد، به‌ویژه در شرایط جراحی، اهمیت زیادی دارد.

سوزترژین با مسدود کردن فعالیت پروتئین‌هایی به نام کانال‌های سدیمی در سلول‌های عصبی که سیگنال‌های درد را ارسال می‌کنند، عمل می‌کند. این امر سیگنال درد را پیش از آنکه به مغز برسد و درد احساس شود، متوقف می‌کند. این عملکرد مشابه دارو‌های بی‌حس‌کننده موضعی مانند لیدوکائین است. اما متأسفانه این دارو‌ها تمام کانال‌های سدیمی در سراسر بدن را مسدود می‌کنند، از جمله کانال‌هایی که فعالیت قلب، مغز و تنفس را کنترل می‌کنند. به همین دلیل این دارو‌ها فقط می‌توانند به‌صورت موضعی استفاده شوند.

ایده استفاده از مسدودکننده‌های کانال‌های سدیمی برای تسکین درد به‌طور نظری عالی است، اما با توجه به حضور گسترده این پروتئین‌ها در تمام سلول‌های بدن و خطرات ناشی از مسدود کردن آنها، با چالش‌هایی همراه است. یکی از این خطرات، خطر مرگ ناگهانی است.

در ژاپن، ف ugu، یک غذای عجیب و غریب از ماهی پوفی است که جذابیت آن تا حدی به احساس گزگز در زبان هنگام خوردن آن برمی‌گردد. این گزگز به دلیل مسمومیتی به نام تترودوکسین است که یک مسدودکننده قوی کانال‌های سدیمی است. در صورتی که مقدار زیادی تترودوکسین مصرف شود، کشنده است. در رستوران‌های ژاپنی، تنها افرادی که مجاز به تهیه این غذا هستند، آشپزانی هستند که دوره‌های تخصصی ف ugu را گذرانده‌اند.

حال، چرا کشف و توسعه سوزترژین این‌قدر مهم است؟ در بدن انسان نه ژن مختلف برای کانال‌های سدیمی وجود دارد (از Nav۱.۱ تا Nav۱.۹)، که هرکدام در سلول‌ها و اعضای مختلف بدن در سطوح متفاوتی حضور دارند. اما تنها یک کانال، Nav۱.۸، در نورون‌های حسی درد در بخش‌های محیطی بدن وجود دارد و در دیگر قسمت‌های بدن حضور ندارد.

این کانال تنها در نورون‌های حسی درد در قسمت‌های محیطی بدن وجود دارد و در قلب یا مغز هیچ‌گونه اثری از آن مشاهده نمی‌شود. این ویژگی خاص باعث می‌شود که این کانال به‌عنوان یک هدف مناسب برای کاهش درد در نظر گرفته شود.

این ایده پس از کشف اینکه افرادی که جهش‌های ژنتیکی باعث افزایش فعالیت این کانال می‌شوند، دچار درد عصبی می‌شوند، قوت بیشتری گرفت.

شرکت Vertex Pharmaceuticals که سازنده سوزترژین (با نام تجاری Journavx) است، در طول سال‌ها دارو‌های مختلفی را برای شناسایی مسدودکننده‌ای ایمن و انتخابی برای این کانال‌ها بررسی کرد. سوزترژین به‌عنوان یک مسدودکننده قوی و بسیار انتخابی این کانال‌ها شناسایی شد. این دارو حداقل ۳۰،۰۰۰ برابر قوی‌تر از دیگر انواع کانال‌های سدیمی در بدن است.

در دو آزمایش بالینی با بیش از ۱۰۰۰ بیمار در هر کدام، سوزترژین به‌اندازه اوپیوئید‌ها در مسدود کردن درد حاد پس از جراحی‌های نسبتاً دردناک مانند برداشت بونیون‌ها یا شکم‌تاک مؤثر بود. سوزترژین همچنین عوارض جانبی کمتری نسبت به درمان‌های اوپیوئیدی داشت و هیچ‌گونه خطر اعتیادی نداشت. با این حال، تا کنون شواهد قانع‌کننده‌ای در مورد اثربخشی سوزترژین در تسکین درد مزمن یا طولانی‌مدت وجود ندارد.

کشف و تأیید استفاده از سوزترژین، امکان درمان درد حاد با مسدود کردن انتخابی کانال‌های خاص سدیمی، بدون خطر اعتیاد را فراهم می‌کند. به‌طور کلی، هدف‌گیری انتخابی کانال‌های یونی مختلفی که زمینه‌ساز سیگنال‌دهی درد هستند، می‌تواند راه را برای درمان‌های جدید غیر اعتیادی برای انواع درد‌های حاد و مزمن هموار کند.

انتهای پیام/